Axel Vervoordt: een biografie De filosofie Axel Vervoordt heeft

Axel Vervoordt: een biografie
De filosofie
Axel Vervoordt heeft internationale bekendheid verworven als verzamelaar, antiquair,
interieurontwerper en, meest recentelijk, als curator. Hij telt onder zijn cliënteel royalty,
rocksterren, financiers, tycoons en kunstenaars. Steeds elegant met zijn serene glimlach is
deze 63-jarige een van 's werelds belangrijkste smaakmakers. Toch heeft hij weinig interesse
in "stijl", ten minste zoals die momenteel is gedefinieerd, want in wezen is Vervoordt een
metafysicus. Vragen naar het aardse in ieders bestaan en concepten zoals tijd en ruimte zijn
wat hem het meest inspireert. Hij vertaalt deze visie door inspirerende verbanden te leggen
tussen objecten en interieurs. Voor sommigen lijkt de zoektocht van het volle in de ledigheid
misschien een tegenstrijdigheid, maar Vervoordt is van mening dat “de perfectie kan
schuilen in het imperfecte”
Cliënten kunnen naar hem toe gaan op zoek naar een prachtige object of hulp voor het
renoveren en inrichten van een woning, doch de meest waardevolle dienst die ze ontvangen
zijn de instructies die worden meegegeven omtrent zijn fundamentele filosofie over het
leven.
"Het is een kunst om te wonen in een huis," vertelt Vervoordt. " Het emotionele aspect van
een huis is fundamenteel. Praktische oplossingen staan boven al het andere. Esthetische
aspecten komen pas in een veel later stadium. Een huis moet haar bewoners 'levensstijl en
persoonlijkheid weerspiegelen."
De beginjaren
Vervoordt werd geboren te Antwerpen in 1947. Zijn vader was een wereldse man, alom
gekend binnen de internationale paardenhandel en hij had een moeder die zeer bevriend
was met kunstenaars. Het waren deze vriendschappen die er voor zorgde dat, in de vroege
jaren 1960, ze zouden gaan pionieren met het restaureren van huizen rond het Hendrik
Conscience plein, de buurt rond de prachtige Carolus Borromeuskerk in de historische oude
Antwerpse binnenstad. Zij zou de blauwdruk creëren wat later zal uitgroeien tot een
wezenlijk onderdeel van de activiteiten van de groep Vervoordt; namelijk het aankopen,
restaureren en opwaarderen van gebouwen om een buurt tot leven te wekken.
Het zijn ook deze vrienden die de jonge Vervoordt instrueren in het herkennen van het
zeldzame en het goede of in het onderscheiden van het valse van het authentieke.
Op 14 jarige leeftijd reisde hij naar voor het eerst naar Engeland om te bieden op stukken,
ondersteund met een lening van zijn vader die er intrest op vroeg. Een deel van wat hij
kocht werd doorverkocht om zijn schuld terug te betalen, maar hij slaagde erin om sommige
prachtige werken te houden. Tijdens deze periode ontwikkelde hij wat later zijn
handelsmerk zou worden. De handel in kunst met een visionaire boodschap.
“Voor mij is er weinig verschil tussen oude en nieuwe kunst. Alle kunst trekt mij aan, alles
wat een deur opent naar een extra dimensie. Kunst leert ons de verschillende facetten van
de natuur beter zien. Wij, mensen, hebben in ons aardse bestaan nood aan hemelse,
tijdloze momenten. Wie in zijn leven veel tijdloze momenten kent, zal veel langer, wijder en
intenser geleefd hebben dan wie die momenten niet of veel minder heeft. Kunst helpt heel
sterk om ons leven intenser te maken. Ik ben geboeid door al het nieuwe dat ik tegenkom,
en ik wil dat ook overdragen. Je kunt zelf maar gelukkig worden als je in staat bent om
andere mensen gelukkig te maken. Ik vind mijn geluk in het begeleiden van anderen in hun
creatief groeiproces.”
De Vlaeykensgang
Net als zijn moeder, wenste Axel voort te gaan in het restaureren van huizen in Antwerpen.
Ditmaal besloot hij om de Vlaeykensgang, een 16de eeuws straatje, om te toveren in zijn huis
en showroom. In deze Vermeer-achtige sfeer, werden mensen verwonderd door Axel en
May’s innovatieve gezellige manier van leven en begon men hen te vragen om soortgelijke
omgevingen te creëren. Spoedig was het niet alleen zaak om zuiver interieurs te adviseren,
maar ook om meubels te ontwerpen om aan de noden van zijn klanten te voldoen met "de
hedendaagse verwachtingen van comfort."
Het idee van een winkel heeft hem nooit aangetrokken. "Het zetten van objecten in een
venster is voor mij als vrienden die ik liefheb op afstand duwen." zegt hij. In plaats daarvan
wilde Axel stukken in zijn huis, zodat cliënten kunnen zien wat "hun essentiële kwaliteiten"
zijn. “Ik heb altijd gewoond waar ik werk. Ik wil tussen de dingen leven waar ik van hou, want ik ben
eerst en vooral een verzamelaar die ook verkoopt. Ik ben niet louter een antiquair; ik werk ook veel
met moderne kunst. Mijn werk is een levenswijze – een filosofie. Ik blijf voortdurend op zoek naar
inspiratie. In het oude probeer ik vernieuwende dingen te ontdekken.”
Zijn invloeden
Zo belangrijk als vriendschappen in zijn leven zijn geweest, zijn er weinigen die zo een
enorme invloed op hem gehad hebben als de Belgische schilder Jef Verheyen.
