Jezus navolgen = zien wat Hij doet en dat ook doen!

Rein Hoekstra, Dordrecht 15 maart 2015
Het begin – Het Woord is mens geworden
Jezus navolgen = zien wat Hij doet en dat ook doen!
Tijd: 40 dagen tijd
Lezen: Marcus 8: 22 - 26
[Dia 1] Zie je deze foto? Wat gebeurt er eigenlijk op die foto? Wordt er een man midden op
straat gezegend? Iemand legt nogal nadrukkelijk zijn hand op het hoofd van die ander. Kijk je
goed naar die foto, dan zie je dat de man rechts zeer geëmotioneerd is. Wat gebeurt hier
eigenlijk?
Nu weet ik dat de man rechts Muharram heet. Dat komt omdat ik dit filmpje op internet heb
gezien. [Dia 2] Deze foto is namelijk één shot uit een internetfilmpje, genaamd: Hearing
Hands. Hearing Hands, handen die spreken, handen die horen. Het filmpje gaat namelijk als
volgt. De man rechts blijkt doof te zijn. Maar terwijl hij de straat op loopt, je ziet hem zijn
huis verlaten, ontdekt hij opeens dat midden op straat iemand hem groet in gebarentaal. En
even later in de supermarkt, dat iemand hem in gebarentaal helpt. In de taxi weer even
later, is het de chauffeur die hem in gebarentaal aanspreekt. En dan als hij uit de taxi stapt,
blijkt dat een groot reclamescherm op het plein, hem in gebarentaal benadert. Wat hier
allemaal gebeurt? Dat wordt duidelijk bij dat grote reclamescherm aan de rand van het
plein. Samsung, de mobile-gigant, heeft een nieuwe service ontwikkeld voor mensen die
doof zijn. En daarom hebben ze rond Muharram alles in scene gezet om hem als het ware
een wereld zonder belemmeringen aan te bieden. Opeens spreekt alles en iedereen zijn taal,
gebarentaal. En als Muharram dat door krijgt, barst hij in tranen uit, zo ontroerend vindt hij
dat. Een wereld zonder belemmeringen voor hem! En juist dat moment - emotie, blijdschap,
omhelzing door degene die uitlegt hoe het zit - staat op deze foto.
Betsaïda in het jaar 30 na Christus. Aan de rand van het dorp, midden op straat, zie je een
belemmerde man, Marcus 8. Bij hem een andere man die hem de handen oplegt. En als je
goed naar dat tafereel zou kijken, dan zie je dat die ene man in zijn handen spuugt en het
spuug op de ogen van die belemmerde man strijkt. Wat gebeurt daar eigenlijk? Is hier ook
iets in scene gezet? Je kijkt, ook hier emotie, aanraking, omhelzing, opleggen van handen.
Maar wat gebeurt hier? [Dia 3] Zou je het op de een of andere manier kunnen bedenken wat
dit is? Als we heel eerlijk zijn, dan is dat het eerste wat wij doen, wij westerse mensen, wij
denken. Wij kijken, wij denken, wij proberen het te begrijpen, te classificeren en te
analyseren. Wat is dit? Wat moet je hier mee? En wij westerse mensen, wij kijkers, wij
proberen er woorden bij te vinden. ‘Ik denk’, zegt de één, ‘dat dit typisch bij die tijd past.’
‘Nee’, zegt een ander, ‘dit is typisch iets voor Jezus. Hij kon dit.’ Iemand die alles wel gelezen
heeft, maar het niet kan begrijpen, zegt: ‘Naar mijn oordeel is dit later bedacht, zeg maar:
het is een mooi verhaal geworden, maar niet echt gebeurd.’ Ja, zo gaat dat vaak, wat je niet
begrijpt wordt meestal negatief beoordeeld. De kijker, de denker, is vaak kritisch.
Maar behalve denken en kijken is er ook nog een andere benadering. Tijdens de bijeenkomst
van de kringvertegenwoordigers deze week, hebben we er over gesproken, dat je naast de
Jezus navolgen = zien wat Hij doet en dat ook doen!
1 van 4
denkvragen ook de zogenaamde leefvragen hebt. [Dia 4] Lees je Marcus 8 en stel je
denkvragen, dan gaat het over:



Wat zouden de omstanders toen hebben verwacht, daar in dat dorp, toen zij die man
bij Jezus brachten?
Waarom gebruikt Jezus in dit geval speeksel?
En waarom moest hij tot helemaal buiten het dorp gaan?
