OUDER WORDEN MET EEN BEPERKING Psychotherapie bij volwassenen met een lichte verstandelijke beperking Aline Vanneste 1BaO B2.2 Inhoud Stap 1: Onderwerpsverkenning ............................................................................................................... 2 Stap 2: WikiWelkom ................................................................................................................................ 5 Stap 3: Inhoud in lijsten en syntheses ..................................................................................................... 6 Stap 4: Beschikking krijgen en meer zoeken ......................................................................................... 10 Stap 5: Contextualiseren ....................................................................................................................... 13 Stap 6: afwerking ................................................................................................................................... 15 Stap 1: Onderwerpsverkenning Mijn artikel: Psychotherapie bij volwassenen met een lichte verstandelijke beperking. Referentie: Vuijk, R. (2013). Psychotherapie bij volwassenen met een lichte verstandelijke beperking. Tijdschrift voor Psychotherapie, 39(2), 86-99. Doi: 10.1007/s12485-013-0017-5 Korte inhoud: Psychotherapie bij volwassenen met een lichte verstandelijke beperking. Een lichte verstandelijke beperking is een algemene ontwikkelingsbeperking. Het IQ ligt tussen 50-55 en 70. Men bespreekt de verschillende de afstemmingen voor de volwassene op de cognitieve, sociale, emotionele ontwikkelingsleeftijd en persoonlijkheidskenmerken bij deze ontwikkelingsleeftijd. Ook de aandachtspunten bij behandeling en bejegening worden besproken. De verschillende soorten therapieën worden besproken. Context: Vaktijdschrift: Tijdschrift voor Psychotherapie Organisatie: Bohn Stafleu van Loghum Doelgroep: volwassenen met een lichte verstandelijke beperking en psychotherapeuten Auteur: Richard Vuijk Informatie in het artikel: R. VUIJK, klinisch psycholoog, is werkzaam bij Sarr Expertisecentrum Autisme te Rotterdam, onderdeel van Parnassia Groep. Hij verzorgt vanuit zijn eigen praktijk AutismeSpectrumNederland scholing, supervisie en consultatie op het gebied van autismespectrumstoornissen en is als docent en cursusleider verbonden aan verschillende RINO’s en de Parnassia Academie. E-mail: [email protected]. Internet: Richard Vuijk, klinisch psycholoog, Rotterdam en omgeving, Nederland Gezondheidszorg Huidig: docent/trainer at Parnassia Bavo Academie, zelfstandige at AutismeSpectrumNederland, docent at RINO Groep Utrecht, klinisch psycholoog at SARR ex... Opleiding: RINOgroep Utrecht, RINOgroep Utrecht, PEN Nijmegen, Hoge School Rotterdam & Omstreken, Rijksuniversiteit Leiden, RK Sint-Montfortcollege Rott... Samenvatting: Toekomstperspectief: 1. Inhoudelijk opzetten van een GGZ-polikliniek voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. Wat heeft hij nog geschreven?: Persoonlijkheidsaspecten bij volwassenen met autismespectrumstoornisdrn gemeten met de 'Temperament Character Inventory' (TCI). Vuijk, Richard ; de Nijs, Pieter ; Vitale, Salvatore ; Simons-Sprong, Mirjam ; Hengeveld, Michiel Tijdschrift voor psychiatrie. - 54(2012)8 ; p. 699-707 Structuur: Er is een duidelijke en logische structuur aanwezig. Er zijn voldoende tussentitels aanwezig. Er is een duidelijke structuur door de tussentitels en de alinea’s. Er zijn voldoende tussentitels aanwezig. De referenties zijn aanwezig in de tekst en er is ook een bronnenlijst aanwezig vanachteren in het artikel. De opmaak hiervan is correct. Het is goed dat de voorbeelden een andere opmaak hebben dan de doorlopende tekst. Lijsten: interessante bronnen die ik nog zou willen doornemen: Geen statistische bronnen en juridische bronnen aanwezig. Sociaal-wetenschappelijke bronnen: Twint, B.