Zo leer je kinderen met een lichte en matige

Zo leer je kinderen met een lichte en matige
verstandelijke beperking lezen en spellen
Wendy Lankhorst, M.Sc
Dr. A. Verschoorschool, Nunspeet
drs. José L. M. Schraven
TGM, Zutphen
Prof. dr. Anna M.T. Bosman
Radboud Universiteit Nijmegen
“Goed om te horen, goed om te weten”
12 februari 2008, Abrona, Huis ter Heide
Onderzoeksvraag
Profiteren leerlingen met een lichte tot matige
verstandelijke beperking meer van de
methodiek “Zo Leer Je Kinderen Lezen en
Spellen” (ZLKLS) dan van hun huidige
leesmethode?
Het onderzoek
2 scholen voor cluster-3 onderwijs
2 leesmethodes:
Leeslijn aangepakt met de methodiek “Zo leer je
kinderen Lezen en Spellen” (ZLKLS)
Lezen moet je doen (LMJD)
3 maanden, 5 dagen per week, 45 minuten lees- en
spellingonderwijs
Voor- en nameting op (voorbereidende) lees- en
spellingvaardigheden
Geen enkele leerling was bij aanvang van het
onderzoek in staat om een woord te lezen of te spellen
Onderzoeksgroepen
School
Methodiek
Aantal leerlingen
M/J
IQ
Diagnose
X (leeslijn)
ZLKLS
10
5/5
53
60%
Y (L MJD)
-
19
9/10 51
63%
Voor- en nameting
Auditieve synthese
Auditieve discriminatie
Visuele discriminatie
Auditieve analyse
Visuele analyse
Letters benoemen
15 woorden lezen (van mkm- tot mmkmm)
7 onbekende woorden spellen (van mkm- tot mmkmm)
Resultaten
De ZLKLS-groep behaalde significant betere
prestaties dan de LMJD-groep op:
Auditieve analyse
Letterkennis
Leesvaardigheid
Spellingvaardigheid
NB: Op de andere toetsen waren geen verschillen
Letterkennis
Voortoets = blauw
ZLKLS
Natoets = groen
LMJD
Leesvaardigheid (max. = 15)
7
7
6,5
6
Aantal leerlingen
5,5
5
5
4,5
4
3,5
3
2,5
22
2
2
2
1,5
1
1
1
11
1
1
1
0,5
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Leesscore
ZLKLSgeel, LMJD:
LMJDblauw
ZLJKLS:
9
10
11
12
Aantal leerlingen
Spellingvaardigheid (max. = 23)
10
9,5
9
8,5
8
7,5
7
6,5
6
5,5
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
9
3
0
1
1
1
2
3
1
1
1
4
5
1
6
7
8
9
1
1
1
1
1
1
1
1
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Spellingsscore
ZLKLS
LMJD
LMJD: blauw, ZLJKLS:
geel
3e Onderzoeksgroep
9 leerlingen met een lichte tot matige
verstandelijke beperking
3 tot 4 jaar leesonderwijs gehad
behaalden vergelijkbare prestaties op zowel
lees- als spellingsvaardigheden als de ZLKLSgroep die 3 maanden leesonderwijs hebben
genoten.
Conclusie
Een grotere groep leerlingen met een lichte tot
matige verstandelijke beperking is in staat om te
leren lezen en spellen met de instructiemethodiek
'Zo leer je kinderen lezen en spellen' dan met de
huidige leesmethode.
Pareltjes uit de praktijk
Een leerling van 14 jaar, gediagnosticeerd met
downsyndroom heeft leren lezen en schrijven, terwijl
de leerkrachten het hadden opgegeven.
Een leerling gediagnosticeerd met Williams-Beuren
bleek motorisch wel in staat tot het schrijven van
letters, leerkrachten waren begonnen met stempelen.
Leerlingen zijn in staat om onbekende woorden van
mkm- tot mmkmm-niveau te lezen en zijn niet meer
afhankelijk van globaalwoorden.
De blijheid bij het besef dat ze het kunnen maakt dat
je het leren lezen en spellen niet van deze leerlingen
wilt en mag onthouden!
Wat maakt ZLKLS zo effectief?



Preventieve instructiemethodiek, te gebruiken bij
iedere methode
Instructiegedrag van de leerkracht
Op basis van kennis van hoofdelementen van
technisch lees- en spellingproces èn de mogelijke
problemen
Het 'WAT'

Structuur van de orthografie
•
•
•

Hierdoor ontstaat een denkkader (meta-cognitie)
Ordening – letters / overeenkomstige lees-schrijfwijze
Regels / denkwijzen
Structuur van oefeningen op basis van de taakanalyse
•
•
Leesoefeningen vooraf aan lezen (auditieve synthese)
Spellingoefening vooraf aan spellen (auditieve analyse)
Het 'Hoe'
•
Directe instructie
•
•
•
•
•
Oriënteringsbasis
•
•
•
concreet doel oefenen van onderdelen
integratie met bestaande kennis
Multi-sensoriële basis
•
•
heldere, sobere instructie
leerkracht is model
frontale opstelling
differentiatie tijdens groepsles
visuele, auditieve en motorische kanaal
Toetsing en herhaling
•
•
elke dag dezelfde volgorde
elke dag een dictee
Veel Succes
Met dank aan
Linda Zijlmans, M.Sc.
voor de afname van alle toetsen
Meer informatie:
www.zoleerjekinderenlezenenspellen.nl
www.annabosman.eu