PAKIN obesitas

PAKIN Obesitas
Wat is de body mass index
De BMI geeft de verhouding weer tussen het gewicht en de lengte van een persoon. Het wordt
berekend door het gewicht in kg te delen door de lengte in m in het kwadraat
Geef de WHO definitie van de begrippen overgewicht, obesitas, morbiede obesitas
Overgewicht = BMI 25 kg/m² - 29,9 kg/m²
Obesitas = BMI 30 kg/m² - 39,9 kg/m²
Morbiede obesitas = BMI > 40 kg/m²
Leg in eenvoudige taal de energiehuishouding uit
Leptine is een hormoon dat door het vetweefsel geproduceerd wordt. Normaal gesproken wordt dit
hormoon afgegeven aan het bloed en bereikt het de hersenen. Het werkt in op de hypothalamus
waar het door een ingewikkelde cascade van reacties zorgt voor een vermindering van de eetlust en
verhoging van het energiemetabolisme. Wanneer er een verminderde voedselinname is of een
toestand van vasten, daalt de leptine spiegel. Het energie metabolisme komt op een laag pitje te
staan en er is een hongergevoel. Er kan sprake zijn van een mutatie in het leptine gen waardoor de
leptine spiegel permanent laag staat: ook al wordt er voldaan aan het hongergevoel blijft het
metabolisme achter. Aan de andere kant worden er bij obese mensen juist vaak hoge spiegels van
leptine gevonden, wat wil zeggen dat de hypothalamus ongevoelig of resistent is voor leptine: er is
een adequate afgifte van leptine maar het hongergevoel daalt niet en het energiemetabolisme werkt
niet harder dan normaal.
Waarom is de waist hip ratio en middelomtrek wellicht belangrijker dan de body mass index
BMI houdt geen rekening met de vetverdeling in het lichaam; abdominaal vet is gevaarlijker voor de
gezondheid dan subcutaan vet dat zich vooral op de heupen bevindt. Ook zal bijvoorbeeld een
bodybuilder een heel hoog BMI hebben; zijn gewicht is immers hoog, dit wordt echter niet
veroorzaakt door vet maar door spiermassa.
Vanaf welke waarden zijn waist hip ratio en middelomtrek pathologisch bij respectievelijk mannen
en vrouwen
 WHR > 0.90, middelomtrek > 102 cm
 WHR > 0.80, middelomtrek > 88 cm
Geef een overzicht van comorbiditeit en complicaties van obesitas
-
Diabetes mellitus type 2
Lipidenstoornissen
Metabool syndroom
Cardiovasculaire aandoeningen (angina pectoris, hypertensie, coronaire ziekte, spataders,
thrombo-embolische ziekte, CVA)
Levercirrose
Cholecystitis / cholelithiasis
-
Jicht
Artrose, platvoeten
Gewrichtsbezwaren
Slaapapnoe
Dyspneu
Pyrosis
Zweten
Intertrigo
Verhoogde kans op kanker ( prostaat, darm  borst, ovaria, baarmoeder(hals), lever,
galblaas, blaas)
Fertiliteitsproblematiek (oligomenorree, anovulatie, polycystisch ovarium syndroom,
oligospermie, impotentie)
Psychologisch (isolatie, stemmingsstoornissen, suicidale gedacht en suicide pogingen)
Geef aan welke diagnosen op de binnencirkel horen bij de klacht overgewicht en geef aan hoe ze
door anamnese, klinsche onderzoek en eenvoudig aanvullend onderzoek kunnen worden
aangetoond dat wel uitgesloten
Hartfalen
Tumor
Anamnese
Dyspneu bij rust of
inspanning,
toenemend bij
platliggen en ook ‘s
nachts
Moeheid
Enkeloedeem
Zwelling van de buik
Klinisch onderzoek
Basale bilaterale
crepitaties
Perifeer oedeem
Verhoogd CVD
3e harttoon
Aanvullend onderzoek
Echocardiografie
BNP
Palpitatie
CT abdomen
Rangschik de diagnosen van de buitencirkel bij gewichtstoename naar incidentie in de bevolking
-
Verhoogde calorie inname / verlaagd energie verbruik
Genetische afwijkingen (prader-willi)
Hormonale afwijkingen (Cushing syndroom, hypothyroidie...)
Medicatie
Eetbuistoornissen
(fysiologisch: zwangerschap, bodybuilder)
Bespreek het ziektebeeld hypothyroidie (symptomen, diagnostiek, behandeling) en geef aan welke
vragen in de anamnese, welke klinische testen en welk aanvullend onderzoek moeten gebeuren
om dit ziektebeeld aan te tonen dan wel uit te sluiten
Een tekort aan schildklierhormoon. Symptomen zijn vermoeidheid, koude intolerantie,
gewichtstoename, verminderde eetlust, constipatie, droge bleke huid, broos haar/nagel,
bradycardie, hypercholesterolemie, trage spraak en beweging, spierzwakte. Diagnose door middel
van TSH/T4 bepaling in het bloed. Bij de primaire vorm (schildklier zelf) zal T4 gedaald zijn en TSH
gestegen, bij secundaire of tertiaire oorzaak (respectievelijk hypofyse of hypothalamus) zullen TSH
en T4 beide gedaald zijn. Behandeling is medicamenteus met L-thyroxine.