& Kouwen, B. van (2011). De Affectief Bewuste Benadering. Het op maat begeleiden van mensen met een verstandelijke beperking. Amsterdam: Boom/Nelissen. Vandeweerdt, M., Travers, E.& Bauwens, A. (2007). Kom binnen. Therapeutische ontmoetingen met mensen met een verstandelijke handicap. Een praktijkboek voor hulpverleners en therapeuten. Antwerpen: Garant. Vugts-de Groot, B. (2012).Werken met ontwikkelingsleeftijden. Afstemmen op mensen met een verstandelijke beperking. Amsterdam: Boom/Nelissen. Organisaties: Parnassia Groep: http://www.parnassiagroep.nl/ RINO: http://www.rino.nl/ Parnassia: http://www.parnassia.nl/ AAIDD ( American Association on Intellectual and Development Disabilities): http://aaidd.org/ American Psychiatric Association: http://www.apa.org/ GGZ-teams: http://www.ggznederland.nl/ Specialisten: De Graaff, Beijers, Kristeva, Menolascino, Szymanski, Došen, Dankers & Van der linden, Didden, Dekker, Borthwick-Duffy, Ponsioen & Plas, Poinsioen, Kraijer, Plas, Piaget, Delfos, Vugts-de-Groot, Young, Vonk & Hosmar, Zigler, Erikson, Kohlberg, Peters, Twint, Van Kouwen, Grootenboer, Pörtner, Lietaer, Shapiro, Tharner, Dijkstra, Bhaumik, Engelhard, Bannink, Teggelaar, Roeden & Bannink, Bom, Bode & Bom, Vandeweerdt, Beail, Beail & Jackson, De Groef, Geyskens, Hassiotis, Sturmey, Willner, Gangadharan, Russell, Douma, Ruiter, Koot, Collin, Curfs, Oorsouw, Korzilius, Stolker, van den Hazel, van den Bosch, Monster, Travers, Bauwens, Klosko, Weishaar, Bennett-Gates, Hodapp, Henrich definities en moeilijke woorden: Bejegening: behandeling CGT: Cognitieve gedragstherapie Externaliseren: naar buiten brengen Existentieel: het leven als werkelijk Empirisch: op ervaring, bevinding gegrond en daaruit voortvloeiend GGZ: geestelijke gezondheidszorg internaliseren: zich eigen maken Intrapsychische: ‘intra’ binnen ‘psychisch’ geestelijk, binnen de geest Nihilisme: ongeloof in enige therapie Pathologisch: abnormaal, ziekelijk Psychopathologie: wetenschap die zich bezighoudt met psychische stoornissen Radicaal: uitermate sterk, ingrijpend Receptief: ontvankelijk, gevoelig voor indrukken uitkristalliseren: een vaste vorm aannemen Wetteksten / Stap 2: WikiWelkom Account aanmaken: Stephanie Warnez heeft de site aangemaakt en wij hebben elk ons eigen account aangemaakt. Daarna heeft Stefanie ons toegevoegd aan de site en administrators gemaakt zodat we ook de site kunnen aanpassen en niet enkel kunnen aanvullen. Voorstelling van mezelf: Aline Vanneste Ik ben Aline Vanneste en ik woon in Roeselare samen met mijn ouders, broer en mijn huisdieren. Tijdens mijn vrije tijd dans ik. Richting Eerste jaar bachelor Orthopedagogie. Waarom heb je voor deze richting gekozen? Ik heb voor deze richting gekozen omdat ik graag met mensen zou werken en helpen. Ik heb naar veel infodagen gegaan. Toen ik de uitleg van Orthopedagogie kreeg, dacht ik direct dit is het. Waarom heb je voor dit thema gekozen? Dit thema is ons voorgesteld geweest door de leerkracht. We keken naar elkaar en we gingen allen akkoord met dit interessant thema. Had je al voorkennis? ik had nog geen voorkennis over het onderwerp. Stap 3: Inhoud in lijsten en syntheses Trefwoordenlijst: Bejegening: behandeling CGT: Cognitieve gedragstherapie Externaliseren: naar buiten brengen Existentieel: het leven als werkelijk Empirisch: op ervaring, bevinding