Broosheid van het goede

Het dogmatisme en het
nihilisme voorbij…
Het dogmatisme en het nihilisme
gaan voorbij aan de menselijke
ervaring
Martha Nussbaum,
Vanaf 1947
Deugdzaam
Karakter ontwikkeling
Mogelijkheid tot liefde
Het goede is het juiste midden
Streven naar geluk(t)
Nooit af.
Moderne ethiek is te rationeel
Niet: wat is een juist leven?
Maar: wat is een goed leven?
Broosheid van het goede
Niet tot elkaar reduceerbare unieke delen van geluk
Geluk is afhankelijk van de wereld en haar omstandigheden.
Het goede?
Soms zijn er tragische dilemma’s zonder juiste moraal
Slecht
Slecht
Emoties maken deel uit van oordeelsvermogen
- achter elke emotie zit een oordeel -
‘Dat mag jij niet doen!’
Verdriet vertelt je waar je om geeft
Emoties als fundering voor ethiek?
Mededogen i.t.t. walging
Projectie van eigen schaamte.
Tegen angst voor besmetting.
Besef gemeenschappelijke risico’s en kwetsbaarheid
Politiek doel: kwetsbare mensen beschermen
Vooruitgang is niet meetbaar in BNP
BNP leidt niet automatisch tot verbetering levenskwaliteit
India
Mogelijkheden-benadering
capability approach
Armoede = verstoken zijn van mogelijkheden
Wat kan elke persoon
Doen
Zijn
???
Worden?
Narratieve ethiek: Martha Nussbaum
(1947)
1986
2001
2011
Nussbaum in schoonheid en de troost:
http://youtu.be/PCyFyjEcFB4?t=1m50s
Oproep tot
Heilige verontwaardiging
Maak de komende weken een lijst van normen die
je boos maken. En van ontwikkelingen waar we
een nieuwe moraal voor nodig hebben.
Bijv:
- computers die werk overnemen;
- verminderd sociaal contact door automatisering;
- mensen die laks omspringen met privacyvoorwaarden van bedrijven;
- mensen laten werken voor een uitkering zonder ze extra te geven;
- verzekeringen voor specifieke doelgroepen;
- mensen die praten in de stilte coupé;
- kinderen die speelgoed krijgen dat is gemaakt door kinderen;
- rechtshulp die niet voor iedereen betaalbaar is
Altruïsme versus egoïsme
Hoeveel moeten we voor
een ander doen?
Singer versus Rand
http://www.canvas.be/programmas/het-voordeel-van-de-twijfel/7a91e8f1-58c54fc9-a539-c65deb643dbe#alleafleveringen
http://youtu.be/HKd0ToQD00o
Stel je voor dat Atlas zijn schouders ophaalt…
Moeten we harde werkers belonen
of behoeftigen helpen?
Mogen we van Atlas verwachten dat
hij de anderen draagt?
"Ik zweer - bij mijn leven en mijn liefde
daarvoor - dat ik nooit zal leven voor de
behoefte van een ander mens, ".
"Ik zweer - bij mijn leven en mijn liefde
daarvoor - dat ik nooit zal leven voor de
behoefte van een ander mens, noch een
ander mens zal vragen voor mijn
behoefte te leven".
Het vrijwilligersprobleem
Objectivisme:
Ratio = ego
maakt de mens krachtig
De scheppende mens
Onafhankelijkheid is de enige maatstaf
voor deugdelijkheid
en menselijke waarden
Dus niet: wat je doet of hebt gedaan voor anderen.
Moet de Ander je goedkeuren?
Succesvolle personen worden
gedwongen te betalen voor de
zwakkeren
Ideoloog van het kapitalisme
Hebzucht is goed
Overheidsbemoeienis
verziekt de markt
Kapitalisme is goed
want het werkt
Verzorgingsstaat = ondergang
Of toch niet?
Of toch niet?
Ongelijke kansen
Wreed systeem
Stimuleert uitbuiting
Uitputting van grondstoffen (overbevissing)
Juist ongelijkheid zorgt voor strijd en ondergang
Utilisme: Peter Singer (1946)
1975
1979
1994
2009
Ongelijkheid is niet te rechtvaardigen
Gedachte-experiment
Peter Singer
‘Rechtvaardiging voor discriminatie om
geografische redenen lijkt onmogelijk.’
Er is geen enkele filosofische reden om
niet te geven…
Wie is beter?
Paul Farmer (Arts zonder grens)
of Paul Allen (met zijn peperdure jacht)
Gevolgethiek
Handel met als doel:
het maximaliseren van het totale geluk.
Bentham en Mill
Rond 1800.
Oplossing: nieuw utilisme
- Consequenties gemeten in pijn & geluk
- Consequenties voor alle betrokkenen
Het utilisme van Peter Singer
- Pijn is slecht. Ongeacht wie het heeft.
- Niet alleen mensen voelen pijn.
- We zijn verantwoordelijk voor wat we
kunnen voorkomen.
Armoedebestrijding
Is er een moreel verschil tussen het leven
van een kind in de straat en een kind in
China?
Tip:
Lever 1% van je bruto
inkomen in en red levens.
https://www.ted.com/talks/peter_singer_the_why_and_how_of_effective_altruism?language=nl
Hoeveel procent (van het BNP) besteedt Nederland
aan ontwikkelingshulp?
Het kost haast niets
Iedereen egoïstisch? Dan is er geen stem
voor de toekomstige generaties. Of voor
de armsten en stemlozen.
Geven maakt ons allemaal blij….
http://www.thelifeyoucansave.org