1 Wat wil de derde stand? - Samenvattingen en nog veel meer!

Hoofdstuk 6 Revolutie
1 Wat wil de derde stand?
Deelvraag: Waarom brak de Franse Revolutie uit?
Lodewijk XVI is blut daarom riep hij in 1789 na 175 jaar de Staten-Generaal weer bij elkaar. Hij had een staat
schuld geërft van Lodewijk XIV. In deze vergadering waren de adel, de geestelijkheid en de burgers
vertegenwoordigd. Alleen de vergadering liep anders dan Lodewijk had gedacht.
De derde stand had honger. Ze moesten veel belasting betalen aan de koning en als er een oogst mislukte werden
de prijzen van het brood extreem duur. Dat konden ze natuurlijk niet betalen.
Bij de vergadering eiste de standen dit:
1. De adel wilde geld van de derde stand en zelfd alle macht houden.
2. De geestelijkheid was verdeeld. Enkele hogere geestelijken wilden hetzelfde als de adel, maar veel lagere
geestelijken voelden zich verbonden met de derde stand.
3. De derde stand wilde gelijke rechten en plichten voor alle mensen. Ze wilde dat iedereen belasting zou
bbetalen en ze wilde meebeslissen.
De standen kregen ruzie en daarom riep de derde stand een aparte vergadering uit: de Nationale Vergadering. De
koning was het er niet mee eens en verbood de vergadering. De leden van de Nationale Vergadering werden zo
boos dat zij besloten een grondwet op te stellen. Sommige adel en geestelijken liepen over naar de Nationale
Vergadering. Het volk dacht dat de koning geweld zou gebruiken om zijn macht terug te krijgen en dus kwamen
de mensen in opstand.
2 Te wapen!
Deelvraag: Wat gebeurde er tijdens de Franse Revolutie?
Het woedende volk ging op zoek naar wapens en op 14 juli 1789 werd de Bastille bestormd. Later is men deze
gebeurtenis gaaan zien als het startschot voor de revlutie en als symbool voorh et verzet tegen het absolutisme
van Lodewijk XVI, maar zo hebben de burgers het zelf waarschijnlijk niet bedoeld zij wilden voral hun worde over
hun honger en het harde optreden van het leger uiten. Na een paar weken was het bijna niets meer over van het
bestuur van Frankrijk. De Nationale Vergadering bracht een verklaring uit: De Verklaring van de Rechten van de
Mens en van de Burger. 2 jaar later kwam de echte grondwet, toen had de koning echt geen macht meer. De
nieuwe regering van burgers veranderde veel in Frankrijk, op het gebied van bestuur, rechtspraak, economie en
financiën. Dat laatste bleef een probleem: ook de nieuwe regering had geld te kort.
Zo steeg in 1791 de spanning opnieuw. Veel edelen waren naar het buitenland gevlucht, waar zij hulp zochten om
Frankrijk met legers aan te vallen en de revolutionairen te verjagen. De mensen klaagden voortdurend over de
hoge voedselprijzen, maar het lukte de regering niet om er iets aan te doen. De koning vluchtte maar werd gepakt
en onthoofd samen met zijn echtgenoot. Het buitenland was hier woedend over; hoe durfde ze de koning te
doden! De sfeer verslechterde snel. Groepen revolutionairen, gematigden en redicalen, kwam tegenover elkaar te
staan. Uiteindelijk werd het een burger oorlog. Robespierre oefende een ware terreur uit. De Terreur van
Robespierre kostte zeker 40.000 Fransen het leven. Hij had alle macht. Op 28 juli 1794 werd hij zelf onthoofd. Er
kwam daarna weer een nieuwe grondwet en een nieuwe regering, van vijf zogenaamde ‘directeuren’.
3 Leve de keizer!
Deelvraag: Wat was de betekenis van Napoleon voor Europa?