Het was Verheyen die hem introduceerde bij de Zero beweging - en een nieuwe manier van
kijken. "De manier waarop men kijkt naar de dingen is van het grootste belang," zegt
Vervoordt. "Je moet voelen met je ogen." De kunstenaar heeft hem geleerd om de leegte te
herkennen als de plaats waar "het wezenlijke zich openbaart, waar het niets alles betekent."
Deze esthetische ontwaking leidt Vervoordt naar het Taoïsme en het Zen Boeddhisme,
alsook om de kwantumfysica te verkennen. De filosofie van kunst en leven die zijn
voortgekomen uit deze studies, benoemt hij met het woord ‘volledig’ of de volheid van de
leegte.
De ontwaking
Tijdens de vroege jaren 1970, is Axel begonnen met het maken van reizen naar Thailand,
Cambodja en Japan. De stilte van de boeddhistische kunst en de serene architectonische
ruimten van de tempels resoneerde diep in hem. Hij was al begonnen met het spelen met
esthetische polariteiten in zijn ontwerpen door het zoeken naar dialogen tussen rustieke en
barokke meubels en tussen oude standbeelden en moderne schilderijen. Nu herkende hij de
potentie voor het creëren van soortgelijke gesprekken tussen het Oosten & het Westen.
In feite ontdekte hij dat hij een sterke affiniteit had voor ‘Wabi’. Een Oosters filosofie die
stelt dat ware schoonheid onvolmaakt is, onvolledig en vergankelijk - met andere woorden,
even vluchtig als het leven. Vervoordt werd ook geïntrigeerd door het Japans concept ‘Ma’.
Het woord vertaald zich als "ruimte", terwijl het ook doelt op "interval." Vervoordt
interpreteert het als de niet-zichtbare energie tussen objecten oftewel zijn interpretatie van
de volledigheid.
De doorbraak
Vanaf het begin pakt Vervoordt steeds uit met een radicaal verschillend aanpak als die van
zijn collega's. Deze onderscheidende aanpak oogstte hem veel klanten buiten zijn
oorspronkelijke Noord-Europese markt. Zijn echte doorbraak kwam in 1982, toen hij zijn
debuut op de Biënnale des Antiquaires maakte in Parijs.
Hij had een enorme ruimte in het Grand Palais toegewezen gekregen en bedacht een display
dat leek op een rariteitenkabinet in een ingerichte kamer. Hij herinnert zich zo nerveus te
zijn, niet alleen omdat het concept zo anders was, maar ook omdat hij als jonge man uit
Antwerpen zich moest gaan bewijzen in het toen super gesofisticeerde Parijs, dat hij op het
laatste moment afzag van zijn initieel plan. Hij plaatste zijn schatten in een schril industriële
omgeving met ijzeren balken en een blootgestelde betonnen vloer. Bezoekers stroomden
toe en Vervoordt's reputatie als een visionair was gemaakt.
Verhuis naar ‘s Gravenwezel
Zijn bedrijf ontgroeide het gezellig complex in de Vlaeykensgang. Op zoek naar een nieuwe
plek voor zijn huis en zijn bedrijf kocht hij in 1986, te midden van een oliecrisis, het Kasteel
van ’s-Gravenwezel. Lang verwaarloosd bleek de renovatie ervan vier jaar te duren. Maar
hier was Vervoordt in staat om in grootste vorm zijn steeds zorgvuldig georkestreerde miseen-scène waar te maken.
Elke kamer heeft een ander decor: Zijn bureau is rijkelijk ingericht in Engels stijl, terwijl de
eetkamer een gans witte barokke fantasiewereld toont met een weelderige kristallen
kroonluchter en een weergave van zijn blauw-witte Ming collectie.
Zijn eigen meditatie kamer heeft wit meubilair, dennen vloeren en een 16e-eeuwse scherm
van een van de eerste Japanse Zenmeesters tegenover een gigantische Antoni Tàpies doek
waaronder een bronzen sculptuur van Lucio Fontana rust.
"Je kunt hier de stilte horen." zegt Vervoordt
De evolutie naar Kanaal
Steeds intellectueel onrustig, richtte Vervoordt zijn aandacht op de kosmische kunst van alle
tijden. Geleid door de wens om zijn groeiende collectie beter te kunnen tonen, komt er in
1999 opnieuw de behoefte aan meer ruimte waarbij ze op zoek gaan naar een nieuwe plek.
En zo belanden we bij het heden met de aankoop en ontwikkeling van een voormalige
stokerij, het Kanaal, oorspronkelijk gebouwd in het begin van de 19e eeuw en gelegen in de
buurt van Antwerpen.
“Kanaal wordt in feite een dorp waar zowel gewoond, gewinkeld als gewerkt wordt. In onze
samenleving is er opnieuw plaats voor kwaliteit. Een pluspunt van de crisis is dat het
dodelijk is voor de middelmaat. We kunnen eindelijk terug afstand nemen van
massaproducten en standaardoplossingen. Kanaal neemt hier het voortouw en wordt een
inspiratiebron voor diegenen die op zoek zijn naar authenticiteit.“
Het wordt een groene oase met de kracht van denken van een ambitieuze, bewegende
stad. Het tijdloze karakter van goede architectuur als drager voor interessante mensen
die op zoek zijn naar een boeiend en evenwichtig leven. “ Het is voor mensen die willen genieten van
schoonheid en zich daarvoor intensief engageren om dit te bereiken.” zegt Vervoordt. Bij de
volgende opendeurdagen kan je alvast gaan kijken naar wat de meester zijn levenswerk noemt.
www.kanaal.be
Winter Opendeurdagen
26, 27 en 28 November
3, 4 en 5 December
Telkens van 14u tot 19u