ptc

De baby gered
112
1 ἅμα δὲ ταῦτα ἔλεγε ὁ βουκόλος καὶ ἐκκαλύψας ἀπεδείκνυε.
Op hetzelfde moment zei de koeherder dat , en nadat hij ook
(het kind) uit de doeken had gehaald, liet hij het zien.
-
ἣ δὲ ὡς εἶδε τὸ παιδίον μέγα τε καὶ εὐειδὲς ἐόν, δακρύσασα καὶ
λαβομένη τῶν γουνάτων τοῦ ἀνδρὸς ἐχρήιζε μηδεμιῇ τέχνῃ
ἐκθεῖναί μιν.
Zij, toen ze zag dat het kindje groot en mooi was, begon te
huilen [ptc.] en pakte de knieën van haar man [ptc.] en verzocht
om het op geen enkele manier buiten te plaatsen.
83 τὸ παιδίον … ἐόν – AcP bij εἶδε
δακρύσασα καὶ λαβομένη – ptc aor vrouwelijk
λαβομένη τῶν γουνάτων – knieën vastpakken = smeken
84 μιν = τὸ παιδίον
2 ὁ δὲ οὐκ ἔφη οἷός τ᾽ εἶναι ἄλλως αὐτὰ ποιέειν· ἐπιφοιτήσειν γὰρ
κατασκόπους ἐξ Ἁρπάγου ἐποψομένους,
Maar hij zei niet in staat te zijn om dat anders te doen: (hij zei
dat) er immers later spionnen zouden komen van Harpagos
(vandaan) om te inspecteren,
85 ἄλλως = bijwoord van a[llo~
ἐπιφοιτήσειν γὰρ κατασκόπους – nog een AcI bij ἔφη
86 ἐποψομένους – ptc futurum geeft een doel aan!: om te
ἀπολέεσθαί τε κάκιστα ἢν μὴ σφεα ποιήσῃ.
en dat hij om zou komen [of: en hij zei om te zullen komen] op
een zeer slechte manier, als hij dat niet zou doen.
86 ἀπολέεσθαί - AcI gaat door (ond = Mitradates zelf);
infin fut van a[povllumai – te gronde gaan
ἢν = e[an. Vandaar ook de coni. ποιήσῃ (futuralis)
δὲ οὐκ ἔπειθε ἄρα τὸν ἄνδρα, δευτέρα λέγει ἡ γυνὴ τάδε.
En toen ze dus niet haar man overtuigde, zegt de vrouw als
tweede het volgende:
-
"ἐπεὶ τοίνυν οὐ δύναμαί σε πείθειν μὴ ἐκθεῖναι, σὺ δὲ ὧδε
ποίησον, εἰ δὴ πᾶσα ἀνάγκη ὀφθῆναι ἐκκείμενον.
‘Welnu, omdat ik je niet kan overtuigen om (het) niet weg te
leggen, moet jij (het) zo doen; als het dus beslist nodig is, dat
(er) gezien wordt dat het te vondeling is gelegd [of: dat (het)
weggelegd gezien is];
88 ποίησον – imper aor Act
89 ὀφθῆναι - infin aor Pass van oJravw. Soort halve AcI bij ἀνάγκη (het ond,
het kind, moet je zelf aanvullen)
ἐκκείμενον – ptc bep bij het ond vd AcI.
τέτοκα γὰρ καὶ ἐγώ, τέτοκα δὲ τεθνεός.
ook ik heb namelijk gebaard, maar ik heb een dood (kind)
gebaard;
89 τέτοκα – perf van tivktw.
τεθνεός – ptc perf van (ajpo)qnh/skw; onz ev.
Zelf aanvullen: een kind
3 τοῦτο μὲν φέρων πρόθες, τὸν δὲ τῆς Ἀστυάγεος θυγατρὸς
παῖδα ὡς ἐξ ἡμέων ἐόντα τρέφωμεν.
neem dit mee [ptc.] en leg het buiten, maar laten we het kind van
Astyages’ dochter opvoeden alsof het van ons (afkomstig) is;
90 πρόθες – welke vorm
van welk ww?
imper aor van pro-tiqhmi
τὸν – lidw bij παῖδα!
91 τρέφωμεν – welke vorm
en waarom?
coni adhortativus
καὶ οὕτω οὔτε σὺ ἁλώσεαι ἀδικέων τοὺς δεσπότας οὔτε ἡμῖν
κακῶς βεβουλευμένα ἔσται·
en zo zul jij er niet op betrapt worden je meesters onrecht te
doen, en ook niet zal het door ons slecht zijn besloten.
91 ἁλώσεαι = jij-vorm, medium / passivum
92 βεβουλευμένα – ptc perf P; onz mv.
Bij onz mv staat het ww in het ev. (ἔσται – fut!)
ὅ τε γὰρ τεθνεὼς βασιληίης ταφῆς κυρήσει καὶ ὁ περιεὼν οὐκ
ἀπολέει τὴν ψυχήν."
