Algemeen: informatie vakantiewetgeving Wat regelt de `vakantiewet

Algemeen: informatie vakantiewetgeving
Wat regelt de ‘vakantiewetgeving’?
Het BW bevat bepalingen over de opbouw van vakantiedagen en over het opnemen van
vakantiedagen. Het BW bevat geen bepalingen over het registeren of afboeken van vakantie.
De opbouw van vakantiedagen:
Vanaf 1 januari 2012 bouwen alle werknemers volledig wettelijke minimum vakantiedagen op. Dat
aantal komt overeen met 4 maal de wekelijkse arbeidsduur. Anders dan tot nu toe bouwen ook
langdurig zieke werknemers vanaf 1 januari 2012 volledig wettelijke minimumvakantiedagen op.
De opbouw van bovenwettelijke dagen is niet in de wet geregeld.
Het opnemen van vakantiedagen
De vakantie dient te worden vastgesteld naar de wensen van de werknemer, tenzij bij schriftelijke
overeenkomst of cao daarover andere afspraken zijn gemaakt (bv. de bouwvakvakantie).
Vastgestelde vakantiedagen waarop de werknemer ziek is gelden niet als vakantiedag.
Zieke werknemers kunnen niet verplicht worden om wettelijke minimum vakantiedagen op te
nemen. De werkgever kan ook niet ‘zo maar’ vakantiedagen afboeken van een (zieke) werknemer.
Maar als een zieke werknemer geen vakantiedagen opneemt, terwijl hij daartoe redelijkerwijs wel
in staat is, komen de niet opgenomen dagen te vervallen na ommekomst van de vervaltermijn.
Als werknemers ziek zijn is het mogelijk dat hun ziektedag wordt aangemerkt als vakantiedag. Dat
kan alleen met instemming van de werknemer of op basis van een schriftelijke overeenkomst en
bovendien alleen voor zover het om bovenwettelijke vakantiedagen gaat. De wettelijke
minimumvakantiedagen komen dus niet in aanmerking voor verrekening met ziektedagen.
Vervaltermijn
Wettelijke minimumvakantiedagen komen een half jaar na afloop van het opbouwjaar te vervallen.
De dagen uit 2012 komen dus per 1 juli 2013 te vervallen.
De vervaltermijn is niet van toepassing als de werknemer redelijkerwijs niet in staat is geweest zijn
vakantiedagen op te nemen. In dat geval geldt de verjaringstermijn van 5 jaar die ook voor de
bovenwettelijke vakantiedagen geldt.
Re-integratie
Of een werknemer redelijkerwijs zijn vakantiedagen heeft kunnen opnemen hangt van de
individuele omstandigheden af. Een maatstaf is het hebben van re-integratieverplichtingen. Als een
zieke werknemer re-integratieverplichtingen heeft, wordt hij geacht vakantiedagen op te kunnen
nemen.
In de toelichting op het wetsvoorstel is dit als volgt verwoord: “voor arbeidsongeschikte
werknemers die gedeeltelijk hun eigen werk (de bedongen arbeid) kunnen verrichten, zullen bij het
opnemen van de minimumvakantie de vakantiedagen voor de gehele arbeidsduur, ongeacht het
aantal uren dat daadwerkelijk arbeid wordt verricht, in mindering gebracht kunnen worden op de
minimum vakantieaanspraken. Dit is een logisch gevolg van het vervallen van de beperkte
opbouw: tegenover een volledige opbouw van vakantiedagen gebaseerd op de volledige
overeengekomen arbeidsduur, ongeacht het aantal uren dat daadwerkelijk arbeid wordt verricht,
staat dat, als vakantie wordt opgenomen, ook voor de volledige contractuele arbeidsduur
vakantiedagen worden opgenomen.” Doorredenerend hierop geldt, dat als een werknemer aan wie
re-integratieverplichtingen zijn opgelegd een week vakantie wil, hij voor de gehele gebruikelijke
arbeidsduur in die week vakantie moet opnemen. Eigenlijk gaat het net zo als bij niet-zieke
werknemers.
Omgekeerd geldt, dat als een zieke werknemer geen re-integratieverplichtingen heeft, hij ook geen
vakantiedagen hoeft op te nemen. Hij heeft immers geen verplichtingen waarvan hij vrijgesteld wil
worden.
Het kan ook zijn dat de werkgever aan de werknemer geen verlof wil geven, bijvoorbeeld omdat
dat de re-integratieverplichtingen zou doorkruisen. Als iemand net begonnen is met re-integreren
kan het beter zijn om eerst aan de re-integratie te werken om op een later moment vakantie op te
nemen. Als de werknemer dan niet in een andere periode vakantie kan opnemen, komen de dagen
niet te vervallen. Dan geldt voort de niet opgenomen vakantiedagen de verjaringstermijn van 5
jaar.
Om misverstanden over het al dan niet op kunnen nemen van vakantiedagen of het al dan niet
vervallen daarvan voor te zijn, is het verstandig als de werkgever en werknemer afspraken maken
als zich een bijzondere omstandigheid voordoet.
Punt 1 uit de mail van 14 juli 2011:
Een zieke werknemer die wel volledig aan het re-integreren is, moet als hij op vakantie wil
daarvoor dagen opnemen. De werkgever kan deze dagen uiteraard afboeken. Voor het afboeken is
in dit geval geen expliciete toestemming van de werknemer nodig. Het afboeken is inherent aan de
instemming met het verzoek van de werknemer om op vakantie te mogen.
Punt 2:
Zoals aangegeven bevat de vakantiewetgeving geen specifieke bepalingen over het registreren of
afboeken van vakantiedagen. De werknemer heeft recht op 20 wettelijke minimumvakantiedagen
en deze kan hij in opnemen op een moment dat hij zelf wil of dat bij schriftelijke overeenkomst is
vastgesteld. Dat de werkgever dan de opgenomen vakantiedagen afboekt van het vakantiesaldo
van de werknemer spreekt voor zich. In de wet is niet expliciet aangegeven dat dit ook voor zieke
werknemers geldt. Maar vakantie opnemen betekent in feite dat de werknemer vrijgesteld wil
worden van de verplichtingen die uit de arbeidsovereenkomst voortvloeien. Ook aan de reintegrerende werknemer zijn dergelijke verplichtingen opgelegd, i.c. de re-integratieverplichtingen.
Daarom moet hij vakantiedagen opnemen als hij daarvoor vrijgesteld wil worden. Zou hij geen
vakantiedagen hoeven op te nemen, dan zou in de wet een uitzonderingsbepaling moeten zijn
opgenomen en dat is niet het geval.
Indien daartoe gewichtige redenen bestaan kan de werkgever kan de werkgever een verzoek om
vakantie afwijzen. Het gaat dan het niet alleen om redenen die met de ziekte van de werknemer
te maken hebben (zie voorbeeld hierboven over re-integratie), maar ook om bedrijfsmatige
redenen (bv. een piekperiode in het werk of het feit dat veel andere collega’s al op vakantie zijn en
de afdeling toch bezet moet blijven).
Punt 3:
Zie hierboven bij vervaltermijn: gedurende de gehele arbeidsduur, ongeacht het aantal uren dat
daadwerkelijk arbeid wordt verricht, moet vakantie worden opgenomen.