gegrond en daaruit voortvloeiend GGZ: geestelijke gezondheidszorg internaliseren: zich eigen maken Intrapsychische: ‘intra’ binnen ‘psychisch’ geestelijk, binnen de geest Nihilisme: ongeloof in enige therapie Pathologisch: abnormaal, ziekelijk Psychopathologie: wetenschap die zich bezighoudt met psychische stoornissen Radicaal: uitermate sterk, ingrijpend Receptief: ontvankelijk, gevoelig voor indrukken uitkristalliseren: een vaste vorm aannemen Specialisten: Bannink Fredrike Zij komt meerdere keren voren in mijn bronnenlijst. Ze is een klinisch psycholoog, mediator, internationale trainer, coach en auteur. Drs. F.P. Bannink MDR Schubertstraat 17 1077 GP Amsterdam Telefoon: 020 – 679 22 39 Email: [email protected] Voor andere publicaties van haar wijs ik u door naar volgende link: http://www.fredrikebannink.com/bannink/lang/nl/boeken-van-frederike-banninkbooks-byfrederike-bannink/ Vragen: 1. Wat houdt het beroep ‘mediator’ precies in? 2. Van waar u interesse voor positieve psychologie? 3. Het ziet eruit dat u een druk leven hebt, hoe kan u alles combineren? http://www.fredrikebannink.com/bannink/lang/nl/oplossingsgericht-coachensolutionfocused-coaching/ Robert Didden Deze schrijver komt het meest voor in mijn bronnenlijst. Hij is een wetenschappelijk medewerker, hoogleraar voor Orthopedagogiek aan de Radboud Universiteit Nijmegen, Psycholoog bij verschillende residentiële instellingen. faculteit: Faculteit der Sociale Wetenschappen E-Mail: [email protected] Telefoon: 024-3645554 Bezoekadres: Montessorilaan 3 6525 HR Nijmegen Postadres: Postbus 9104 6500 HE Nijmegen E-Mail: [email protected] Voor andere publicaties van hem wijs ik u door naar volgende link (bij zoeken naar medewerkers: Didden en dan onderzoek): http://www.ru.nl/contact/adressen_e-mail/ Vragen: 1. Van waar u interesse in de wetenschap? 2. Wat en wie wilt u bereiken met uw artikels? 3. Denkt u gedragsproblemen te voorkomen door de achtergronden en risicofactoren te ontdekken? http://autismespectrumstoornissen.wdfiles.com/local-files/specialisten/Specialist%20Robert%20Didden%20-%20Charlotte%20Dubrunfaut.pdf Došen Anton Hij komt meerdere keren voor in mijn bronnenlijst. Hij is een psychiater. Hij was hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij was hoofd van een Observatiecentrum de Hondsberg, hoofd Kinderpsychiatrisch ziekenhuis het Hoekske en directeur behandeling van psychische en gedragsstoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking in Nieuw Spraeland. linkedin: http://www.linkedin.com/pub/anton-dosen/59/364/769 Voor andere publicaties van hem wijs ik u door naar volgende link: http://hollandsemeesters.cce.nl/?p=1726 Vragen: 1. Is er een reden waarom u geen hoogleraar meer bent? 2. Werkt u liever met kinderen of met volwassen? Waarom? 3. Wat en wie wilt u bereiken met uw werken? http://hollandsemeesters.cce.nl/?p=1724 Vuijk Richard Hij is de schrijver van mijn basisartikel. Hij is een klinisch psycholoog en een docent. Hij is werkzaam bij Sarr Expertisecentrum Autisme te Rotterdam. Hij verzorgt vanuit zijn eigen praktijk AutismeSpectrum in Nederland scholing, supervisie en consultatie op het gebied van autismespectrumstoornissen en is als docent en cursusleider verbonden aan verschillende RINO’s en de Parnassia Academie. E-mail: [email protected] Linkedin: http://www.linkedin.com/pub/richard-vuijk/31/20b/42b Voor andere publicaties van hem wijs ik u door naar volgende link: http://www.linkedin.com/pub/richard-vuijk/31/20b/42b Vragen: 1. Ik zie dat u vaak werkt met mensen die autisme hebben. Van waar u interesse? 2. U heeft een eigen praktijk, hoe bent u daaraan begonnen? 