De radicale regering kreeg steeds minder steun van de bevolking en in 1799 pleegde een populaire
legeraanvoerder - Napoleon Bonaparte - een staatsgreep. Hij draaide veel dingen weer terug naar het oude en
het werd allemaal weer streng in Frankrijk. Hij zorgde ervoor dat overal in het land dezelfde maten en gewichten
gebruikt werden. Al zijn wetten liet hij vastleggen in een wetboek, de Code Napoléon. In 1804 kroonde hij zichzelf
tot keizer. Grote delen van Europa kwamen in zijn handen en hij liet familieleden de landen regeren. Zo kreeg
Nederland in 1806 een nieuwe koning: koning Lodewijk Napoleon, de broer van de keizer. In 1812 besloot hij
Rusland ook te gaan veroveren. Hij ging in juni met 600.000 soldaten naar het land. De Russen zorgden ervoor dat
er onderweg niets te eten was. De taktiek heet: de ‘verschroeide aarde’. In november begon de keizer aan de
terugtocht. Hij had nog 150.000 soldaten over. Slechts 18.000 soldaten kwamen levend terug. De Nederlaag was
het begin van het einde. Een jaar later, in 1813, werd Napoleon verslagen door de gezamenlijke legers van
Oostenrijk, Duitsland, Rusland en Engeland. Hij werd verbannen naar een klein eilandje bij Italië, Elba. Uiteindelijk
sterft hij op St. Helena in 1821.
4 Nederland en de Fransen
Deelvraag: Wat betekenden de Franse Revolutie en Napoleon voor Nederland?
In de loop van de 18e eeuw was het economisch gezien achteruit gegaan met Nederland. De glorie dagen van de
Gouden Eeuw waren voorbij. Nederland was nog steeds de Republiek der Zeven Vereingde Nederlanden. De
macht lag echter meer en meer in handen van een kleine groep rijke regenten, die zich verzameld hadden
rondom de stadhouder: de prins van Oranje. Dit tot grote ontevredenheid van de kleine burgerij, de
middenstanders, die vonden dat zij ook inspraak moesten hebben in het bestuur. Deze verlichte burgers, de
Patriotten, wilden gelijkheid, broederschap en democratie. In 1795 gebeurde het dan eindelijk, het Franse
revolutie leger trok de Nederlandse grens over. De stadhouder Willem V en zijn regenten vluchtte. De Patriotten
namen de macht over en riepen de Bataafse Republiek uit.
De Patriotten kregen vrijwel direct ruzie over hoe ze hun ideale maatschappij en hoe dat dan moest. Ze liepen
achter op de Revolutie in Frankrijk. In 1804 stuurde Napoleon zijn broer, Lodewijk Napoleon, naar Nederland om
hier koning te worden. De Bataafse republiek werd opgeheven, voortaan was Nederland het Koninkrijk Holland.
De Patriotten waren niet tevreden en Napoleon de Keizer ook niet. Nederland moest volgens Napoleon strenger
aangepakt worden. In 1810 lijde hij het land simpelweg in als Franse provincie. Toen hadden de Nederlands echt
helemaal niets meer te zeggen.
Tijdens het Congres van Wenen besloten andere Europese landen wat er met Nederland moest gebeuren. Het
werd een koninkrijk met België en Luxemburg. De zoon van de laatste stadhouder, Willem I, werd koning van het
(Verenigd) Koninkrijk der Nederlanden.
Nederland werd onder Willem I een constitutionele monarchie, waarbij de koning veel macht had. Er was een
parlement, de Staten-Generaal, maar dat had nauwelijks macht.
5 Alles weer bij het oude?
Deelvraag: Wat zijn de gevolgen van de Verlichting en de Franse Revolutie op lange termijn?
Nadat Napoleon weg was kwamen de winnaars bij elkaar in 1814 in Wenen. Hun doel was: Het herstellen van de
oude orde, elke herinnering aan de Franse Revolutie en de veroveringen van Napoleon wegvagen. En na 9
maanden is het dan eindelijk gelukt. Van inspraak van burgers was helemaal geen sprake. In Franskrijk werd
Lodeijk XVIII op de troon gezet, de broer van Lodewijk XVI. Er zijn wel wat dingen van Napoleon over gehouden:
organisatie van de burgerlijke stand, de centralisering van de rechtspraak en sommige bij elkaar gevoegde
gebieden bleven hetzelfde.
Waar heeft de Verlichting voor gezorgd?:
1. De ideeen vormden ispiratie voor andere revoluties. (Martin Luther King)
2. Het denkbeeld van vrijheid en gelijkheid werd opgenomen in veel grondwetten.
3. In 1815 kwam er wel weer een koning maar die had lang niet zoveel macht.
4. Overal in het land dezelfde wetten.
5. Invoering van de dienstplicht.
6. Oprichting van openbare scholen.
7. Betere en eerlijker belastingheffing.
8. Precieze vastlegging van achternamen (handig voor dienstplicht en belastingheffing).
9. Veel meer centraal geregeld (dat gold niet alleen voor Frankrijk maar ook voor veel andere landen.