1383 Naar huis met een tracheacanule

1383
Naar huis met een tracheacanule
Wat is een tracheotomie?
Een tracheotomie is een ingreep waarbij via de hals een opening wordt gemaakt in de
luchtpijp (trachea). Door deze opening wordt een tracheacanule in de luchtpijp geschoven.
Dit gebeurt onder het strottenhoofd, zodat de stembanden en het strottenklepje hun functie
behouden. De tracheacanule wordt vastgemaakt met een bandje om de hals.
Gevolgen van een tracheacanule
Na een tracheotomie verloopt de ademweg niet meer via de neus of mond, maar via de
canule. Dit betekent dat uw neus zijn functies verliest. Dat geldt niet alleen voor de reuk,
maar ook andere neusfuncties gaan verloren. Zo wordt de ingeademde lucht niet meer door
de neus bevochtigd, gefilterd en verwarmd. Dit houdt in dat u via de canule droge, soms
stoffige en koude lucht inademt.
Droge lucht kan irritatie en infectie van het slijmvlies in de luchtweg veroorzaken. Daardoor
moet u veel hoesten. U produceert daarbij meer slijm dan normaal. Dat slijm hoest u via de
canule op. Het hoesten kan verminderd worden door:
 de luchtpijp te bevochtigen met een fysiologische zoutoplossing (NaCl 0.9%)
 een canulebeschermfilter (kunstneus) te dragen.
Met de canule is persen, blazen, huilen en snuiten ook niet meer mogelijk. Met een
spreekklepje kan dit nog wel, maar in mindere mate.
Leefregels




Verzorg de canule minimaal vier maal per dag. Mocht u last krijgen van taai slijm, dan
moet u de canule vaker verzorgen. Wij adviseren u maximaal zes maal per dag te
druppelen met een fysiologische zoutoplossing (NaCl 0,9%).
Vermijd bezigheden waarbij u in aanraking komt met grote hoeveelheden stof, erge hitte
of kou en prikkelende gassen of dampen.
Pas op met water en ga beslist niet zwemmen! Water kan namelijk via de canule
rechtstreeks in de longen komen. Scherm daarom tijdens het douchen de canule af, met
bijvoorbeeld een opgerold washandje. Er bestaan beschermende douchekapjes.
Draag altijd een beschermfilter voor de canule. Dit voorkomt verkoudheid en irritatie van
de luchtpijp. Hierdoor wordt ook extra korstvorming in de luchtpijp voorkomen.
Tips



Het is raadzaam om, wanneer u uit huis gaat, altijd materialen voor de verzorging van de
tracheacanule bij de hand te hebben.
Zorg dat u voldoende materiaal in huis heeft. Bestel op tijd een ruim voldoende
hoeveelheid van uw canulemateriaal (voor ongeveer 3 weken).
Zorg dat u altijd een reserve canule bij u draagt.
12-1-2015
1-4
1383
Problemen, oorzaken en oplossingen
In onderstaande tabel staan de meest voorkomende problemen genoemd, met daarachter
de mogelijke oorzaken en de mogelijke oplossingen van deze problemen. Lukt het u niet om
met behulp hiervan uw probleem op te lossen, neem dan telefonisch contact op met de
polikliniek KNO.
Contactgegevens
 Polikliniek KNO (tijdens kantooruren)  (036) 868 8821 & Stomaverpleegkundigen
 (036) 868 8557
 Avond en weekend: Spoedeisende hulp:  (036) 868 8811
Probleem:
Mogelijke oorzaken:
Mogelijke oplossingen:
Taai slijm
Droge lucht
1 à 2 maal extra per dag druppelen
met een fysiologische zoutoplossing
(NaCl 0.9%).
Irritatie van de luchtpijp
De luchtpijp bevochtigen met de
stoom van de douche.
In overleg met de arts starten met
medicatie om het slijm dunner en
makkelijker ophoestbaar te maken.
Luchtvochtigheid van de leefomgeving
aanpassen.
Veel helder dun
slijm
Gebruik van een slijmverdunner Gebruikt u nog de slijmverdunner, dan
(medicijn)
kan deze gestopt worden na overleg
met de huisarts.
Te veel druppelen met een
fysiologische zoutoplossing
(NaCl 0,9%)
Verkoudheid
Ophoesten van
spoortjes bloed
bij het slijm
Verminder de hoeveelheid fysiologisch
zout (NaCl 0,9%) met het druppelen
Luchtpijp is te droog, waardoor De luchtpijp meer bevochtigen (zoals
er korstvorming ontstaat; door bij kriebelhoest verder in de tabel).
deze korstjes telkens krachtig
los te hoesten raakt de luchtpijp
geïrriteerd of beschadigd
Canule drukt tegen de luchtpijp, Leer de goede hoest (“huff”) techniek
waardoor irritatie ontstaat
aan.
2-4
1383
Probleem:
Veel schuimend
slijm
Mogelijke oorzaken:
Mogelijke oplossingen:
Canulebandje zit te los,
waardoor canule te beweeglijk
is; dit prikkelt en irriteert de
luchtpijp
Raadpleeg uw arts bij blijvend
bloedverlies.
Canule irriteert de luchtpijp door De stand van de canule controleren
een verkeerde positie van de
en goed vastmaken.
canule
Droge lucht
Niet of verkeerd gebruik van
beschermfilter
Meer bevochtigen van de luchtpijp.
Geel/groen slijm
Mogelijk ten gevolge van een
luchtweginfectie
Raadpleeg de arts.
Druppel zo nodig 1 à 2 maal daags
extra met fysiologisch zout (NaCl
0,9%).
Kriebelhoest
Irritatie van de luchtpijp door
droge lucht
Druppel 2 maal daags extra met
fysiologisch zout (NaCl 0,9%).
Verhoog de luchtvochtigheid in huis.
Roodheid van de
huid onder de
canule
Continue vochtigheid op de huid Is de huid erg gevoelig en teer, dan
kan de huid preventief beschermd
worden met dunne duoderm of
cavilon; beide zorgen voor een
beschermlaag op de huid (een soort
tweede huidlaagje).
Insteekplaats is
pijnlijk en rood
Allergie voor metallinegaas
(zelden voorkomend)
Het metallinegaas onder de canule
schuiven en vaker verschonen; het
vochtige metallinegaas maakt de huid
week.
Irritatie door slijm
Insteekplaats dagelijks joderen.
Als er veel slijm langs de insteekplaats
lekt: metallinegaas vaker verschonen.
Als er na een week geen verbetering
is, dan arts raadplegen.
Dikke slijmprop of korst in de
Obstructie
(vernauwing) in de canule
canule, waardoor
benauwdheid
optreedt
De binnencanule eruit halen en
schoonmaken.
3-4
1383
Probleem:
Mogelijke oorzaken:
Canulebandje zit te los
De buitencanule
valt uit de luchtpijp
Herhaaldelijk
ophoesten van
etensresten
Verslikken
Mogelijke oplossingen:
Tracheawondje verticaal openhouden
met pincet of de vingers; hierna de
canule terugplaatsen met behulp van
de inbrengcanule; dit kan familie of de
huisarts doen.
Raadpleeg de arts.
4-4