Praktijkscoringslijst Ascitespunctie Huisartsopleider: Aios: Datum: Situatie: consult / visite (omcirkelen) Vakinhoudelijk handelen Voorbereiding Legt materialen klaar: Celstofonderlegger of schone handdoek. (Steriele) handschoenen. Gazen. Desinfectans. 1 injectiespuit 10cc voor opzuigen. 1 opzuignaald bijv. 1,2x38 mm. 1 injectienaald bijv. 0,8x45 mm groen 21G. 1 infuusnaald bijv. Intraflon 2 of Pleuracath. 1 minilancet (bij stugge huid en dikke naald). 1 infusie of transfusiesysteem (bijv. Codan). 10 ml anestheticum (lidocaine of xylocaine). 1 schone opvangemmer. 1 rolletje fixatietape. 1 rolletje verband 4 cm. Naaldencontainer. Afvalbakje. Laat eerst blaas legen, katheteriseert zo nodig bij verdenking retentieblaas. Legt patiënt in rugligging met ontblote onderbuik, celstofmatje half onder de billen aan de zijde van de punctieplaats (links). Bepaalt de juiste punctieplaats (voorkeur contra-laterale Mc Burney). Controleert d.m.v. percussie op demping (aanwezigheid vocht). Controleert d.m.v. palpatie op afwezigheid lokale tumorgroei. Uitvoering Desinfecteert punctieplaats van binnen naar buiten, laat drogen. Biedt mogelijkheid tot lokale verdoving tijdens proefpunctie. niet fout goed gedaan gedaan gedaan - Vervolg Vakinhoudelijk handelen - niet fout goed gedaan gedaan gedaan Voert proefpunctie uit: verdooft in één handeling eerst huid en subcutis en steekt daarna de naald loodrecht richting buikholte ondertussen per 2-3 mm infiltrerend tot geen weerstand meer voelbaar is. Controleert juiste plaatsing naald d.m.v. aspiratie: lichtgeel tot bloederig vocht wijst op ascites, lucht wijst op aanprikken darm (geeft niet). Bij aanprikken darm herhalen procedure met patiënt iets meer in rechter zijligging. Punctieplaats wordt na proefpunctie opnieuw gedesinfecteerd. Maakt infuussysteem klaar: spike en druppelkamer afknippen, uiteinde in schone emmer onder bed hangen, slang aan rand van bed fixeren, Luer lock-aansluiting klaarleggen. Werkt vanaf nu met steriele handschoenen aan. Houdt ascitespunctienaald vast met duim op witte dopje zodat de naald niet teruggedrukt wordt in de canule tijdens punctie door huid. Brengt canule in parallel aan insteekkanaal van de proefpunctie en voert deze op totdat ascitesvocht zichtbaar is voor witte dopje. Voert kunstofcanule over naald op minstens 1 cm dieper dan bij de proefpunctie. Verwijdert naald en sluit Luer lock op canule aan. Fixeert de canule met gazen en een pleister. Bevestigt slang aan bedrand. Nazorg Maakt afspraken over aanwezigheid/bereikbaarheid tijdens drainage. Geeft instructies over complicaties: collaps, hypotensie, pijn en koorts en hoe dan te handelen (drain dichtdraaien). Verwijdert systeem na maximaal 4 uur. Verbindt insteekopening en controleert op nalekken. Score * 1 2 3 4 5 6 * Scoringsinstructie: geef een waarderingscode van 1-7 ( 1 = slecht, 2 = zeer zwak, 3 = onvoldoende, 4 = twijfelachtig, 5 = voldoende, 6 = goed, 7 = uitstekend ) 7 Arts-patiënt communicatie en professionaliteit niet fout goed gedaan gedaan gedaan Bejegent respectvol. Geeft begrijpelijke uitleg over wat er gaat gebeuren. Let op reacties van patiënt. Totaalscore * 1 2 3 4 5 6 Algemene indruk Reflectie aios Reactie huisartsopleider Wat ging goed? Wat ging goed? Wat kan beter? Wat kan beter? Leerplan (specificeer leerpunten, plan van aanpak en wijze van evaluatie) Literatuur Goudswaard AN, In ’t Veld CJ, Kramer WLM. Handboek verrichtingen in de huisartsenpraktijk. 2 e druk. Houten/Utrecht: Prelum Uitgevers BV, Nederlands Huisartsen Genootschap, 2009. Ascites. Landelijke richtlijn. VIKC. www.oncoline.nl Protocol ascitespunctie thuis. IKO, 2007. www.palliatiefconsult.nl Publicatiedatum Juni 2013. * Scoringsinstructie: geef een waarderingscode van 1-7 ( 1 = slecht, 2 = zeer zwak, 3 = onvoldoende, 4 = twijfelachtig, 5 = voldoende, 6 = goed, 7 = uitstekend ) 7 Bijlage