Anamnese: vermoeidheid, koude intolerantie
Klinisch: pols, spierkracht
Aanvullend: bloedonderzoek TSH/T4
Bespreek de ziekte van Cushing (symptomen, diagnostiek en behandeling) en geef aan welke
vragen in de anamnese, welke klinische tesen en welk aanvullende onderzoeken moeten gebeuren
om dit ziektebeeld aan te tonen dan wel uit te sluiten
Een verhoogd cortisol, veroorzaakt door een hypofyse adenoom (ACTH afgifte ↑). Symptomen zijn
gewichtstoename (truncale obesitas, moonface, buffaloneck), moeheid, verminderd libido,
menstruele stoornissen, spontane blauwe plekken, paarse striae. Behandeling is door middel van
transsfenoidale chirurgie + radiotherapie en/of medicamenteus met ketoconazole. Wanneer dit niet
voldoende werkt is de laatste oplossing een bilaterale adrenolectomie.
Anamnese: Spontane blauwe plekken, paarse striae, vermoeidheid, seksuele klachten, mensturele
stoornissen
Klinisch: middelomtrek, WHR, spieratrofie t.h.v. benen
Aanvullend: 24 uurs vrij cortisolurie, 1 mg dexamethasone suppressie test, MRI hypofyse
Geef de definitie van een eetbuistoornis
Criteria:
-
De hoeveelheid voedsel die de patient binnen een bepaalde tijd inneemt is groter dan wat de
meeste mensen binnen dezelfde tijd en onder dezelfde omstandigheden zouden innemen
De patient heeft het gevoel de beheersing over het eten kwijt te zijn: hij kan niet stoppen
met eten of zelf de hoeveelheid bepalen
Minstens 3 van de volgende:
-
Patient eet sneller dan gewoonlijk
Patient eet door tot een ongemakkelijk vol gevoel bereikt is
Het gaat om grote hoeveelheden voedsel zonder dat fysieke honger bestaat
Patient eet in eenzaamheid uit schaamte over de grote hoeveelheden
Na het eten walgt de patient van zichzelf, met depressieve en schuldgevoelens
Welke vormen van eetbuistoornis worden psychologisch onderscheiden
Lijngericht eten: overslaan van maaltijden, waardoor ontremt gedrag volgt, met negatieve emoties
en neerwaartse spiraal
Emotioneel eten: hongergevoel en onaangename gevoelens niet meer voldoende kunnen
onderscheiden, negatieve zelfwaardering met inadequate copingsmechanismen
Extern eten: prikkels die voedselopname voorspellen geven fysiologsche responsen met aanzet tot
sterke eetdrang
Welke vragen stel je om na te gaan dat een patient gemotiveerd is om te vermageren
Bent u tevreden met uw huidige gewicht?
Zou u willen vermageren?
Mocht u beslissen om te gaan vermageren, heeft u er dan vertrouwen in dat het u zou lukken?
Hoe belangrijk is het voor u om uw eetgewoonten en/of levensstijl te veranderen?
Geef aan welke parameters je in kaart wil brengen voor de evaluatie van een obese patient
-
Glucose
Cholesterol (totaal en HDL)
Triglyceriden
creatinine
(TSH)
(vrij cortisol)
Geef aan waaruit een behandelplan voor obesitas kan bestaan
-
Combinatie van dieet (dietiste), cognitieve gedragstherapie en bewegingsadvies (belangrijk
om gewichtsverlies te behouden)
Farmacotherapie (sibutramine of orlistat) enkel ondersteunend
Bariatrische chirurgie wanneer het voorgaande gefaald heeft, enkel voor patienten met BMI
> 40 of >35 + comorbiditeit
Teken een overzicht van wat de chirurg bij een gastric bypass operatie doet en verklaar waarom dit
fysiologisch tot vermagering leidt
Doordat de maag drastisch verkleind wordt kan de patiënt nog maar kleine hoeveelheden voedsel in
eens binnen krijgen (tot ongeveer 30 ml). Het proximale deel van de dunne darm wordt kortgesloten
waardoor er minder voedingsstoffen worden opgenomen.
Geef aan wat informed consent betekent en hoe je dit zou toepassen en uitleggen in een concrete
casus
Informed consent is belangrijk met betrekking tot het respecteren van de autonomie van de patient
(vrijwilligheid, authenticiteit en doelbewuste overweging). De patient dient goed geinformeerd te
worden over de behandeling, de voordelen en nevenwerkingen, mogelijke comlicaties, alternatieven
en prognose zodat hij een vrijwillige, eigen keuze kan maken op grond van zijn personnlijke waarden.
De arts dient ervoor te zorgen dat de patient goed geinformeerd is en alle informatie en
consequenties volledig begrijpt en dat de patient de keuze volgens zijn eigen waarden en eigen vrije
wil maakt en niet door anderen opgelegd of beinvloed.