Dat zijn allemaal denkvragen. Denkvragen die zoeken om de dingen op de één of andere
manier te begrijpen. Maar als je eerlijk bent, dan houd je vaak in dat begrijpen de dingen op
afstand. [Dia 5] Daarom moeten we naar de zogenaamde leefvragen. Leefvragen zijn anders.
Meer verbonden. Dan lees je hetzelfde stuk, maar stel je hele andere vragen. Stel dat je er bij
geweest was, stel: waar sta jij dan? De denker trekt zich terug, die kijkt, die denkt, die ordent
voor zichzelf. Maar degene die leefvragen stelt, die is als dat kind bij die zonnebloem. Het
ziet er zo bijzonder uit, daar moet ik bij zijn, dat moet ik ruiken. En voordat je het weet, stort
dat kind zich op die bloem. Leefvragen nemen je mee, tot heel dichtbij.
Tot in het hart. Tot in het hart van die ander, tot in het hart van jezelf. Leefvragen gaan over
jezelf. [Dia 6] Hoe dat kan in Marcus 8? De vraag voor mij persoonlijk zou kunnen zijn: Zou ik
de man bij Jezus hebben gebracht? En nog veel directer: zou ik mezelf bij Jezus brengen? Of
vind ik dat laatste niet nodig? Niet nodig omdat ik denk dat ik toch eigenlijk wel heel gezond
ben? Waarom zou ik genezing nodig hebben, terwijl ik goed functioneer? De dingen gaan
goed, waar zou dit voor nodig zijn?
Denkvragen, als we daar nog even naar terug gaan, hebben altijd ergens een antwoord.
Waarom gebruikt Jezus speeksel? Nou misschien wel omdat de mensen van toen dachten
dat heilige mannen ook heilig speeksel hadden. Speeksel om zo te zeggen, hoorde bij de taal
van die tijd. Het was een soort medicijn. En wat die omstanders verwachtten? Andere
denkvraag. Zij verwachtten genezing, dat die man weer kon functioneren, er weer bij zou
horen. En waarom ze naar buiten het dorp moesten? Waarom neemt Jezus de man mee tot
buiten het dorp? Omdat Jezus de genezen man niet als een soort overwinningstrofee in dat
dorp wilde laten staan. Dan zou hij opnieuw een buitenstaander, maar een genezen
buitenstaander zijn.
Natuurlijk, al met al, goed om denkvragen te stellen. Wij mogen nadenken, maar laten we
niet halt houden bij de denkvragen. De leefvragen tasten naar een andere laag, een laag die
je niet kunt missen. Zou jij jezelf bij Jezus brengen?, is een leefvraag. En wat is dan voor mij
genezing, heb ik dat nodig? Bij een dergelijke leefvraag staat het denken niet stil, misschien
moet je nog veel harder denken, maar bij die leefvragen gaat het om een persoonlijke stap:
Ga ik open voor die Jezus of niet? Dan gaat het niet om het doenerige, maar om de
persoonlijke relatie met Jezus. En opeens gaat het niet alleen over een blinde man, opeens
gaat het niet alleen over de dove Muharrad, opeens gaat het niet over belemmerde mensen,
maar over mij. En eigenlijk gaat het over de vraag of ik een heelmeester nodig heb. Dan gaat
het over mijn blessures, breuken, misschien wel mijn kwalen. [Dia 7] Maar wat is dan precies
ziekte? Wie ziek is, gaat toch gewoon naar de dokter, dat is toch de bedoeling? Zeker, dat is
heel erg goed. Toch moeten we hier bij stilstaan. Denk nog even aan dat beeld van de dove
Muharram. Voordat je het weet denk je: wij zijn normaal, hij niet, dus heeft hij herstel of
reparatie nodig. Bewust gebruik ik het woord ‘reparatie’, omdat we kwalen, belemmeringen
Jezus navolgen = zien wat Hij doet en dat ook doen!
2 van 4
en ziekte vaak als een verstoring zien. Maar het Bijbels getuigenis lijkt er heel anders naar te
kijken. De Bijbel ziet in de zieke allereerst iemand die erbuiten staat, die alleen is komen te
staan, alleen met zijn belemmering. Niet zelden wordt het woord zonde dan ook genoemd.