3. Wat of wie wilt u bereiken met uw praktijk? Organisaties: Regionaal Centrum voor Geestelijke Gezondheid http://www.rcgg.be/ Bronnenlijst: (Beail, 2003) Beail,N. (2003). What Works for people with mental retardation? Critical commentary on cognitive-behavioral and psychodynamic psychotherapy research. Mental Retardation, 41, 468-472. (Bhaumik, Gangadharan & Russel, 2011) Bhaumik, S., Gangadharan, S. & Russell, P.S.S. (2011). Psychological treatments in intellectual disability: the challenges of building a good evidence base. British Journal of Psychiatry, 198, 428-430. (Didden, 2006a) Didden, R. (2006a). Gedragsproblemen, psychiatrische stoornissen en lichte verstandelijke beperking: een inleiding. In R. Didden (red.), In perspectief. Gedragsproblemen, psychiatrische stoornissen en lichte verstandelijke beperking (pp. 3-20). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. (Didden, Oorsouw van & Korzilius, 2006) Didden, R., Oorsouw,W. van & Korzilius, H. (2006). Psychotherapeutische en gedragsanalytische interventies bij kinderen en volwassenen met een lichte verstandelijke beperking: een meta-analyse. In R. Didden (red.), In perspectief. Gedragsproblemen, psychiatrische stoornissen en lichte verstandelijke beperking (pp. 249-262). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. (Došen, 2010) Došen, A. (2010). Psychische stoornissen, gedragsproblemen en verstandelijke handicap. Een integratieve benadering bij kinderen en volwassenen. Assen: Van Gorcum. (Peters, 2009) Peters, H. (2009). Psychotherapie bij verstandelijk gehandicapten. In S. Colijn, H. Snijders, M. Thunissen, S. Bögels & W. Trijsburg (red.), Leerboek psychotherapie (pp. 853-864). Utrecht: de Tijdstroom. (Pörtner, 1990) Pörtner, M. (1990). Client-centered therapy with mentally retarded persons: Catherine and Ruth. In G. Lietaer, J. Rombouts & R. van Balen (red.), Client-centered and experiential psychotherapy in the nineties (pp. 659-669). Leuven: University Press. (Tharner, 2006) Tharner, G. (2006). Over de toepassing van EMDR bij de behandeling van mensen met een lichte verstandelijke beperking. In R. Didden (red.), In perspectief. Gedragsproblemen, psychiatrische stoornissen en lichte verstandelijke beperking (pp. 145-168). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. (Vonk & Hosmar, 2009) Vonk, J.& Hosmar, A. (2009). Emotionele ontwikkeling bij mensen met een beperking. Een denk- en handelingskader voor de praktijk. Leuven: Acco. Stap 4: Beschikking krijgen en meer zoeken In limo zijn er geen andere werken van Richard Vuijk te vinden in verband met dit thema. Wel een ander, zie hieronder: Persoonlijkheidsaspecten bij volwassenen met autismespectrumstoornisdrn gemeten met de 'Temperament Character Inventory' (TCI). VIVES Campus Roeselare open rek Publicaties in mijn bronnenlijst. Bronnen Nummer vindplaats Soort bron In perspectief. Gedragsproblemen, psychiatrische stoornissen en lichte verstandelijke beperking 1 Vives Campus Kortrijk verzamelwerk Psychische stoornissen, gedragsproblemen en verstandelijke handicap. Een integratieve benadering bij kinderen en volwassenen 2 Bibliotheek Roeselare Boek Leerboek psychotherapie 3 Vives Campus Roeselare verzamelwerk Client-centered and experiential psychotherapy in the nineties 4 KULeuven Campus Kortrijk verzamelwerk Emotionele ontwikkeling bij 5 mensen met een beperking. Een denk- en handelingskader voor de praktijk Vives Campus Kortrijk boek Psychological treatments in intellectual disability: the challenges of building a good evidence base 6 Online via Librilinks tijdschrift Handboek