Alleen groene economie redt ons uit de crisis Een

Alleen groene economie redt ons uit de crisis
Een bedrijf dat niet actief aan duurzaamheid werkt, heeft over tien jaar geen bestaansrecht meer.
Landen om ons heen vergroenen snel, dus wie op oude voet doorgaat, mist winstkansen en
innovatie. Onze overheid moet inzetten op fiscale kaders en consistent beleid om vergroening te
versnellen. Dat stellen wetenschappers, bedrijven en maatschappelijke organisaties in een pleidooi
aan Diederik Samsom en Mark Rutte.
De enige manier om onze welvaart duurzaam te behouden is een andere grondslag voor ons
economisch systeem. De huidige financieel-economische crisis is een systeemcrisis, geworteld in de
onbegrensde wijze waarop wij produceren en consumeren. Wij lenen voortdurend van de aarde,
maar betalen niet terug. Elk jaar verliezen we 3 tot 5 triljoen euro aan natuurlijk kapitaal. Ergens in
de toekomst moeten we dat terugbetalen, maar we schuiven het voor ons uit. Zonder transitie naar
een groene economie creëren we automatisch de volgende crisis.
De kans die deze crisis biedt is enorm. Nu maakt de groene economie nog maar een klein onderdeel
uit van de reguliere economie, maar hij groeit razendsnel, met zo’n 30 procent per jaar. Er ontstaat
op dit moment een nieuwe mondiale economische ordening rondom schone technologie, een
ontwikkeling waar Nederland nog onvoldoende bij aanhaakt. Dat is vooral economisch zorgwekkend.
Elke euro investering in de groene economie levert 3 euro op, terwijl elke euro investering in de
oude, fossiele economie de samenleving 2 euro kost. Dit hogere rendement vertaalt zich in meer
werkgelegenheid, innovatie en economische structuurversterking.
Voor Nederland deltaland heeft een groene economie enorme potentie. Wij zijn uitstekend
gepositioneerd wat betreft de kennis- en fysieke infrastructuur. We hebben grote havens, hoog
ontwikkelde landbouw en agrofood voor de levering van grondstoffen, zeer innovatieve chemische
industrie voor de verwerking daarvan tot bioproducten en de logistiek voor de benodigde
verbindingen. Nederland kan een nieuwe maak- en kennisindustrie ontwikkelen rondom schone
technologie. Speerpunten kunnen zijn: grondstoffenverwerking en –distributie, bioraffinage,
klimaatadaptief ontwikkelen, deltatechnologie maar ook vergroening van leefstijlen en van steden.
Wat ontbreekt is een krachtige stimulans en een heldere visie vanuit politiek Den Haag. Wat moet er
gebeuren om Nederland tot een groene wereldleider te maken? Wij noemen vijf acties als onderdeel
van een lange termijn transitieproces:
1.
Groen industriebeleid. Een proactief en consistent beleid voor lange termijn dat investeert in
de groene maak- en kennisindustrie van de toekomst. Gericht op investeringen in kansrijke groene
niche-sectoren zoals de bio-economie, deltatechnologie, grondstoffenrotonde en circulaire
economie. Dit vraagt om een investeringsfonds voor groene innovatie, zoals in Duitsland of Frankrijk.
2.
Een minister van energie en grondstoffen. Energie- en grondstoffenbeheer worden in
geopolitiek opzicht steeds belangrijker en is in andere landen al onderdeel van het buitenlands
beleid. Een minister van energie en grondstoffen is een must om de Nederlandse energievoorziening
en grondstoffenvoorraad toekomstbestendig te maken.
3. Fiscale Vergroening. Milieubelastende en energieverslindende productie en consumptie moeten
sterker worden belast, bijvoorbeeld door het opheffen van de vrijstellingen op belastingen voor
energieproducenten (kolen), terwijl energiebesparende en milieuvriendelijke activiteiten, producten
en diensten worden gestimuleerd.
4.
Transitieplan voor de energievoorziening. Een radicaal hervormingsplan is nodig met als
doelstelling een volledig schone, fossielvrije energievoorziening in 2040. Dit vergt een compleet
nieuwe energie-infrastructuur, voor een fors deel geënt op decentrale energieopwekking.
5.
Een energieneutraal gebouwde omgeving. In twintig jaar tijd kunnen alle bestaande
gebouwen worden vergroend. Dat betekent energie besparen en duurzame energie gebruiken:
zonne- en windenergie en omgevingswarmte. Dit levert circa 50.000 banen per jaar op.
Als Nederland wil uitgroeien tot een wereldleider op het gebied van de groene economie, is visie,
strategie en actie nodig. En leiderschap. Niet alleen van bedrijven, maatschappelijke organisaties en
kennisinstellingen, maar juist ook van de overheid. De samenleving is opvallend eensgezind in het
streven om de transitie naar een groene economie te versnellen. Nu onze nieuwe regering nog.
Deze brief is een gezamenlijk initiatief van 50 hoogleraren, bedrijfsleven en maatschappelijke
organisaties.
Een langere versie van de brief is te vinden op de website http://www.drift.eur.nl.