PERSDOSSIER: Naar een MAF "chronische zieken" De begroting geneeskundige verzorging 2008, zoals deze goedgekeurd werd door de instanties van het RIZIV, bepaalt dat een bedrag van 10 miljoen euro bestemd is voor de invoering van een maximumfactuur voor de chronische aandoeningen. De Onafhankelijke Ziekenfondsen willen natuurlijk geen afbreuk doen aan hun imago van innoverende ziekenfondsen en hebben dan ook al nagedacht over de manier waarop deze MAF chronische aandoening tot stand zou kunnen worden gebracht. Het concept biedt de volgende voordelen: het houdt geen aantasting in van de maximumfactuur in haar huidige vorm, een systeem dat de voogdijoverheid na aan het hart ligt en houdt een snellere terugbetaling in van de aanzienlijke kosten waarmee chronische patiënten geconfronteerd worden. 1. Vaststelling De Maximumfactuur (MAF) verlicht nu al de factuur van gezinnen met een bescheiden inkomen. Het principe is eenvoudig: zodra een bepaalde drempel aan remgelden over het jaar overschreden is, betaalt de MAF alle remgelden, die betaald werden in de loop van het jaar terug, op voorwaarde dat de verzekerde een bepaald inkomen niet overschrijdt. Inkomensschijven 2008 van 0,00 euro t.m. 15.420,19 euro van 15.420,20 euro t.m. 23.705,66 euro van 23.705,67 euro t.m. 31.991,15 euro Van 31.991,16 euro t.m. 39.931,39 euro Vanaf 39.931,40 euro Grensbedragen remgelden 450 euro 650 euro 1.000 euro 1.400 euro 1800 euro 2. Waarom een MAF voor de chronische patiënten? Momenteel is er geen algemeen kader voor de reglementering van de bescherming van patiënten met chronische aandoeningen. Er werden al tal van maatregelen genomen, maar die gaan alle kanten uit en zijn bedoeld voor zeer uiteenlopende groepen. Dit brengt ons tot de vaststelling dat bepaalde patiënten niet of nauwelijks beschermd zijn, terwijl anderen dan weer meerdere soorten van bescherming cumuleren. Het is dus noodzakelijk om het begrip chronische aandoeningen te verfijnen. De Onafhankelijke Ziekenfondsen vinden immers dat onze ziekteverzekering eerst en vooral de personen met de grootste gezondheidsproblemen moet beschermen, dit zijn de patiënten met grootste noden, met meerdere van aandoeningen of met chronische aandoeningen. Welnu, de huidige formule van de MAF vertoont een aantal tekortkomingen. We sommen ze even op: 1. De patiënten moeten het bedrag eerst voorschieten en ontvangen pas later een terugbetaling, soms pas in het jaar dat volgt; de patiënten verkeren dus tijdelijk nog steeds in geldnood; 2. Het gevaar van een overconsumptie is niet denkbeeldig, aangezien noch de patiënt noch zijn familie financieel nog "geresponsabiliseerd" worden, als hun plafond eenmaal bereikt is (kosteloosheid van de verzorging); 3. De MAF is vooral gekoppeld aan het inkomen; er is niet echt een verband met de specifieke noden van een patiënt met een chronische aandoening. 3. Een eenvoudig voorstel: op de bestaande MAF een systeem van MAF voor de chronische aandoening enten De klassieke MAF maakt een terugbetaling mogelijk op basis van een teller die oploopt. De terugbetaling wordt toegekend zodra het plafond dat gepaard gaat met het inkomen van het gezin, bereikt is. De Onafhankelijke Ziekenfondsen stellen voor dat een MAF "chronische patiënt" onmiddellijk een terugbetaling van de remgelden zou toekennen, zodra er een chronische aandoening vastgesteld werd in hoofde van de individuele patiënt. Die onmiddellijke terugbetaling wordt evenwel beperkt tot een bepaald jaarbedrag van de remgelden. Zodra het jaarbedrag van de terugbetaalde remgelden bereikt is, zal de patiënt zelf de volgende remgelden tenlaste moeten nemen. Maar die bijkomende remgelden worden dan weer ingeschreven op de teller van de gewone MAF. 4. Voordelen van het systeem Ons voorstel zou uitmonden in een uniform systeem voor de bescherming van patiënten met chronische aandoeningen, aangezien het een aantal van de bestaande systemen zou kunnen vervangen1. De nieuwe maatregelen ter bescherming van chronisch zieke patiënten zouden hiermee gemakkelijk geabsorbeerd kunnen worden en men zou komen tot de geleidelijke invoering van een globale bescherming van die patiënten. Het zou dan ook niet langer nodig zijn om nieuwe specifieke maatregelen te treffen in het kader van bepaalde aandoeningen (zoals bijvoorbeeld de ziekte van Sjögren, chronische pijnbestrijding, actieve verbanden, incontinentie, …). Het voorstel houdt tevens in dat men in de teller van de MAF chronische zieke ook rekening zou houden met bepaalde niet-medische verstrekkingen, die samenhangen met de chronische aandoening. 