MKBA voortijdig schoolverlaten

MKBA voortijdig schoolverlaten
Voortijdig schoolverlaten: wat kost het, wat levert het op?
Ruud van der Aa
Slotbijeenkomst Verzuim 18+
Leerhotel Het Klooster
Amersfoort, 24 maart 2015
1.Wat is een MKBA?
2.VSV-maatregelen
3.Type vsv-ers
4.Kosten vsv-beleid
5.Baten vsv-beleid
6.Saldo kosten en baten
7.Meerwaarde verlengde kwalificatieplicht
8.Samenvatting en conclusie
9.Discussie
Wat is een MKBA
Maatschappelijke kosten baten analyse
• MKBA is de optelling van de geldwaarde van alle voor- en
nadelen die partijen in de samenleving ondervinden van de
uitvoering van een project of bepaald beleid
• Vergelijking van:
– Projectalternatief: situatie na uitvoering van vsv-maatregelen
– Nulalternatief: situatie waarin project niet wordt uitgevoerd
• Uitgangspunt: voor- en nadelen voor de maatschappij als geheel
• Bronnen:
– Eerdere effectstudies
– Casestudies
– Interviews en groepgesprekken
Schematische weergave effecten en baten
• Hoeveelheidseffecten: extra jaren onderwijs a.g.v daling vsv
• Welvaartseffecten: type effect van meer onderwijs
• Baten: geldwaarde van welvaartseffect
Vsv-maatregelen - Aanval op uitval
Algemeen
Maatregelen
• Convenanten
Aanpakken bij de bron
•
•
•
•
•
•
•
VVE: Verbeteren van het bereik en stimuleren van kwaliteit
Verbeteren zorg op de scholen
Schooluitval in de klas
Ouderbetrokkenheid
Sluitende registratieketen schoolverzuim
Leerplicht/rmc
Verbeteren meldingen schoolverzuim op de instellingen
Soepele overgangen
•
•
•
•
Makkelijker overgang van primair naar voortgezet onderwijs
Verbeteren aansluiting bij de overgang vo/mbo
Experimenten vmbo/mbo
Loopbaanoriëntatie en – begeleiding (LOB)
Bij de les houden
•
•
•
•
Monitoring inwerkingtreding kwalificatieplicht
Sport en cultuur
Brede school
Financiële prikkels voor jongeren en onderwijsinstellingen
De praktijk als leermeester
• Voldoende BPV- en stageplaatsen
• Meer flexibiliteit in de kwalificatiestructuur
• Leren met je handen
Uitvallers en Opstappers
•
•
•
•
•
EVC-trajecten voor werkende jongeren
Leerloopbaanadvies
Leerwerkloketten
Maatwerktrajecten
Convenant opleidingen Defensie
Type baten afhankelijk van type vsv-er
Op basis van Eimers en Bekhuis (2006)
• Klassieke risicoleerlingen: jongeren die te maken hebben met
omstandigheden die het voor hen zeer moeilijk maken onderwijs
te volgen
– Niet-kunners: capaciteit ontbreekt
– Verhinderden: wel capaciteit, door problemen ‘verhinderd’
• Opstappers: jongeren die uit het onderwijs stappen, zonder dat
er sprake is van een probleemgeschiedenis  Bijv. “groenpluk”
• Baten voor klassieke risicoleerling:
– wel een baan vs. geen baan
• Baten voor de opstapper: in beide situaties een baan;
– baten liggen dan in bijvoorbeeld een hogere employability,
meer baanzekerheid e.d
Beoogd aantal nieuwe vsv-ers per jaar
• Projectalternatief
Nulalternatief
Kosten VSV-beleid (1)
Veel partijen / veel (deel)budgetten
Beleidsmiddelen
2008
GSB
Accres
RMC-middelen
Aanval op de uitval
Investeringen
Coalitieakkoord
Totaal
2009
2010
2011
22
22
22
22
4
10
15
19
17
18
19
19
248
269
269
269
22
39
61
71
313
358
385
400
Uitgaven voor per leerling/ per extra onderwijsjaar
Private kosten
Voortgezet onderwijs
Maatschappelijke kosten
€ 1.200
€ 5.900
€ 700
€ 4.400
Middelbaar
beroepsonderwijs
Kosten VSV-beleid (2)
Kosten VSV-beleid (2006/2007)
Private kosten
Maatschappelijke
kosten
Totale kosten
Klassieke risicoleerling
18
91
109
Opstapper
28
141
169
VSV-beleid
0
297
297
46
529
575
Totaal
Baten
Uitgangspunten
• Kabinetsdoelstelling reductie vsv wordt behaald
• Niet alleen behalen startkwalificatie telt, maar ook aantal extra
jaren onderwijs
• Vermindering uitval vindt plaats naar rato van aandeel vsv naar
onderwijsniveau  bepalend voor extra jaren onderwijs!
