Wijk en Participatie

Wijk en Participatie
Voorbeelden uit de praktijk
Een belangrijke functie van sociaal werk is het mogelijk maken van
ontmoetingen. Het is niet voor iedereen vanzelfsprekend om sociale
contacten te hebben en zeker niet in de directe woonomgeving.
Wijk en Participatie, voorheen Wijk en Psychiatrie, is een
SOCIAAL MAAKT GEZOND
methode die maatschappelijke aansluiting in de wijk
Steeds meer mensen met (psychische) beperkingen, niet
bevordert van mensen met psychische beperking, niet
aangeboren hersenletsel of licht verstandelijke beperking
aangeboren hersenletsel of licht verstandelijke beperking.
wonen zelfstandig in woonwijken en lopen kans hier te
Het doel is om bij deze groep mensen gevoelens van
vereenzamen. Dit komt voor een deel door hun beperkte
eenzaamheid te voorkomen, of te verminderen. Dit kan
sociale netwerk en sociale vaardigheden. Maar ook weten
door sociale contacten op te doen, deel te nemen aan
andere wijkbewoners vaak niet goed hoe ze met deze
activiteiten in de wijk of vrijwilligerswerk te doen.
mensen om moeten gaan. Dit staat onderling contact in de
weg. Deze mensen raken geïsoleerd, vereenzamen en
Sociaal Werk Nederland en Movisie vinden Wijk en
vinden weinig aansluiting bij reguliere voorzieningen. Wijk
Participatie een goed voorbeeld van ‘Sociaal maakt Gezond’
en Participatie biedt passende ondersteuning. Door de
omdat het een positieve bijdrage levert aan het vinden van
mensen deel te laten nemen aan wijkactiviteiten en
een zinvolle tijdsbesteding, het verminderen van
bijeenkomsten ontstaan er wel (nieuwe) contacten.
eenzaamheid en het tegengaan van stigma.
AANPAK
Zorgorganisaties, huisartsen en wijkteams melden
deelnemers aan. In een uitgebreid intakegesprek met de
doelgroep stellen sociaal werkers en vrijwilligers vast of er
sprake is van een sociaal isolement en bieden hen dan
bijbehorende ondersteuning. Vervolgens wordt op drie
manieren aan contact gewerkt: toeleiding naar activiteiten,
het leggen van verbinding en ondersteuning van
deelnemers bij het maken van contact en het deelnemen
aan activiteiten.
Wijk en Participatie werkt in de eerste plaats aan een
infrastructuur van ontmoetingsplekken in een buurt. Op
verschillende locaties worden wekelijks laagdrempelige
activiteiten georganiseerd die aansluiten bij het niveau en
de wensen van de doelgroep. Het stimuleert de deelnemers
om uit hun huis te komen en biedt ze een weekritme.
zorgorganisaties, vrijwilligersorganisaties en
MEER WETEN?
Wijk en Participatie: www.wijkenpsychiatrie.nl
cliëntenorganisaties. De samenwerking vindt plaats op
wijkniveau, op stedelijk niveau vindt de coördinatie plaats.
Indien nodig worden ook andere instellingen betrokken,
Methodebeschrijving Wijk en Psychiatrie (2013).
zoals woningcorporaties, maatschappelijke dienstverlening
Databank effectieve sociale interventies (p 1 –
of politie.
47). S. Karbouniaris. Kenniscentrum Sociale
Innovatie, Utrecht.
WERKT HET?
Volgens professionals draagt Wijk en Participatie bij aan een
Handleiding voor het opzetten van Wijk en
Psychiatrie (2012). A. Tuk, S. Karbouniaris, JP.
Wilken & C. van Slagmaat. Kenniscentrum Sociale
Innovatie, Utrecht.
betere participatie van mensen met psychische beperkingen
in hun buurt. De welzijnsactiviteiten zijn van betekenis voor
een groep die voorheen niet in beeld was. De gastvrijheid
onder buurtbewoners neemt gedurende het project toe. Uit
monitoringonderzoek van Wijk en Participatie blijkt dat 15
van de 34 geïnterviewde deelnemers iets actiefs doen in de
Ze ervaren een zinvolle dagbesteding en doen nieuwe
contacten op. Ook zijn er meer incidentele
ontmoetingsactiviteiten op locatie of bij mensen thuis. Dit
zijn bijvoorbeeld vriendenkringen en Samen Doen groepen
waar men samen boeken leest, fietst of verjaardagen viert
etc.
In de tweede plaats stimuleert Wijk en Participatie ook het
contact tussen wijkbewoners en de deelnemers. Zij worden
bewust toegeleid naar welzijnsactiviteiten voor alle
bewoners. Soms kunnen zij daar vrijwilligerswerk doen of
een andere zinvolle bijdrage leveren. Voorbeelden zijn het
Repaircafé of burenhulpdiensten.
Wijk en Participatie fungeert voor alle wijkbewoners als een
veilige thuishaven, ontmoetingsplek of een plek om (werk)
ervaring op te doen.
buurt. Van de geïnterviewde geven 15 deelnemers aan geen
‘leegte’ (meer) om zich heen te hebben, terwijl dit bij acht
deelnemers nog wel het geval is. Ondanks deze ‘leegte’
hebben 26 deelnemers van Wijk en Participatie het gevoel
er (weer) bij te horen en een rol te spelen in de
samenleving.
SUCCESFACTOREN
• Samenwerking in de wijk tussen zorg- en
sociaalwerkaanbieders in een maatschappelijk
steunsysteem voor mensen met psychische beperkingen.
• Toeleiding van cliënten van zorgorganisaties naar
algemene (sociaal werk)voorzieningen in de wijk.
• Signaleren van sociaal isolement, bij een specifieke
doelgroep, door sociaal werkers en vrijwilligers en het
aanbieden van passende ondersteuning.
• Creëren van gastvrije, sociale ontmoetingsplekken in het
wijkcentrum.
SAMENWERKING
Wijk en Participatie wordt uitgevoerd door
sociaalwerkorganisatie Welzin. Zij werken intensief samen
met een netwerk van andere sociaalwerkorganisaties,
• Organiseren van passende activiteiten voor mensen met
psychische beperkingen.
• Het actief inzetten van de doelgroep zelf bij het opzetten
van activiteiten.
Sociaal maakt Gezond verzamelt voorbeelden van interventies in het sociale domein die bijdragen aan een (betere) gezondheid.
Meer weten? Movisie T 030 789 2000, Sociaal Werk Nederland T 030 721 0721