leraar - shakespeeer

Opvoedkunde 1a
HST 2: COMPETENTIE
Inleidende opdracht: TVprogramma “Witte Raven BV”
KIJKOPDRACHTEN: zie BB - opdrachten
Conclusies:
-
Een beroep aanleren vereist heel wat kwaliteiten op
verschillende vlakken.
-
Kennisoverdracht alleen is absoluut ontoereikend!
-
Kwaliteiten beoordelen vereist praktijkproeven.
-
Karakter(vorming) is erg belangrijk tijdens een leerproces.
Conclusie 1: kwaliteiten op
verschillende vlakken
Inventaris van kwaliteiten aan bord
Conclusie:
Deskundig lingerie ontwerpen vereist:
KENNIS
-
-
termen
stoffen
technieken
…
VAARDIGHEDEN
-
-
opmeten, inschatten
stikken
creatief ontwerpen
…
ATTITUDES
-
-
flexibel
stressbestendig
zelfverzekerd
…
kwaliteiten op verschillende
vlakken = ???
Combinatie van kennis, vaardigheden en attitudes,
gericht op een welbepaald domein
= COMPETENTIE
OPM: Belang van samenhang tussen K, V en A
OPDRACHT:
Beschrijf een competente persoon die je kent op vlak
van K, V en A en toon duidelijk de samenhang aan.
Bron:
http://hermanroozen.blogspot.com/2006_01_01_archive.html zeventien competenties voor de gemeente Groningen
Conclusie 2: kennisoverdracht is
absoluut ontoereikend
Competent worden
= evolueren binnen een bepaald domein op vlak van K, V + A
= levenslang (bij)leren door confrontatie met de praktijk en
nieuwe uitdagingen
DUS opleidingen moeten competentiegericht opleiden
= vooral aandacht voor (praktijk)vaardigheden die ondersteund
worden door de nodige achtergrondkennis en vergezeld
gaan van bepaalde (beroeps)attitudes
= studenten vaardigheden aanleren om zelfstandig het
leerproces verder te zetten
Terugkoppeling: kenmerken van de
complexe maatschappij / arbeidsmarkt
BEGINOPDRACHT bij constructivisme:
Bespreek met je groepje de kenmerken van onze huidige maatschappij door
deze te vergelijken met onze maatschappij honderd jaar geleden. Denk aan:
religie, economie, sociaal leven, techniek / technologie,
arbeidsverwachtingen, onderwijs, gezinssituatie / familiale omstandigheden
SAMENVATTENDE HERHALING:

kennisexplosie: alles weten = onmogelijk; veel specialisatie;
constant bijleren is noodzakelijk

Arbeidsmarkt: veel meer teamwerk, veel meer stress, veel
meer flexibiliteit nodig

Razendsnelle evoluties op vlak van ICT
Competentiegericht opleiden
Vooral gekend in hoger onderwijs (beroepsopleidingen),
bijv. verpleegkunde, lerarenopleiding, …
Kenmerken:
• Nauwelijks doceren, veel ‘nieuwe’ werkvormen
(groepswerk, PGO, practicum, afstandsleren, …)
• Veel praktijkervaringen tijdens de opleiding
• Veel aandacht voor kritische reflectie en persoonlijke
ontwikkeling in de richting van de competenties
• Niet enkel kennisgerichte examens, maar beoordeling
van competenties in de praktijk
• Student (mee) verantwoordelijk voor het eigen leerproces
De competente leraar
OPDRACHT:
•
Beschrijf zo goed mogelijk een competente leraar.
•
Hoe ziet de ideale lerarenopleiding er dan volgens
jullie uit?
•
Wat zou je doen om de mate van competentie van
een aspirant-leraar op de verschillende onderdelen
(K, V, A) te beoordelen?
De competente leraar
1997: Vlaamse overheid: decreet op de
basiscompetenties en beroepsprofielen van de leraar
beroepsprofiel = beschrijving van het beroep waarop
de opleiding in een hogeschool voorbereidt.
beroepsprofiel van de leraar = de omschrijving van
de kennis, vaardigheden en attitudes van de leraar bij
zijn beroepsuitoefening.
De competente leraar
Basiscompetenties
= de deskundigheden waarover een afgestudeerde moet
kunnen beschikken om als beginner dat beroep te
kunnen uitoefenen
= minimale einddoelen voor een initiële opleiding
= basis voor de verdere professionalisering doorheen de
beroepsuitoefening

Opgesplitst in tien onderdelen (typefuncties)

