Presentatie Ate van der Zee - Medische vervolgopleidingen

Congres
Individualisering Opleidingsduur
De consequenties voor zorg en
ziekenhuis
26 mei 2016
Prof.dr. A.G.J. (Ate) van der Zee
Raad van Bestuur UMCG
Voorzitter Bestuurlijk Overleg OOR NO
Opbouw presentatie
• Doel van opleiden
• OOR NO Nederland
• Taakstelling opleidingsakkoord 2013
• Afspraak opleidingsduurverkorting
• Capaciteitsontwikkeling AIOS
• Consequenties bedrijfsvoering vanuit
bestuurlijk perspectief
• Overwegingen
Doel van Medisch (Specialistische)
Vervolgopleidingen (MVO)
Zorg dragen voor:
Voldoende, kwalitatief goed opgeleide (medisch
specialistische) zorgprofessionals, die de (medisch
specialistische) zorgvraag van alle inwoners kunnen
verzorgen.
Doel van MVO
• Algemeen publiek belang
• Kwalitatief goede zorg moet voor iedere burger overal
gelijkelijk toegankelijk zijn
Observaties
• In Nederland grote regionale verschillen in arbeidsmarkt
medische specialisten
• Kenmerk AIOS: sterke regionale gebondenheid / beperkte
mobiliteit
Consequentie:
• Bij toewijzing rekening moeten gehouden met regionale
(on)evenwichtigheden / behoeften
Medisch Contact juni 2014
OOR Noord Oost Nederland
Ca. 18% van de Nederlandse bevolking
Kenmerken MVO
• Medisch specialisten:
– Leiden de toekomstige collega’s zelf op
– Stellen zelf de eindtermen vast
• Het vak is - uitgezonderd basiscompetenties - alleen goed
te leren door het onder supervisie uit te oefenen in de
praktijk.
Uitdagingen medisch specialistische zorg anno
2016
Enerzijds:
•Stijgend aandeel (heel) oude patiënten
•Toename van patiënten met complexe multimorbiditeit
•Multidisciplinaire patiëntenzorg
•Generalistische aanpak (niet alles wat kan moet)
•Nadruk op kwaliteit en veiligheid van de keten
Uitdagingen medisch specialistische zorg
anno 2016
Anderzijds:
•Tsunami van kennis en mogelijkheden
•Tendens van verdere specialisatie/differentiatie
(zorg voor de patiënt verder gefragmenteerd)
Gevolg uitdagingen medisch specialistische zorg
• In MVO meer aandacht voor competenties mbt
generalistische zorg
• Competitie van tijd / ruimte “deelspecialismen”
Tegelijkertijd:
• Externe druk om MVO efficienter = goedkoper te maken.
Opleidingsakkoord VWS – veldpartijen (*) 2013
• Efficiency korting (2%)
15 mln. (v)
• Verlaging beschikbaarheidbijdrage instellingen 75 mln. (v)
• Vermindering instroom minus 100 plaatsen
72 mln. (v)
• Verkorting opleidingsduur
56 mln.
Totaal te realiseren in 2022
218 mln.
Bezuiniging t.o.v. 2013: ca. 29%
(*) NFU, NVZ, STZ, GGZ-NL, DJO, LVAG, OMS, CGS
Afspraak verkorting opleidingsduur
• 80% van de AIOS doorlopen opleiding 6 maanden sneller
(gemiddeld 4,8 (6,6*) maanden voor alle AIOS)
• 7,7 % van de opleidingsduur
• Deze korting is ‘ingeboekt’ voor 2018 - 2022
*: Rekening houdend met korting vóór 2013
Reductie opleidingsduur: hoe en waar
• Verwerven competenties binnen de initiële opleiding
(schakeljaar)
• Individualisering en flexibilisering opleiding
• Aanpassing opleidingscurriculum
Veelal nog onduidelijk in welk deel van het opleidingsschema
(leerroute) de verkorting wordt gerealiseerd en - bij
opleiding over verschillende opleidingsinstellingen - in
welke opleidingsinstelling
Instroomontwikkeling AIOS
Bron: Capaciteitsorgaan (Capaciteitsplan 2013 en 2016)
Capaciteitsontwikkeling AIOS
8000
Aantal AIOS per jaar in Nederland
7000
6000
Aantal AIOS
5000
4000
Capaciteit
3000
2000
1000
0
Jaartal
Bron: Capaciteitsorgaan (Capaciteitsplan 2013 en 2016)
Arbeidstijdenbesluit
• 2011: Arbeidstijdenbesluit
• Gemiddelde werkweek AIOS: van 58 naar 48 uur.
• Fors effect op bedrijfsvoering in de opleidingsziekenhuizen.
Instroomontwikkeling
2000: n=870
2013: n=1475
2017: n=1228 (instroomkader VWS)
2018: n=1136 (advies Capaciteitsorgaan)
Oorspronkelijke bezuinigingsafspraak
• Extra instroomreductie: bezuiniging van 180 mln.
• In 2022:
– extra reductie van opleidingsplaatsen (ca. 250) + afgesproken
100 leidt tot realisatie bezuinigingstaakstelling zonder
opleidingsduurverkorting.
Consequenties van de verkorting
opleidingsduur / verminderde instroom voor
bedrijfsvoering UMCG
Capaciteitsontwikkeling UMCG
Aantal AIOS in UMCG van 2008 tot 2016
400
380
aantallen
360
totaal UMCG
340
320
300
Effect opleidingsduurverkorting / instroom reductie
voor UMCG
• Opleidingsduurverkorting: 7.7%
– Capaciteitseffect in 2022: van 380 AIOS naar 350 (= niveau
2012).
• Instroomreductie (obv 2016 vs. 2012 (hoogtepunt): 12,5%
– Capaciteitseffect in 2022: 380 AIOS naar 335 (naijleffect)
(bij volgen advies capaciteitsorgaan: 22%)
Effect opleidingsduurverkorting / instroom reductie
voor UMCG
• Grote verschillen tussen opleidingen/afdelingen
(kleinste opleiding 3,5 AIOS, grootste 54 AIOS)
• Consequenties qua bedrijfsvoering per opleiding / afdeling
zeer verschillend (maatwerk)
Overwegingen
• Zorgvraag:
– onafhankelijk van inzet AIOS
– stijgt in veel UMCs
• De financiële middelen voor medisch specialistische zorg
(macrokader) nemen niet in gelijke mate toe.
• Oplosrichtingen:
– inzet van medisch specialisten, anios en/of andere
professionals (VS/PA) of ziekenhuisartsen.
• Beperking: binnen de begroting op te lossen.
Wat betekent dit voor RvB?
• Kwaliteit van de opleiding staat voorop
• Maatwerk per afdeling.
• Adequate governance rondom MVO
– Heldere taakomschrijving / rolverdeling voor
• Opleider / afdelingshoofd
• DB COC
• AIOS vertegenwoordiging
• OOR bestuur / Opleidingsclusters
Wat betekent dit voor opleider en AIOS?
• Voor elke AIOS:
– Een individuele leerroute, waarbij adequate monitoring van
opleidingsplan en competentieontwikkeling.
– Met oog op bedrijfsvoering tijdig plannen eventuele
aanpassingen van individuele opleidingsplannen AIOS