systeemtherapie 7 Vives Campus Roeselare verzamelwerk Mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke handicap 8 Vives Campus Kortrijk boek Handboek gesprekstherapie. De persoonsgericht experiëntiële benadering 9 Vives Campus Kortrijk verzamelwerk De Affectief Bewuste Benadering. Het op maat begeleiden van mensen met een verstandelijke beperking 10 Bibliotheek Roeselare Boek Exceloefening Sterauteurs Anton Došen Vives Campus Kortrijk Emotionele ontwikkeling bij mensen met een verstandelijke beperking. Robert Didden Vives Campus Kortrijk: Slaap en slaapproblemen bij verstandelijk gehandicapten Middelengebruik bij cliënten met een verstandelijke beperking : Methode voor het signaleren en bespreken Iedereen gebruikt toch? : verslaving bij mensen met een licht verstandelijke beperking Internet algemeen: Vuijk, R. (2012). De SPV in de hulpverlening aan volwassenen met autismespectrumstoornissen. Sociale Psychiatrie, 23(102), 15-22. Geraadpleegd via http://www.autismespectrumnederland.nl/publicaties/ Kranten/ week-of maandbladen/ magazines (commercieel): Andersvaliden doen aan schoenwerpen. (4 oktober 2013). Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be Coster de, R. (7 oktober 2013). 1.600 lopers brengen 36.000 euro op. Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be ‘Hier Komen ze op vakantie.’ (16 november 2013). De Standaard. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be Op stadssafari met 75-jarige Angora. (5 oktober 2013). Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be Studentes in de bres voor opvangtehuis in Zuid-Afrika. (12 december 2013). Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be Vaktijdschriften: klik: maandblad over mensen met een verstandelijke handicap Nederlands Tijdschrift voor de Zorg aan mensen met een verstandelijke beperking Handiscoop: maandelijks tijdschrift over handicap en inclusie Loos, A. (2013). Kunst voor volwassenen met een matig verstandelijke handicap. Handiscoop, 68(1), 10-11. Geraadpleegd via http://www.kvg.be Vanbael, L. (2012). VRT en diversiteit. Handiscoop, 67(1), 12-14. Geraadpleegd via http://www.kvg.be Bijdrage uit een verzamelwerk: / Eindwerken/ bachelorproeven: Luysterman, V. (2005). Nestwarmte. Tevredenheidsmeting bij ouderen met een verstandelijke beperking [eindwerk]. Kortrijk: Ipsoc. Vanaelten, N. (2006). Stralen op de dansvloer: Volwassenen met een verstandelijke beperking geven dansles [eindwerk]. Geel: Katholieke Hogeschool Kempen. Vervoort, N. (2008). Belevingsgericht werken met oudere personen met een verstandelijke beperking [eindwerk]. Geel: Katholieke Hogeschool Kempen. Handboeken, losbladige werken, verzamelwerken, monografieën: Golsteijn-Kramer, D. & Verdonschot, M. & Van Der Pijl, D. (2010). Hulpmiddelen voor mensen met een verstandelijke beperking. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers. Kraijer, D. & Plas, J. (2002). Handboek psychodiagnostiek & verstandelijke beperking classificatie, test- en schaalgebruik. Amsterdam: Swets en Zeitlinger. Kraijer, D. (2004). Handboek autismespectrumstoornissen en verstandelijke beperking: ontwikkelingsstoornis en ontwikkelingstekort. Lisse: Harcourt Assessment. Roeden, J. & Bannink, F. (2012). Handboek oplossingsgericht werken met licht verstandelijk beperkte cliënten. Amsterdam: Pearson. Stap 5: Contextualiseren Organisatie: RCGG of het Regionaal Centrum voor Geestelijke Gezondheid http://www.rcgg.be/ Deze site is tamelijk betrouwbaar. De adressen van de vestigingen met een foto staan vermeld op de site. Zelfs de specialisten staan met hun volledige naam vermeld op de site met hun functie. De