Tevens: formulering van acht beroepsattitudes
De competente leraar
27 november 2007: bekrachtigingsdecreet betreffende
het beroepsprofiel van de leraar
OPDRACHT:
Download de volledige brochure
“Een nieuw profiel voor de leraar secundair onderwijs. Hoe
worden leraren daartoe gevormd? Informatiebrochure bij de
invoering van het nieuwe beroepsprofiel en de
basiscompetenties voor leraren.”
http://www.ond.vlaanderen.be/publicaties/?get=TREFWOORD&trefw=14&
woord=onderwijs_algemeen&nr=334&i=108
= de “bijbel” voor leraren
Functioneel Beschrijving
geheel
1 De leraar als begeleider van leer- en
ontwikkelingsprocessen
2 De leraar als opvoeder
3 De leraar als inhoudelijk expert
4 De leraar als organisator
5 De leraar als innovator – de leraar als onderzoeker
6 De leraar als partner van ouders/verzorgers
7 De leraar als lid van een schoolteam
8 De leraar als partner van externen
9 De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap
10 De leraar als cultuurparticipant
De competente leraar
OPDRACHT:
a)
10 groepjes van 3 tot 4 studenten – elke groepje één typefunctie
b)
Formuleer voor de toegewezen typefunctie zoveel mogelijk
eigen voorbeelden van kennisinhouden en vaardigheden die
relevant zijn voor een competente leraar.
c)
Vergelijk met het overzicht van het beroepsprofiel voor de leraar
(zie p. 12-14 in de brochure) en vul jullie eigen voorbeelden
verder aan.
d)
Ongetwijfeld is niet elk item in het overzicht voldoende duidelijk
en concreet. Lees (indien nodig) de verdere uitleg in de
brochure (opgelet: zeker niet alles van A tot Z lezen!) en vul
verder aan.
De competente leraar
OPDRACHT:
d)
Maak een mooi overzicht van de toegewezen typefunctie waarin
elk woord voor iedereen duidelijk is, liefst aangevuld met zeer
concrete voorbeelden en plaats dit verslag op het
discussieforum, bij de juiste typefunctie.
e)
Lees in de loop van de week (individueel) het verslag van twee
andere groepjes. Indien je niet alles begrijpt, plaats dan een
vraag als reactie in het betreffende discussieforum. Je mag ook
zelf extra voorbeelden of uitleg toevoegen.
f)
Volgende week: verslag aanpassen en/of aanvullen indien
anderen iets niet begrepen hebben.
nr.
beroepsattitude
omschrijving
A1
beslissingsvermogen
durven een standpunt in te nemen of tot een handeling over
te gaan, en er ook de verantwoordelijkheid voor dragen
A2
relationele gerichtheid
in contacten met anderen kenmerken
aanvaarding, empathie en respect tonen
A3
kritische ingesteldheid
bereid zijn zichzelf en zijn omgeving ter discussie te stellen,
de waarde van een bewering of een feit, de wenselijkheid en
haalbaarheid van een vooropgesteld doel te verifiëren,
alvorens een stelling in te nemen
A4
leergierigheid
actief zoeken naar situaties om zijn competentie te verbreden
en te verdiepen
A5
organisatievermogen
erop gericht zijn de taken zo te plannen, te coördineren en te
delegeren, dat het beoogde doel op een efficiënte manier
bereikt kan worden
A6
zin voor samenwerking
bereid zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te
werken
A7
verantwoordelijkheidszin
zich verantwoordelijk voelen voor de school als geheel en het
engagement aangaan om een positieve ontwikkeling van het
kind te bevorderen
A8
flexibiliteit
bereid zijn zich aan te passen aan wijzigende
omstandigheden, zoals middelen, doelen, mensen en
procedures
van
echtheid,
De competente leraar
OPDRACHT:
a)
Geef voor elk van de acht beroepsattitudes minstens
twee voorbeelden van situaties waarin die attitude
absoluut belangrijk is.
b)
Wat moet er in de lerarenopleiding gebeuren om die
attitudes aan te leren bij aspirant-leraren?
c)
Is het voor elke student haalbaar om dit allemaal te
leren?
Zichtbaar maken van competenties:
gebruik van portfolio en POP
(Persoonlijk OntwikkelingsPlan)
Terugkoppeling Witte Raven: Brahim gebruikte een portfolio.
Wat en waarom???
Portfolio: oorspronkelijk vooral in artistieke wereld: soort CV
= demonstreren van kwaliteiten a.d.h.v. zelf gekozen
bewijsstukken
Wat kan een leraar ‘tonen’ in zijn portfolio???
 Resultaten van lln??? = probleem
 Daarom persoonlijke kwaliteiten beschrijven en aantonen
Portfolio voor leraren: 4
momenten

Bij de instap in de lerarenopleiding: beoordelen van
elders of eerder verworven competenties van de
kandidaat-leraar

Tijdens de lerarenopleiding zelf: voor het begeleiden
naar en beoordelen van de startcompetenties van de
student  competentiegericht opleidingsinstrument zorgt
voor betere afstemming op de beroepspraktijk.

Bij de instap in de onderwijspraktijk: bij het solliciteren.

Tijdens de uitoefening van het onderwijsberoep:
levenslang leren.
Portfolio in de lerarenopleiding:
start = POP
PORTFOLIO: student volgt (mee) op in welke mate hij de
vooropgestelde competenties voor een leraar bereikt heeft
Vervolgens: opstellen van leerdoelstellingen en actieplannen
(constructivisme!)
START = Persoonlijk Ontwikkelingsplan:
bij instap in LeO vooral zicht krijgen op
jezelf als persoon
jezelf als student
pas dan: jezelf als toekomstig leraar
Het Persoonlijk
Ontwikkelingsplan
Centraal element in de
hele opleiding