Ziekte doet iemand zijn doel missen, en dat is zonde. Hij of zij mist zijn doel voor zichzelf,
voor de gemeenschap, voor God. Dan komt iemand alleen te staan, in een isolement. Dan
wordt iemand een object en niet een mens van vlees en bloed. Oftewel: de zieke, de
belemmerde, mag verbonden worden met zichzelf, met de gemeenschap, met God. En
precies dat zien we Jezus doen. Buiten het dorp, eerst moet iemand met zichzelf, bij zichzelf
komen, als kostbaar mens. Daar heeft hij de juichkreten van de anderen niet bij nodig, en de
kritische vragen zeker niet. De Bijbel ziet in kwaal en ziekte iets van de diepe problematiek
van ons mensen: niet tot je bestemming, tot je wezenlijke heelheid komen. De Bijbel zegt
niet: je hebt gezonde mensen en af en toe een paar belemmerde of zieke mensen. Nee, de
Bijbel ziet de aan de sterfelijkheid onderhevige Schepping, dat is de grote kwaal. En dat
vertaalt zich dat in belemmerde lijven, in psychische aandoeningen, in sociaal isolement. De
Bijbel ziet mensen die te maken hebben met breuken, scheuren, gebondenheden, kwalen en
belemmeringen. Allen hebben DE GENEESHEER nodig. Het gaat niet alleen om die blinde
man, het gaat om ons allen. Daarmee is die blinde een teken van dat wat het mag worden.
Daarom kunnen we ook niet op afstand blijven, alsof het ons niet aangaat, wij mogen bij
Jezus komen.
Dan is er wel een dringende vraag: Waarom laten wij ons vaak niet genezen? Waarom
komen we vaak niet bij Jezus? [Dia 8] Sterker nog, waarom zijn we er überhaupt nauwelijks
mee bezig, totdat het lijf of de ziel echt niet meer wil? Misschien heeft het met het volgende
te maken:



Weinig verwachting
Teleurstelling
Angst voor het onbekende
Misschien, als het over verwachting gaat, zitten we sterk gevangen in een klein denkraam.
Wat we ons niet kunnen voorstellen, kan niet, dus is het er niet. Zoiets. Misschien, als het
gaat over teleurstelling, hebben we ooit voor iets gebeden, maar gebeurde er niets en dus
bleven we achter met de teleurstelling. En dan zit je eigenlijk gevangen in een specifieke
situatie, toen gebeurde er voor ons idee niets, en dat was heel pijnlijk. Dus om ons de pijn en
de teleurstelling te besparen draaien we onze verwachting naar beneden. Misschien, met
betrekking tot angst, is het vooral angst voor alles wat we niet in de vingers hebben, waar
we geen controle over uitoefenen en dus blijven we liever op afstand.
‘Luisterend op weg’ zijn dat is ook en vooral het navolgen van Jezus, zo benoemden we het
de afgelopen tijd. Dat gaat ook over het motto van deze zondag: Jezus navolgen = zien wat
Jezus doet en dat ook doen. [Dia 9] Jezus legt handen op. Zouden wij dat ergens ook
moeten doen? Maar dat vraagt wel wat. Dat vraagt geduld, God is niet een reparatie God,
Hij gaat met een ieder op weg. Dat vraagt overgave, God is geen automaat, God gaat met
ons een relatie aan. Dat vraagt dus een voortdurend bij Jezus zijn om vanuit hem te
handelen. Bijbelse gezondheid dat is: geplaatst worden binnen de relatie met de levende
Heer en vandaaruit ontdekken hoe we aan Zijn hand meer mens mogen worden.
Gezondheid is niet allereerst een soort van reparatiedenken, gezondheid is verbonden
Jezus navolgen = zien wat Hij doet en dat ook doen!
3 van 4
worden met de bron van het leven. En daarom legt Jezus handen op. In dat opleggen van de
handen worden mensen in verbinding gebracht. In verbinding met het hart van de Hemelse
Vader.
De Samsung-service is afgestemd op een wereld zonder belemmeringen, is dat ook wat de
Bijbel voorstaat, een wereld zonder belemmeringen? Of is het zo dat de Bijbel – God zelf –
uitreikt naar de belemmerde? Dat is geen flauwe kritiek op Samsung, dat is wel de diepte
van het Bijbels getuigenis: God reikt uit naar mijn blindheid, mijn doofheid. In het MarcusEvangelie ontvangt één mens het teken van Gods heelheid. Niet langer is hij aan de
zinloosheid en de afbraak onderhevig. Die blinde wordt het eerste teken van dat wat het
gaat worden. Wij mogen volgen. Lees de komende week nog eens dit gedeelte en stel jezelf
de vraag: Hoe dicht je bij Jezus kunt komen? Lees dit gedeelte nog eens en stel jezelf de
vraag: Waarin heb jij heelheid nodig? Niet als een denkvraag, maar als een leefvraag, een
gebedsvraag: Heer, hoe wilt u met mij op weg zijn?
Jezus navolgen = zien wat Hij doet en dat ook doen!
4 van 4