maker van de site vind ik niet direct terug, dus je kunt niet controleren wie wijzigingen maakt aan de site. Men verwijst ook door naar andere sites om meer informatie te bieden aan de lezer. De informatie staat overzichtelijk geordend op de site. De site straalt professionaliteit uit, er worden geen eigen meningen gegeven op de site en ze voeren geen concurrentie. Sites van andere Centrum Geestelijke Gezondheid staan zelf bij de links vermeld. Ook de lay-out maakt de site tamelijk professioneel, het is een aantrekkelijke site. Het extra kleur heeft dus een echte meerwaarde, anders zou het er te eentonig uitzien. Als de site er te saai, zullen de mensen echter ook niet verder zoeken op deze site. Door alle informatie dat hij heeft, stel ik vast dat hij geen bewuste informatie achterhoudt of liegt. De auteur weet wat hij wil bereiken met deze site en dat is informatie verschaffen aan lezers en indien nodig heeft hij een doorverwijzing naar andere sites.1 Statistieken: http://www.werk.be/sites/default/files/onderzoek/publicaties/Handicap_en_Arbeid_Def_e n_Stat_Januari2013.pdf Gevonden via www.statbel.fgov.be. Mensen die werken of niet werken en al dan niet met een beperking. Excel-opdracht 1 206 woorden Juridische context: Juridat Politieke context: Ministers en staatssecretarissen federaal niveau: Ministers: Mevrouw Laurette Onkelinx, Vice-Eerste Minister en Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen Mevrouw Joëlle Milquet, Vice-Eerste Minister en Minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen Staatssecretarissen: De heer Philippe Courard, Staatssecretaris voor Sociale Zaken, Gezinnen en Personen met een handicap, belast met Beroepsrisico's, toegevoegd aan de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, en Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid, toegevoegd aan de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid De heer Melchior Wathelet,Staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, toegevoegd aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen, en Staatssecretaris voor Staatshervorming, toegevoegd aan de Eerste Minister Ministers Vlaams niveau: Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Stap 6: afwerking Zelfevaluatie: Hoe is deze Sadan-opdracht in zijn geheel voor jou verlopen ? Ik zou deze opdracht zeker niet nog een keer opnieuw willen doen. Ik vond het een moeilijke en stresserende opdracht. Het refereren was het moeilijkste, want dit kan ik nog altijd niet zo goed. Ik heb ook heel lang zitten zoeken achter een basisartikel. Heb je voldoende info gevonden ? Waar heb je niet gezocht en waar kan je nog zoeken ? Volgens mij heb ik genoeg informatie gevonden, maar het onderwerp was soms moeilijk om iets over te vinden. Wat moet je nog verder trainen ? Zeker en vast moet ik het refereren beter inoefenen. Ook opzoekwerk gaat nog niet zo vlot. Bijvoorbeeld wetteksten en statistieken. Waar ben je sterk in ? Ik heb al een goede basis in MS Office pakket en bij grafieken maken enzovoort ging het al redelijk vlot. Wat heb je geleerd en wat zal je bijblijven ? De tijd die de hoofdopdracht inneemt is enorm veel, zeker als je het opzoekwerk niet gewoon bent. Ik leer hieruit dat ik er wel wat meer tijd mocht aan besteed hebben. Heb je eventueel tips om bepaalde (deel)opdrachten anders te formuleren ? Of zijn er nieuwe (deel-)opdrachten nodig voor belangrijke of interessante informatievaardigheden die niet of te weinig worden ingeoefend ? De uitleg is soms zo lang dat je het moeilijker maakt dan het is. Misschien zorgen voor een korte, maar krachtige uitleg die duidelijk is.