Want het gestorven (kind) zal een koninklijke begrafenis krijgen
en het overgebleven (kind) zal niet zijn leven verliezen.’
93 γὰρ – uitleg waarom het een goede beslissing is: voor alle partijen
beter (Mitradates niet betrapt op niet opvolgen opdracht en beide
kinderen profiteren)
113
1 κάρτα τε ἔδοξε τῷ βουκόλῳ πρὸς τὰ παρεόντα εὖ λέγειν ἡ
γυνή, καὶ αὐτίκα ἐποίεε ταῦτα·
De vrouw scheen de koeherder volkomen gelijk te hebben [of:
zeer goed te spreken] met het oog op de stand van zaken, en
meteen deed hij dat:
95 τὰ παρεόντα – gesubst ptc.
τὸν μὲν ἔφερε θανατώσων παῖδα, τοῦτον μὲν παραδιδοῖ τῇ
ἑωυτοῦ γυναικί, τὸν δὲ ἑωυτοῦ ἐόντα νεκρὸν λαβὼν ἔθηκε ἐς τὸ
ἄγγος ἐν τῷ ἔφερε τὸν ἕτερον·
het kind, dat hij droeg om te doden, dat overhandigt hij aan zijn
eigen vrouw, maar zijn eigen (kind), dat dood was, nam hij [ptc.]
en plaatste hij in de mand, waarin hij het andere (kind) had
gedragen;
96 θανατώσων – welke vorm en welk gebruik?
ptc fut: geeft doel aan
97 τῷ - betr vnw.
98 τὸν ἕτερον – nl : τὸν μὲν ἔφερε θανατώσων παῖδα
De kinderen hebben beide nog geen naam, dus Hdt. gebruikt (vage)
omschrijvingen
2 κοσμήσας δὲ τῷ κόσμῳ παντὶ τοῦ ἑτέρου παιδός, φέρων ἐς τὸ
ἐρημότατον τῶν ὀρέων τίθει.
en nadat hij (het) sierlijk gekleed had met alle aankleding van het
andere kind, neemt hij (het) mee [ptc.] naar de meest verlaten
(plek) van de bergen en legt (het) neer
[of: neemt het mee en legt het neer op de meest …].
-
ὡς δὲ τρίτη ἡμέρη τῷ παιδίῳ ἐκκειμένῳ ἐγένετο, ἤιε ἐς πόλιν ὁ
βουκόλος, τῶν τινα προβοσκῶν φύλακον αὐτοῦ καταλιπών,
En toen (de) derde dag aanbrak, dat het kindje te vondeling was
gelegd, ging de koeherder naar [de] stad, nadat hij één van de
herdersknechten als bewaker ervan had achtergelaten,
100 τρίτη ἡμέρη – kennelijk volgde toen de controle
101 αὐτοῦ = het dode kind
ἐλθὼν δὲ ἐς τοῦ Ἁρπάγου ἀποδεικνύναι ἔφη ἕτοιμος εἶναι τοῦ
παιδίου τὸν νέκυν.
en toen hij was gekomen in [het huis] van Harpagos, zei hij
gereed te zijn om van het kindje het lijk te tonen.
-
3 πέμψας δὲ ὅ Ἅρπαγος τῶν ἑωυτοῦ δορυφόρων τοὺς
πιστοτάτους εἶδέ τε διὰ τούτων καὶ ἔθαψε τοῦ βουκόλου τὸ
παιδίον,
En nadat Harpagos van zijn eigen lijfwacht de betrouwbaarsten
had gezonden, zag hij (het) door hen en begroef hij het kindje
van de koeherder,
104 διὰ τούτων – kennelijk durfde Harpagos het niet aan zelf te kijken.
Voordeel, want de lijfwachten kennen het kind misschien minder goed
en zien geen verschil, als het een ander kind is.
καὶ τὸ μὲν ἐτέθαπτο, τὸν δὲ ὕστερον τούτων Κῦρον ὀνομασθέντα
παραλαβοῦσα ἔτρεφε ἡ γυνὴ τοῦ βουκόλου, οὔνομα ἄλλο κού τι
καὶ οὐ Κῦρον θεμένη.
en het ene was begraven, maar degene die later dan deze tijd
Kyros genoemd werd, nam de vrouw van de koeherder aan [ptc.]
en voedde ze op, nadat ze een andere naam had gegeven, denk
ik, en niet Kyros.
105 ἐ-τέ-θαπ-το – pqpf pass
τούτων – genit comparationis bij ὕστερον ; onz mv: later dan deze
dingen / tijd
ὀνομασθέντα - ptc aor Pass
τὸν δὲ ὕστερον τούτων Κῦρον ὀνομασθέντα –
opmerking van Hdt als alwetende verteller.
106 κού - Hdt. speculeert hier dus
107 θεμένη – ptc aor van tiqhvmi , tivqemai;
vrouwelijk, congr met γυνὴ