Hoe outbent u? - FEB Leuven

column
Luc Sels
Hoe out bent u?
L
eeftijd is een lastig begrip met veel betekenissen. Marc tieleeftijd, bakenen we steevast af op chronologische leefen Wim hebben misschien wel dezelfde chronologische tijd. Van de ene op de andere dag — die 50ste of 55ste verleeftijd, bijvoorbeeld 55 jaar, maar kunnen tegelijk sterk jaardag — word je ‘oudere’ werknemer. Plots ben je een ‘theverschillen in fysiologische leeftijd. Zo is het best mogelijk dat ma’. Je krijgt bijkomende vakantiedagen of extra rechten op
Marc fysiek al lang niet meer op kan tegen de chronologisch prestatievermindering, je wordt ontzien van overuren of ploeeven oude Wim. Ook hun organisatieleeftijd kan verschillen. genarbeid, men ontzegt je gerichte activering als je zonder
Wim, fit als hij is, heeft zonet de stap naar het senior ma- werk valt, je komt in de comfortzone van het brugpensioen
nagement gedaan en wordt daar door de echte ‘old boys’ als bij de volgende herstructurering, je wordt niet meer uitge‘freshman’ gezien; terwijl Marc na 25 jaar trouwe dienst als ac- nodigd voor een sollicitatiegesprek. Je wordt grijs op de arcountant bij het antieke meubilair wordt gerekend. Vaak gaan beidsmarkt.
Het zijn voorbeelden van hoe een maatschappij de chrozulke carrièreverschillen samen met verschillen in levensloop. Marc en Wim kunnen inderdaad een heel andere life nologische leeftijd vertaalt naar een sociale leeftijd en zo de
span age hebben, waarbij de ene in strakke jeans en met een idee-fixe versterkt dat mensen van een bepaalde leeftijd een
jonge deerne aan de arm de festivals afschuimt en de andere levensstijl, een hoop gewoonten en loopbaanverwachtingen
en vooral een reeks gebreken met
zelfs Werchter Classic hooguit als
elkaar gemeen hebben. Dat zie je
een jaarlijks terugkerend journaalDe vele invullingen van
ook terugkomen in beslissingen
item herkent. Het doet me denken
leeftijd maken algemene
van bedrijven en uitspraken van
aan mijn grootmoeder die, al ver in
beweringen en bedenkingen managers, wanneer ze zich laten
de tachtig, de gepensioneerdenbond
leiden door het beeld dat ze hebafwees als “iets voor oude mensen”.
over oudere werknemers
ben van de oudere werknemer.
Het zijn precies de vele invullinzinloos.
Onze leeftijd wordt zo een sociaal
gen van leeftijd die algemene bewebrandmerk. Vervolgens oogsten
ringen en bedenkingen over de tawe wat we zelf zaaien. De sociale
nende productiviteit en dalende
werkbereidheid van oudere werknemers zo zinloos maken. In leeftijd vertaalt zich immers in een bijhorende psychosociade productiviteit zien we gemiddeld wel degelijk een daling. le leeftijd, namelijk in 50-plussers die zich ook als ‘oudere
Maar naarmate de chronologische leeftijd oploopt, neemt de werknemer’ beginnen te zien en te voelen; en zich op grond
spreiding rond dat gemiddelde sterk toe; waardoor het na- van de signalen uit hun omgeving stap voor stap terugtrektuurlijk ook aan relevantie inboet. De 50-plusser bestaat dus ken uit het actieve arbeidsleven. Veelal veel te vroeg.
niet. Ook het maatschappelijke vermoeden dat werknemers
e uitdagingen in het loopbaaneindedossier zijn gier collectief naar streven zo jong mogelijk uit te treden is zo’n
gantisch. Zo becijferde de Studiecommissie voor de
foute veralgemening, die compleet negeert dat velen niet
Vergrijzing dat, als we de meerkosten van de verwensen uit te treden. Levenslooponderzoek toont juist dat de grijzing binnen aanvaardbare en betaalbare grenzen willen
uitstap uit het arbeidsleven vaak een verdomd lastige transi- houden, we in 2030 naar een werkgelegenheidsgraad van
tie is: verlies van identiteit, problemen met de organisatie van 60,2 procent bij 55-plussers moeten. U leest het goed: 60,2
beschikbare tijd, gemis van sociaal contact enzovoort. Te- procent. We halen momenteel nog geen 35 procent. We zulgenover elke werknemer die snakt naar de relatieve rust van len dus grotere wortels en af en toe ook hardere stokken novervroegde uittreding, staat een werknemer die met lede dig hebben (en een regering die ze durft te hanteren).
ogen aanschouwt hoe hij wegens te hoge loonkosten of zijn
De echte omslag van een early exit naar een cultuur van
chronologische leeftijd vroegtijdig naar het kringloopcircuit active aging is echter maar mogelijk als we in personeels-,
gestuurd wordt. Om daar dan niet meer verkocht te geraken. loopbaan- en arbeidsmarktbeleid minder in plaats van meer
Eindstation.
differentiëren op chronologische leeftijd. In de hoop dat de
e vele betekenissen van leeftijd en de grote ver- oudere werknemer weer gewoon ‘medewerker’ wordt.
Hopelijk bent u nu niet in de war als men u nog eens vraagt
schillen in veerkracht en inzetbaarheid, worden helaas volledig uit het oog verloren zodra we beleid ont- hoe oud(t) u precies bent. (T)
wikkelen en beslissingen nemen. Ondanks duidelijke ver- DE AUTEUR IS DECAAN VAN DE FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSWETENSCHAPPEN
schillen in levensloop, in fysiologische leeftijd en organisa- VAN DE KU LEUVEN.
D
D
Trends 9 september 2010 Vi s ie 39