Issachar - Gkv Bedum

Issachar: moeite loont
preek over Genesis 49,14.15
viering Heilig Avondmaal
Bijbellezing: Genesis 30,9-21
Bedum, 18 januari 2015
Ds. Marten de Vries
Gemeente van Jezus Christus,
Mijn broeders en mijn zusters,
God gebruikt gebrekkige mensen
Afgelopen donderdag hadden we een gemeenteavond. Een opbouwende bijeenkomst over
gezinsvorming en opvoeding. Aan de hand van persoonlijke verhalen hebben we ons er samen over
verbaasd en verheugd dat God gebrekkige mensen gebruikt als ouders voor zijn kinderen. Heel
vroeger was het niet anders. Denk maar aan de geschiedenis van aartsvader Jakob en zijn gezin. Als hij
bijna sterft, kijkt hij terug en vooruit. Hij zegent zijn zoons een voor een. Eerst alle zoons van Lea. In
volgorde, maar nummer vier, Juda, wordt nummer een: hij krijgt het eerstgeboorterecht. Al had Jakob
dat eigenlijk aan de oudste van Rachel toebedacht.
Profetie van beide ouders
Maar dan komt zes, Zebulon. Hem wordt een locatie aangewezen. Ergens in het noorden des lands.
Vanmorgen Issachar. Vader noemt van hem zijn kracht. Jakob kent zijn jongens door en door. Kent
hun zwakke kanten en weet waar ze goed in zijn. Hij voorziet dat Issachar zich zal inspannen. En zijn
inzet zal niet vergeefs zijn. Zijn moeite zal worden beloond. En zo zal blijken dat behalve Jakob ook
Lea over deze zoon geprofeteerd heeft. ‘Issachar’ had ze hem genoemd: ‘er is loon’. De transactie met
Pagina
Je wordt er echt niet minder van
1
de liefdesappels: Rachel de vruchten, zij het bed, had haar mooi een zwangerschap opgeleverd.
God geeft je een bepaalde plek. In het gezin. In de kerk. Als kinderen van één Vader krijgen we
vandaag zijn zegen. De vraag is, wil je vervolgens zelf ‘een bron van zegen’ zijn?1 Op een bijzondere
manier profiteren we op deze avondmaalszondag van wat ‘de eerstgeborene van talloze broeders en
zusters’ – zoals Paulus onze Heer Jezus noemt –2 ons uitdeelt. De vraag is, wil jij nu ook – in
catechismustaal gesproken – ‘jouw gaven tot nut en heil van je geestelijke broers en zussen
gebruiken’?3 Niet dat je er mee verdient. Tegelijk zul je er ook zelf echt niet minder van worden!
Boven deze (korte) preek staat:
Issachar: moeite loont
Drie woorden:
1) sterk – wat je kunt
2) werk – wat je doet
1
Genesis 12,2; Opwekking 710.
Romeinen 8,29.
3 Heidelbergse Catechismus Zondag 21.
2
Pagina
2
3) loon – wat je krijgt
STERK
Jet Turbo Diesel
Jakob noemt zijn zoon ‘ezel’. Klinkt minder complimenteus. Vindt hij Issachar dom? Lui? Je zou het
haast denken: ‘liggend tussen de zadeltassen’. “Hij zag hoe weldadig de rust was.” Toch is dit vast niet
de bedoeling. Als Jakob zijn jongens met dierennamen aanduidt, is dat steevast positief. Ezels waren –
en zijn elders – kostbaar bezit. Eliëzer drukt Abrahams rijkdom uit in vee, personeel en ‘kamelen en
ezels’.4 Terreinwagens en personenwagens. Issachar: ‘merck toch hoe sterck’. ‘Een bonkige ezel’,
lazen we vroeger. Een sterk gebouwde werkezel die heel wat kon verzetten. ‘Issachar, jij bent mijn
Fiat Stilo Multijet Stationwagon 1.9 Turbo Diesel.’
Basa maakte ruzie met Asa
De zegens gelden ook voor de gelijknamige stammen. Er zijn krachtige Issacharieten geweest. Debora
geeft hoog over hen op.5 Bijna een kwart eeuw leidde rechter Tola uit deze stam Gods volk.6 En dan
de krachtpatser Basa. Net zo’n periode was hij koning van het tienstammenrijk. Alleen gebruikte hij
z’n capaciteiten verkeerd. Hij diende God niet en maakte voortdurend oorlog met de Judese koning
Asa.7 Issachar was bepaald geen dommekracht. Hij was belangrijk voor Davids leger vanwege zijn
strategisch inzicht. Er staat: “de stam Issachar, waar men de tekenen des tijds goed aanvoelde en
begreep welke koers Israël zou kiezen.”8
Jezus’ kracht lag in zijn zwakheid
Vorige week lazen we Jesaja 9, over ‘een zoon’ die ‘goddelijke held’ heette.9 ‘Sterke God’, luiden
andere vertalingen.10 Zijn kracht lag in zijn zwakheid. Zoals voorzien door de profeet Zacharia,11 deed
Hij te zijner tijd per ezel intocht in Jeruzalem.12 Zachtmoedig. Niet eropuit gediend te worden maar te
dienen13.