Baten (1)
Type effecten bij klassieke risicoleerlingen
Privaat
rendement
Maatschappelijk
rendement
Totaal
Extra brutoloon door stijging arbeidsparticipatie
+A
Extra belastinginkomsten door extra brutoloon
-B
Secundaire arbeidsvoorwaarden
+C
Minder bijstandsuitkeringen a)
-D
+D
0
A-B+C-D
B+D
A+C
Netto financiële baten
Betere gezondheid (in QALY)
+A
+B
0
+C
+E
+E
Lagere kosten gezondheidszorg
+F
+F
Lagere criminaliteit
+G
+G
Vrije tijd
-H
-H
Sociale positie b)
+I
+I
Sociale participatie
+J
+J*
+J+J*
A-B+C-D+EH+I+J
B+D+F+G+J*
A+C+E+F+GH+I+J+J*
Totale baten
Baten (2)
Type effecten bij opstappers
Privaat
rendement
Maatschappelijk
rendement
Totaal
Extra brutoloon door stijging arbeidsproductiviteit
+A
+A
Extra brutoloon door lagere kans op ontslag
+B
+B
Extra brutoloon door kans op vervolgonderwijs
+C
+C
Extra belastinginkomsten door extra brutoloon
-D
Secundaire arbeidsvoorwaarden
+E
Minder uitkeringen door lagere kans op ontslag
-F
+F
0
A+B+CD+E-F
+G
D+F
A+B+C+E
Netto financiële baten
Betere gezondheid (in QALY)
Lagere kosten gezondheidszorg
+D
0
+E
+G
+H
+H
Sociale positie
+I
Sociale participatie
+J
+J*
+J+J*
A+B+CD+EF+G+I+J
D+F+H+J*
A+B+C+E+G+
H+I+J+J*
Totale baten
+I
Baten (3)
Baten klassieke risicoleerlingen (mln euro’s)
2007/2007
Privaat
rendement
Extra brutoloon door stijging arbeidsparticipatie
168
Extra belastinginkomsten door extra brutoloon
-58
Secundaire arbeidsvoorwaarden
Minder bijstandsuitkeringen
Netto financiële baten
Betere gezondheid (in QALY)
Maatschappelijk
rendement
Totaal
168
58
11
0
11
-70
70
0
51
128
181
5
5
Lagere kosten gezondheidszorg
1
1
Lagere criminaliteit
9
9
Vrije tijd
PM(-)
PM(-)
Sociale positie a)
PM(+)
PM(+)
Sociale participatie
PM(+)
Totale baten
56
PM(+)
138
PM(++)
196
Baten (4)
Baten opstappers (mln euro’s)
Privaat
rendement
Maatschappelijk
rendement
Totaal
Extra brutoloon door stijging arbeidsproductiviteit
228
228
Extra brutoloon door lagere kans op ontslag
175
175
Extra brutoloon door kans op vervolgonderwijs
1
1
Extra belastinginkomsten door extra brutoloon
-184
184
0
Secundaire arbeidsvoorwaarden
34
Minder uitkeringen door lagere kans op ontslag
-5
5
0
249
189
438
Netto financiële baten
Betere gezondheid (in QALY)
34
2
2
2
Lagere kosten gezondheidszorg
Sociale positie
PM(+)
Sociale participatie
PM(+)
Totale baten
251
2
PM(+)
PM(+)
191
PM(++)
442
Baten (3)
Totaaloverzicht (mln euro’s)
Privaat
rendement
Maatschappelijk
rendement
Totaal
57
137
194
Opstappers
248
192
440
Totaal
305
329
634
Klassieke risicoleerlingen
Saldo van kosten en baten (1)
Saldo van kosten en baten vsv-ers (mln euros)
2006/2007
Kosten en baten
Kosten
575
Baten
634
Saldo
59
Conclusie:
 Per saldo liggen de baten van reductie vsv 59 mln euro hoger
dan de kosten van het vsv-beleid
 De baten zullen hoger zijn naarmate aantal behaalde
startkwalificaties stijgt
Saldo van kosten en baten (2)
Kosten en baten lopen op per jaargang vsv-ers (mln euro’s)
2006/2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
Totaal
Baten
634
720
689
738
909
3.690
Kosten
575
617
637
695
790
3.314
59
103
51
44
118
376
Saldo
• Saldo kosten en baten afhankelijk van conjunctuur
• I.g.v hoogconjunctuur relatief veel vsv in nulalternatief, dus
relatief veel baten van het projectalternatief
• Totale saldo over beleidsperiode bedraagt 376 mln euro.
