Natuur een `leer`ruimte voor kinderen

Natuur
een
‘leer’ruimte
voor
kinderen
Dieuwke Hovinga Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind Lectoraat
Natuur
&
Ontwikkeling
Kind
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Onderzoek
•  Onderzoeksgroep
•  Huidig
onderzoek
–  De
‘leer’kracht
van
groene
schoolpleinen
–  Leren
omgaan
met
aanvaarbaar
risico
bij
het
gebruik
van
de
buitenruimte
in
de
kinderdagopvang
–  De
leerwaarde
van
natuur
voor
de
taalvaardigheid
van
jonge
kinderen
–  Natuur
als
speelleeromgeving
in
de
dagopvang
–  Samen
Opleiden
2.0
ter
versterking
van
de
samenwerking
tussen
de
lerarenopleiding
en
schoolbesturen
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Groen
School
Plein
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Waarom
eigenlijk?
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Waarom
onderwijs?
•  Maatschappelijk
belang
•  Kind
belang
Biesta
(2012)
–  KwalificaOefuncOe
•  Wereld
van
werk
&
arbeid,
burgerschap
–  SocialisaOefuncOe
•  In
standhouden
van
cultuur
&
tradiOe
–  SubjectwordingsfuncOe
(persoonsvorming)
•  Autonoom;
onaUankelijk
in
denken
en
handelen
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Tijdsgeest
Onderwijs
anno 2014 Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Onderwijs
anno 2014
•  De
effecOeve
school
studiesucces/‘out put’ denken/meten is weten •  ExcellenOe
•  Onderwijs
op
maat
adapOef/passend‐/gedifferenOeerd/gepersonaliseerd
•  ICT
en
sociale
media
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Leeshond
Beeld: www.happytails.nl
Maar
ook
…
onderwijs anno 2014
•  Vrije
scholen
groeien
•  Onderwijsraad
(Smalle kijk op onderwijskwaliteit)
en
WRR
(Naar een lerende economie)
pleiten
voor
meer
aandacht
voor
de
brede
ontwikkeling
van
kinderen
en
minder
op
alleen
cogniOeve
prestaOes.
•  Aandacht
voor
‘groen’ onderwijs
‐  Groen
versus
Grijs
(V)MBO
‐  Boerderijschool/Bosklas/Buitenklas/Lekker
Buiten
‐  Groene
zorgarrangementen
(passend
onderwijs)
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Hoe
komt
dat?
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Waarom?
deze aandacht voor natuur •  RelaOe
met
gezondheid
•  RelaOe
met
een
‘gezonde’
ontwikkeling
van
kinderen
•  RelaOe
met
het
‘doel’
van
onderwijs
Meer fundamenteel van aard
Het heeft te maken met
-  onze omgang met tijd
-  onze omgang met ruimte
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
RelaOe
met
gezondheid
Vitamine
G
Eerder onderzoek
Het
belang
van
natuur
voor
de
gezondheid
Dr.
Jolanda
Maas
VU
Medisch
Centrum
Een
natuurrijke
woonomgeving
is
gezond!
Heea
dit
gevolgen
voor
onze
gezondheid?
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Ja
Ja!
Mensen
met
meer
groen
in
hun
woonomgeving
voelen
zich
gezonder!
Bezoek
aan
huisarts
Hart‐
en
vaten:
•  Coronaire
hartziekten
(niet:
beroerte,
hartstoornissen
hoge
bloeddruk)
Bewegingsapparaat
•  Rugklachten
•  Nek/
schouder
klachten
•  Nek
/
rugklachten
•  Aandoening
aan
arm
(niet:
gewrichtsslijtage,
gewrichtsontsteking)
Psychische
aandoeningen
•  Depressie
•  Angststoornissen
Aandoeningen
aan
luchtwegen
•  Verkoudheid
•  Astma,
COPD
Neurologische
aandoeningen
•  Migraine
•  Duizeligheid
Aandoeningen
van
de
spijsvertering
•  InfecQeziekten
van
maagdarmkanaal
(niet:
Darmstoornissen)
Diversen
•  Diabetes
•  UrineweginfecQes
•  MUPS
Bezoek
aan
huisarts
Bezoek aan huisarts (per 1000 patiënten)
Waarom
is
een
natuurrijke
omgeving
goed
voor
de
gezondheid?
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Herstel van
Stress
+
+
+
Bewegen
+
Natuur
+
+
Social
contacten
Ontwikkeling van
+
+ Gezondheid
+
Kinderen
+
Klimaat
Waarom
is
natuur
goed
voor
kinderen?
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Steeds
meer
dikke
kinderen
Natuur en beweeggedrag kinderen
• 20 minuten doorbrengen in natuur leidt tot 5x zoveel bewegen
• Met name meisjes bewegen meer op natuurlijke speelplekken
Natuur en overgewicht
Natuur
en
overgewicht
Kinderen die binnen een straal van 500 meter van een park
wonen hebben minder kans op over gewicht.
Kinderen die werken in een moestuin
eten meer groenten en fruit
Natuur en de motorische ontwikkeling
Betere motorische ontwikkeling na 1 jaar elke schooldag
spelen in het bos
Natuur en welzijn kinderen
Kinderen zijn de afgelopen 50 jaar steeds minder buiten
gaan spelen. In dezelfde periode is de psychopathologie
bij kinderen gestegen.
Kinderen in een natuurarme woonomgeving hebben
6 x zo vaak last van een depressie.
SOjging
uitgiae
ADHD
recepten
Aantal
uitgeschreven
recepten
voor
ADHD
(bron
sd)
Natuur, schoolprestaties en concentratie
• Aandacht herstel door natuurrijke omgeving
• Kinderen met ADD/ADHD kunnen zich beter
concentreren na verblijf in natuur.
Hoe
komt
dit?
Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind
Met
heel
je
hebben
en
houden
fysiek, zintuiglijk, gevoelsmaJg, denkmaJg
Natuur
geea
‘leer’Ojd
on going play
AcJe‐reacJe‐acJe een
voort‐durende
acOviteit
directe
feedback
zonder
oordeel
steeds
opnieuw
word
je
uitgedaagd
Alle
ontwikkelingsgebieden
doen
mee
en
elk
kind
kan
vertrekken
vanuit
een
ervaring
of
competenOe
waarmee
hij
zich
vertrouwd
voelt.
De
ontwikkeling
van
het
‘zelf’
natuur en de ontwikkeling van kinderen
De
ervaring
dat
je
onaUankelijk
kan
denken
en
handelen.
Ontdekken
van
je
mogelijkheden
en
beperkingen:
fysiek,
wilskracht,
moed,
kracht,
slimheid,
vindingrijkheid
…
.
Je hebt jezelf van top tot teen ervaren Groen
School
Plein
ondersteunt de taakstelling van de school
*
Welzijn
&
welbevinden
concentraJe, gerichte aandacht, stressreducJe • Motor
voor
ontwikkeling
interacJe ‘ik’ met de omgeving *
Je
‘roots’
thuis raken in de wereld, verbondenheid, idenJteit *
Zelf
onaOankelijkheid & gebondenheid Bedankt
voor
jullie
aandacht
Dieuwke Hovinga [email protected]
Zie
ook
de
website
van
het
lectoraat
Natuur
&
Ontwikkeling
Kind