(incl. cd-rom), handleiding/ingevuld werkboek

M. VAN LOON, K. DAEMS, e.a.
NIEUW NETWERK NEDERLANDS 4 A
Leerboek
Werkboek (incl. cd-rom)
Handleiding / ingevuld werkboek (incl. dvd, audio-cd en cd-rom)
Welke ingrediënten heb je, als leraar Nederlands, nodig om een heerlijk lesmenu voor je leerlingen uit
het vierde jaar te bereiden? Nieuw Netwerk Nederlands 4A, in volledig herwerkte versie, doet een
aanbod dat de honger van leerlingen smaakvol stilt en de leraar de allures van een sterrenkok
bezorgt. Wat is er dan zo anders en beter ten opzichte van Netwerk Nederlands 4@?
Het leerboek voor het vierde jaar sluit structureel feilloos aan bij dat van het derde. Het is
samengesteld uit vier ‘Raakpunten’ of werkgehelen (met planningsvoorstel gespreid over een
schooljaar) en een ‘Ankerpunt’ of theoretisch naslagwerkje. Omdat vierdejaars toch al meer branie
hebben in zelfstandigheidsgroei en uitdagingen niet uit de weg gaan, is een ‘Robinsontraject’ of
‘Schrijflijn met (vrije) Eilandopdrachten’ een heuse ‘Fear Factor’. Dit parcours genoemd naar de
literaire eilandbewoner geeft leerlingen de kans om actief in groep (maar met individuele bijdragen)
theoretische kennisonderdelen en vaardigheiden uit de Raakpunten uit te diepen.
Er is trouwens veel aandacht gegaan naar de actieve betrokkenheid van de leerlingen en wel met een
heuse dosis vaardighedenintegratie, werkvormen zoals webquests, werken met mindmaps,
uitdagingen doeltreffende planningsopgaven bij samenwerkend leren, bonusopdrachten,
‘taaladviseurs’ (wat me een variant op de werkvorm experts lijkt) … en bijhorende andere
(alternatieve) evaluatie. Talloze (evaluatie)formulieren in het werkboek en op de cd-rom van de leraar
zijn daarbij geschikt werkmateriaal.
Procesevaluatie (die meer dan permanente waakt over het kwaliteitsgehalte van het leren leren) is
door het redactieteam centraal gesteld. In de vernieuwde editie blijft mogelijkheid om tot
procesevaluatie over te gaan i.p.v. traditionele proefwerken. De bal ligt in het kamp van de leraar.
Het leerboek is visueel attractief. Elk Raakpunt heeft een lyrisch-kunstzinnige intro met het werk van
Herman Brood, Jan Fabre, Herman de Coninck of Rutger Kopland … Het leerboek is trouwens
helemaal op maat van jongeren gemaakt: de leestussendoortjes en labeltjes met versregels zijn
hebbedingetjes die hen zeker zullen inspireren. En wat gedacht van de verfilming door leerlingen van
het Xaveriuscollege (Borgerhout) van het kortverhaal ‘Het zoenoffer’ (Aidan Chambers) met
leeftijdgenoten als acteurs?
Over het werkboek had ik aanvankelijk een déjà vu gevoel dat gelukkig snel verdween.
Als gebruiker van Netwerk Nederlands 4@ kon ik, na het herwerkte leerplan Nederlands voor de
tweede graad, niet meer aan de slag met het werkboek . Het was immers voor het grootste deel een
invulboek wat bij leerlingen op bitter weinig geestdrift kon rekenen. Leve de geboorte van het nieuwe
werkboek, want daar is de methodiek gericht op het begeleid zelfstandig werken met actieve
participatie van leerlingen en samenwerkend leren.
Met Netwerk Nederlands 4@ had ik nog een tweede vervelend probleem. Om de haverklap moest –
tot ieders ergernis - gewisseld van leerboek naar werkboek en naar schrift. Nu is dat euvel omzeild.
Het werkboek biedt voldoende leer- en werkmateriaal en kan eigenlijk het schrift van de leerling
worden. En wat meer is … aan het eind van ieder Raakpunt is een stevige overzichtslijst opgenomen
van ‘Wat we weten’, ‘Wat we kunnen’ en ‘Waaraan we werken’. Ook tussentijds vindt de leerling een
heldere en volledige samenvatting van wat er te kennen valt. Met leer- en werkboek volstaat het om
leerlingen veilig te loodsen door het leerparcours.