Wie worden er wijzer van?
Baat in euro’s
Type baat
Actor
Privaat rendement
Klassieke risicoleerling
Privaat rendement
Opstappers
251
Extra belastinginkomsten door extra
brutoloon
Belastingdienst
242
Minder uitkeringen door lagere kans op
ontslag
Ministerie van SZW
Minder bijstandsuitkeringen
Gemeenten
Lagere kosten gezondheidszorg
Ministerie van VWS
3
Lagere criminaliteit
Ministerie van Justitie /
Ministerie van BZK
9
Totaal
56
5
70
638
Voordelen komen terecht bij:
• Min. van Financiën door extra belastinginkomsten
• Min. van SZW vanwege de lagere kans op ontslag (minder WW)
• Gemeenten: minder bijstandsuitkeringen
Verlenging kwalificatieplicht tot 23 jaar (1)
Twee projectalternatieven
Nulalternatief
(geen vsv-beleid)
Alternatief A
(allen 18-23)
Alternatief B
(werkenden 18-23
niet)
5.179
6.672
6.672
1.247
1.607
1.247
6.426
8.279
7.919
Klassieke risicoleerlingen
4.776
13.810
13.810
Opstappers
1.151
3.327
1.151
Wel inschrijving, geen startkwalificatie
5.927
17.137
14.961
Klassieke risicoleerlingen
15.859
5.332
5.332
Opstappers
3.821
1.285
3.821
Geen inschrijving
19.680
6.617
9.153
Behaalt startkwalificatie:
Klassieke risicoleerlingen
Opstappers
Behaalt startkwalificatie
Wel inschrijving, geen startkwalificatie:
Geen inschrijving:
Verlenging kwalificatieplicht tot 23 jaar (2)
Resumerend (hoeveelheidseffecten):
Projectalternatief A
• Per saldo worden door verlenging kwalificatieplicht voor alle
jongeren tot 23 jaar 1.853 extra startkwalificaties behaald (8.279
minus 6.426).
• Daarnaast keren 11.210 extra vsv-ers (17.137 -/- 5.927) terug
naar het onderwijs, maar behalen toch geen startkwalificatie
Projectalternatief B
• Aantal jongeren dat startkwalificatie behaalt, of langer in het
onderwijs verblijft, is lager (jongeren die werken zijn uitgezonderd
van de maatregel)
Verlenging kwalificatieplicht tot 23 jaar (2)
Projectalternatief A: saldo van kosten en baten
Kosten
Baten
Baten - /- kosten
Klassieke risicoleerlingen
132
136
4
Opstappers
25
35
10
Totaal
157
171
14
Projectalternatief B: saldo van kosten en baten
Klassieke risicoleerlingen
Kosten
Baten
Baten - /- kosten
132
136
4
-
-
136
4
Opstappers
Totaal
132
Resultaten samengevat
• Effecten van extra jaren onderwijs zijn groot wat betreft loon en
arbeidsparticipatie en iets minder groot voor gezondheid en
criminaliteit
• Extra onderwijs heeft ook effect op terreinen die moeilijk te
kwantificeren zijn: sociale positie en participatie
• Grootste baten zijn te vinden in loon en belastinginkomsten,
vooral doordat opstappers uiteindelijk hoger loon hebben
• De private baten zijn ongeveer even groot als de
maatschappelijke baten (vooral bij de overheid)
• Verlenging kwalificatieplicht leidt tot extra batig saldo
Conclusie
• Beleid gericht op het verminderen van voortijdig schoolverlaten is
rendabel, aangenomen dat de beleidsdoelstellingen behaald
worden
Meer weten?
• MKBA Voortijdig schoolverlaten
• Ecorys (2009)
• MKBA verlenging kwalificatieplicht
• Ecorys/Van Zutphen Economisch Advies (2013)
• Email: [email protected]
Discussie