4
Genesis 24,35.
Rechters 5,15.
6 Rechters 10,1.2.
7
I Koningen 15,33-16,7.
8 I Kronieken 12,33.
9 Jesaja 9,5.
10 ‘‫’גבור אל‬.
11 Zacharia 9,9.
12 Matteüs 21,1-9.
13 Marcus 10,45.
Pagina
3
5
WERK
Met de zegen komt de roeping mee
“Er werd hem zwaar werk opgelegd, hij boog zich en droeg zijn last.” Met de zegen voor Issachar
kwam zijn roeping mee. Maar ook wij mogen ons aangesproken weten. Niet dat de kerk een platform
is waar iedereen z’n kunstje mag doen. Maar we zijn hier niet slechts om iets te halen. Ons geestelijke
hapje, ditmaal ook fysiek. Ook om te brengen. Om enthousiast onze schouders te zetten onder het
werk dat Jezus nog te doen heeft. Waarvoor Hij je gebruiken wil. Mogelijk als ouder van kinderen die
Hij je toevertrouwde. Maar ook in de kerk heeft Hij je nodig.
Jezus kwam niet om erop vooruit te gaan
Het duurt niet lang of we hebben nieuwe ambtsdragers nodig. Er komen veel vacatures aan.
Ouderlingen vragen hier en daar of iemand de mogelijkheid ziet om zich beschikbaar te stellen. Als je
‘nee’ verkoopt, waarom dan? Omdat je denkt dat je de capaciteiten mist? Maar als een ander die
ontdekt? Omdat je gaven elders liggen? Maar als je de gemeente waarvoor Christus zich opofferde nu
eens kon dienen met je een na beste talent? Omdat je dan niet vooruit komt op je werk? Maar Jezus
kwam toch ook niet voor ons op aarde om er zelf op vooruit te gaan?
Ook jouw moeite loont
Intussen ontving Hij wel degelijk zijn loon: ‘een naam die elke naam te boven gaat’.14 Ook jouw
moeite loont. Nee, niet dat je verdient met ‘goede werken’. Niettemin wil God ze ‘in dit en in het
toekomstige leven belonen’.15 Onlangs vertelde broeder Johan Vening op catechisatie hoe
huisbezoeken hemzelf verrijken.
LOON
Genieten van het Issacharlevengevoel
Het lijkt niet dat Issachar liever lui was dan moe. Maar het land was ‘bekoorlijk’. Ook Mozes verwijst
naar het Zwitserlevengevoel in de vruchtbare vlakte van Jizreël. “Moge Issachar geluk vinden in zijn
tenten!” 16 Hij nam het ervan. En dat mocht. Dat mag in Gods huis, in Gods rijk. God vind het mooi als
wij genieten. Van de vrijheid van godsdienst. Als er geen kerkstrijd is. Van het avondmaal vandaag.
Maar ‘liggend tussen de manden’ betekent niet dat Jakobs jongen bij de pakken neerzit. Op zijn tijd
14
Filippzenzen 2,9.
Heidelbergse Catechismus 24.63.
16 Deuteronomium 33,18.
15
Pagina
4
laat hij zich als pakezel opzadelen met werk dat zijn meester hem oplegt.
Beginnen met een rustdag
Jakob praat eerst over Issachar die ligt en het naar de zin heeft. Vervolgens dat hij actiebereid is. Je
hoeft niet eerst te presteren om het er daarna van te nemen. Zo werkt het niet in Gods rijk. De week
begint met een rustdag. Eerst vieren we het volbrachte werk van onze Heer Jezus. Vandaag het Heilig
Avondmaal. Daarna laat je je mobiliseren. Er was vaak iets aan de hand daar ten zuidwesten van het
meer van Galilea. Er moet wel gewerkt worden om het goed te hebben en te houden met elkaar. En
samen met onze Heiland Jezus Christus.
Proef vast iets van het nieuwe Kanaän
Issachar: moeite loont. Paulus noemt geloof ‘grote winst’.17 “Wie daarin zich verheugt, vindt in Gods
Woord zijn vreugd, zijn rijkdom, zijn beloning”. Jezus zegt: “‘Ik kom spoedig, en heb het loon bij me
om iedereen te belonen naar zijn daden.”18 Draag zijn ‘last’. Geniet ‘weldadige rust’.19 Voorproef van
nieuw Kanaän.
17
I Timoteüs 6,6.
Openbaring 22,12.
19 Matteüs 11,28-30.
18
Pagina
5
Amen
Pagina
6
Pagina
7