`Presentatie Wiljan van den Berge` Onbekend
advertisement
Robotisering en de arbeidsmarkt OCW Kennismarkt 10 maart 2015 Wiljan van den Berge Centraal Planbureau Nemen robots onze banen in? Centraal Planbureau Wat zijn banen eigenlijk? • Banen zijn een combinatie van taken. • Vaardigheden van werknemers bepalen hoe effectief ze die taken kunnen uitvoeren. • De match tussen taken en vaardigheden kan veranderen door veranderingen in het aanbod en de vraag. • Verdeling van taken over mensen, kapitaal en locatie is een kosten/baten afweging. Centraal Planbureau Impact van robotisering op de arbeidsmarkt – Werknemers werken samen met ICT en, steeds vaker, robots. – Maar sommige taken worden ook overgenomen door ICT en robots. • Welke taken worden overgenomen? – Vooral routine taken. – Abstracte taken zijn worden juist ondersteund. – Weinig impact op non-routine handvaardige taken. Centraal Planbureau Aandeel midden in werkgelegenheid neemt in Europa af, hoog en laag stijgen. %-punt verandering in werkgelegenheid, 1993 - 2010 15 10 5 0 -5 -10 -15 Laag Midden Hoog Bron: Goos, Manning en Salomons, 2014 Centraal Planbureau Hoogopgeleiden verdienen steeds groter deel loonsom. Verandering in de loonsom 1980 – 2009, % 30 20 10 0 -10 -20 -30 Hoog Midden Laag -40 Bron: Michaels, Natraj en Van Reenen, 2014 Centraal Planbureau 0.6 0.5 0.5 0.4 0.4 0.3 0.3 0.2 0.2 Relatief aanbod hoog (linker-as) 0.1 Rendement wo t.o.v. mbo (rechter-as) 0.1 Rendement hbo t.o.v. mbo (rechter-as) 0 0 1969 Centraal Planbureau 1975 1981 1987 1993 1999 2005 2011 Rendement op onderwijs Relatief aanbod hoger opgeleiden (hbo + wo / rest) Aanbod hoger opgeleiden neemt toe, rendement op 0.7 hoger onderwijs ook. 0.6 Aandeel middenbanen in werkgelegenheid neemt af. 0.2 Verandering werkgelegenheidsaandeel, 1999 - 2014 100 x verandering in werkgelegenheidsaandeel 0.15 0.1 0.05 0 -0.05 -0.1 -0.15 0 Centraal Planbureau 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Percentiel van beroep in de loonverdeling in 1999 100 ICT investeringen hangen samen met afname vraag midden, toename vraag hoog opgeleid. 25 Vraag middelbaar opgeleiden 25 Vraag hoog opgeleiden Landbouw 20 20 Textiel Hout Overige Voeding Mineralen industrie Metaal Rubber 15 15 Papier 10 Electronica 0% 1% 2% 3% Chemie Transport Machines Papier Rubber Mineralen Hout Metaal Overige Textiel Voeding industrie 10 Chemie Machines Transport 5 Electronica 4% 5 Landbouw 0% 1% 2% 3% 4% Verandering ICT kapitaal, 1980 – 2004 Bron: Michaels, Natraj en Van Reenen (2014) Centraal Planbureau %-punt verandering t.o.v. 1996 Handvaardige en routine taken nemen af, analytische en interactieve taken nemen toe. 4 2 0 -2 -4 1996 2000 2008 Non-routine analytisch Non-routine interactief Routine cognitief Routine handvaardig Non-routine handvaardig Centraal Planbureau 2004 2012 Conclusies • Aanbod hoger opgeleiden stijgt, maar vraag stijgt sneller. • Vraag naar midden daalt, laag en hoog neemt toe. • Handvaardige en routine taken nemen af, terwijl interactieve en analytische taken toenemen. • Dit hangt samen met ICT. Hoopgeleiden doen werk dat baat heeft bij ICT, terwijl midden opgeleiden vaker werk doen dat vervangen kan worden door ICT. Centraal Planbureau Implicaties voor beleid • Bereid mensen voor op een arbeidsmarkt in beweging: – On the job training – Mobiliteit • Niet opleiden voor banen waar geen vraag naar is. Centraal Planbureau