Bij het leerboek hoort naast het werkboek (met een cd-rom waarop heel wat uitdiepende oefeningen
zijn opgenomen) ook een website. Eigenlijk is het een heerlijk toetje omwille van de leeslijst (met
annotaties en spannende thrillers), oefeningen en een literatuurquiz. Ik heb de aan zekerheid
grenzende vermoedens dat dit echte smaakmakers zijn.
Op de drie dvd’s komt het kortfilmgenre ruimschoots aan bod bv. de gelauwerde prent ‘Flatlife’ van
Jonas Geirnaert en de akelig spannende kortfilm ‘Faits divers’ van Dirk Beliën. Aandacht voor
vakoverschrijdende eindtermen zoals het muzisch-creatieve is er met de dansproductie ‘Inasmuch as
life is borrowed’ van Ultima Vez en een interview met choreograaf Wim Vandekeybus. Voor sociale
vaardigheden zal ‘Amanda’s choice’ een beklijvende documentaire blijken over dementie. De
beeldkwaliteit van de opnames is schitterend wat in de vorige editie niet altijd het geval was.
In de handleiding is bij iedere les, behalve de vakgebonden eindtermen, een verwijzing naar de
vakoverschrijdende eindtermen opgenomen. De lesuitwerkingen staan stevig op poten, want er is niet
enkel een schatting van de duur van het lestraject, maar ook een lijst met benodigd leermateriaal en
weldoordachte lesmodellen met achtergrondinfo, een stappenplan, toetsvragen. De helft van de
handleiding is voorbehouden voor het ingevuld werkboek.
En tenslotte is er met 2 cd’s auditief materiaal van zeer goede kwaliteit. Radio-interviews met de
presentatoren van ‘Jongens en wetenschap’ of schrijver Bart Moeyaert, toneelacteur-schrijver Dimitri
Leue en jeugdauteur Marita De Sterck zijn een welgekome geluid. En net als in het leerboek is er de
rode draad van poëzie.
Ik steek graag en terecht de loftrompet over deze vernieuwde publicatie voor het vierde jaar. Maar
tegelijk wil ik in deze recensie aandacht voor twee aandachtpuntjes. Net zoals bij het boek voor het
vijfde jaar zat de uitgeverij op het scherp van de snee wat de publicatiedatum betreft, want die liep
samen met de invoering van Spelling 2005. En hoewel – wegens tijdsdruk – ‘voor deze uitgave
spellingsregels gevolgd zijn zoals vastgelegd in de Woordenlijst Nederlandse Taal, editie 1995’ (p. 2)
is door Van In een oplossing beloofd.
Een aantal teksten uit het leerboek die in bijzonder klein letterformaat zijn gedrukt of op gekleurde
achtergrond - wat het leescomfort aanzienlijk kan hinderen - vragen bij slechtzienden of dyslectici
aandacht. Een kopie met lettervergroting doet – indien nodig – wonderen. Maar om daaruit af te leiden
dat de totaliteit van het werk daardoor inboet, zou een overdrijving van jewelste zijn.
Als ik het hele arsenaal van leer- en werkboek, audiocd’s, dvd’s, cd-roms en handleiding/ingevuld
werkboek overloop, dan kan ik alleen maar het redactieteam feliciteren met het vele en waardevolle
werk dat het heeft geleverd. Ik raad iedere leraar Nederlands aan om zo snel mogelijk te grasduinen in
een presentexemplaar en met de nieuwe lente in het vooruitzicht het nieuwe geluid van Nieuw
Netwerk Nederlands 4 in de les te laten horen. Een bestelling voor het komende schooljaar is dan ook
mijn boodschap.
Wommelgem (Van In), 2005
Leerboek: 24,8 x 16,9 cm, 288 blz., 26,04 EUR
Werkboek (incl. cd-rom): 29,7 x 21 cm, 288 blz., 16,64 EUR
handleiding/ingevuld werkboek, cd-roms, dvd’s, 29,7 x 21 cm, 550 blz., 103, 24 EUR
(H. Doms // In: Nova et Vetera. - 2005-2006 nr.4)