5. Omschrijving van het begrip "chronisch zieke" Opdat het systeem zou kunnen werken, moet het gebaseerd worden op het begrip "chronisch zieken". Zo'n systeem zal beter werken dan een systeem gebaseerd op een beperkende lijst van de chronische aandoeningen, want die lijst zal per definitie altijd onvolledig zijn. Die lijst houdt trouwens geen rekening met de mogelijkheid voor een individu om aan meer dan één aandoening te lijden. Voorbeelden van bestaande maatregelen die geïntegreerd kunnen worden in de MAF chronische aandoening: 1. forfait voor de chronische zieken, 2. het incontinentieforfait. 1 Deze hoedanigheid van chronisch zieke patiënt zou voor een welbepaalde duur toegekend worden door de adviserend geneesheer van het ziekenfonds, alleen of in het kader van een college. We zouden met vijf criteria kunnen werken, die trouwens al voorgesteld zijn door de Wetenschappelijke raad voor chronische ziekten: de kenmerken van de pathologie, de zorgnoden, de niet-medische gevolgen van chronische aandoeningen, die de patiënt of zijn omgeving moeten dragen, de doelstellingen van de behandeling van de chronisch zieke patiënt (de toegang tot verzorging garanderen, verwikkelingen voorkomen, invaliditeit verminderen, …), de invloed op de maatschappij van de tenlasteneming van chronisch zieke patiënten. 6. Opsporing van chronische aandoeningen Hoe lanceert men de chronische MAF? Het aantal patiënten met een chronische aandoening wordt op 10% van het totale aantal zieken geraamd. Dat is te veel voor de start van het systeem (de adviserend geneesheren zouden dan overspoeld worden met aanvragen). Het lijkt dus haalbaarder te zijn om de bestaande situatie eerst te onderzoeken en om de bestaande erkenningen in het kader van diverse maatregelen, getroffen ter bescherming van chronisch zieken, gewoon over te nemen. Het systeem zou dus geleidelijk en op een alsmaar selectiever en beter gemedicaliseerde wijze ingevoerd worden: er zou gewerkt worden met medische beoordelingen en het grensbedrag MAF voor de chronisch zieke zou als maar beter afgestemd worden op de bewezen reële consumptie. 7. Administratieve vereenvoudiging Het beheer van de gezondheidszorg zou aldus aanzienlijk kunnen worden vereenvoudigd: er zou een geïntegreerd systeem uitgewerkt worden. Dit systeem zou ook beantwoorden aan de recente vragen om een aanpassing van het forfait chronisch zieke, op basis van de soort van toegang (verpleegkundig forfait, enz.). Het systeem zou soepel genoeg zijn om nieuwe maatregelen snel te kunnen integreren in de informaticatoepassingen van de verzekeringsinstellingen. 8. Gevolgen voor de andere systemen De MAF voor chronisch zieken die hier voorgesteld wordt, doet absoluut geen afbreuk aan de bestaande beschermingssystemen, want: - de bestaande forfaits kunnen zeker geïntegreerd worden en aangezien het begrip medische MAF een generisch begrip is, kan het gemakkelijk uitgebreid worden tot nieuwe initiatieven; - het huidige systeem van de MAF blijft behouden, maar voor de chronisch zieke patiënten wordt er gewerkt met een aparte teller die hen onmiddellijk een bijkomende bescherming biedt. Een bijkomend voordeel van het voorstel is de vermindering van het fenomeen van de dubbele betalingen, die gepaard gaan met een terugbetaling a posteriori (dit fenomeen is jammer genoeg, inherent aan de klassieke MAF). - RVV en OMNIO: de chronische zieken die de verhoogde verzekeringstegemoetkoming genieten, worden langer gedekt door de MAF chronisch zieke, aangezien het grensbedrag van de remgelden minder snel bereikt wordt. De financiële last in het kader van het gezin wordt gedragen door een rechtstreekse tenlasteneming van de remgelden van de chronisch zieke zelf. Meer info: Pascal Mertens Directeur-generaal Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen 02-778.92.01 [email protected]