Wijkgezondheidsprofiel Rivierenwijk en Bergweide Deventer

IJsselland
Wijkgezondheidsprofiel
Rivierenwijk en Bergweide
Deventer
Januari 2015
Wijkgezondheidsprofiel
Dit wijkgezondheidsprofiel bestaat uit gegevens afkomstig
3. Zorgaanbod, voorzieningen en omgeving
van diverse bronnen, registraties en (bewoners)onderzoeken.
4. Determinanten van gezondheid
Voor de totstandkoming van het profiel heeft GGD IJsselland
• Per groep keuze van 6-8 indicatoren
samengewerkt met de afdelingen Kennis en Verkenning en
• Per indicator: vergelijking wijk met Deventer totaal
MOM van de gemeente Deventer en Caransscoop.
•Bronvermelding
De samenstelling van het profiel is gebaseerd op de volgende
uitgangspunten:
Het wijkgezondheidsprofiel is een goed vertrekpunt om de
dialoog aan te gaan met zorgverleners, leden van de sociale
Vier groepen van indicatoren:
teams en bewoners in de wijk. Dat levert aanvullende, kwali-
1. Samenstelling van de wijk (demografisch en sociaal-
tatieve informatie en mogelijke verklaringen voor opvallen-
economisch)
de cijfers. Tezamen leidt dit tot een advies over mogelijke
2. Zorgvraag / zorggebruik
beleidskeuzes, in te zetten strategieën en interventies.
1. Samenstelling van de Wijk Rivierenwijk en Bergweide
Leeftijdsopbouw (%)
Bevolkingsprognose Rivierenwijk en Bergweide
5790
Totaal
75+ jaar
3
65 t/m 74 jaar
6
9
62
7
6
Rivierenwijk en
Bergweide
5
4
0 t/m 3 jaar
0
20 40 60 2023
72
Deventer totaal
10
8
4 t/m 11 jaar
752
383
65 jaar en ouder
18 t/m 64 jaar
12 t/m 17 jaar
4444
7
3820
19 t/m 64 jaar
2013
3127
1218
934
0 t/m 18 jaar
0 10002000 3000 4000500060007000
80
Percentage
Bron: Team Kennis en Verkenning, gemeente Deventer, 2014
Bron: Team Kennis en Verkenning, gemeente Deventer, 2014
Inkomensverdeling huishoudens (%)
Huishoudsamenstelling (%)
6
17
5
26
Alleenwonend 65+
verweduwd/gescheiden
Alleenwonend 65+
ongehuwd
Hoog inkomen
8
Eenoudergezin
26
3
Deventer totaal
42
Midden inkomen
Rivierenwijk en
Bergweide
4
Deventer totaal
34
Rivierenwijk en
Bergweide
41
laag inkomen
61
0 5 1015 202530
Percentage
Bron: Team Kennis en Verkenning, gemeente Deventer, 2014
0
20 40 60 Bron: C.B.S., Regionaal Inkomensonderzoek 2011
80
Rivierenwijk en Bergweide: land van herkomst (%)
Percentage
westerse
allochtonen
MOE-landers
9
De wijk Rivierenwijk en Bergweide heeft 4444 inwoners.
12
Er is wordt in de komende 10 jaar duidelijke toename ver1
2
Percentage
niet westerse
allochtonen
(incl. Turkije)
Turkije
Beschrijving
12
Deventer totaal
wacht in het aantal inwoners. Dit heeft te maken met het
Rivierenwijk en
Bergweide
feit dat Rivierenwijk en Bergweide een herstructurerings-
39
wijk is met nieuwbouw die de komende jaren gevuld gaat
worden. Procentueel is de groei het grootst bij de 65-plussers. In 2013 was 9% van de bevolking ouder dan 65 jaar,
7
30
dat is minder dan in Deventer totaal. Het aantal ouderen
neemt toe tot 13% van de bevolking in de wijk. Van de
0
20 40 60
65-plussers woont ruim een kwart alleen vanwege scheiding of overlijden van partner (n=104) en 4% woont alleen
Bron: Team Kennis en Verkenning, gemeente Deventer, 2014
en is nooit gehuwd geweest.
Van alle huishoudens in Rivierenwijk en Bergweide is 8%
een één oudergezin, dat is iets meer dan in Deventer to-
Sociaal economische status van de wijk
taal (6%). Een kwart van de huishoudens bestaat uit een
7417 Rivierenwijk,
7418
Nederland
-1,27
0,17
Factorscore sociale
status [score]
gezin met ouders en kinderen, dat is iets minder dan in
Deventer totaal (28%).
In Rivierenwijk en Bergweide moeten 1200 huishoudens
van een “laag“ (tot 25.200 euro) inkomen rondkomen, dat
Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau
is ongeveer zes op de tien huishoudens. Het percentage
huishoudens met een laag inkomen ligt duidelijk hoger
De sociale status van een wijk is afgeleid van een aantal ken-
dan in Deventer gemiddeld.
merken van de mensen die er wonen: hun opleiding, inkomen
De helft van de inwoners van Rivierenwijk en Bergweide
en positie op de arbeidsmarkt. Een score tussen -1 en -2 geeft
is “allochtoon”. In Rivierenwijk en Bergweide heeft ruim
een lage sociaal economische status van de wijk aan.
een derde van de inwoners een niet Westerse achtergrond.
2,3% komt uit een Midden en Oost Europees land, MOE
landers. Binnen de groep allochtonen met een niet westerse achtergrond is de groep uit Turkije het grootst.
De sociaal economische status van de wijk is laag.
2. Zorggebruik/zorgvraag
Huisartsenzorg
Aantal PGB cliënten in 2012 per grondslag
Contact (patiënten per 1000 inwoners) voor veelvoorkomende
aandoeningen, 2011
Rivierenwijk en
Bergweide
(pc 7417, 7418)
Nederland
diabetes
41
50
COPD
10
19
cardiovasculair risico
management
100
128
hartfalen
Lichamelijke handicap
1 1 1
Psychiatrische aandoening,
psychische stoornis
9
Psychogeriatrische ziekte/
aandoening
24
4
Somatische ziekte/
aandoening
1
4
7
Verstandelijke
handicap
Bron: Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM)
Totaal aantal huisartsenconsulten en consulten langer dan
20 minuten, 2013
Rivierenwijk en
Bergweide
(pc 7417, 7418)
Deventer
Gemiddeld aantal consulten per
verzekerde
2,28
2,17
Gemiddeld aantal consulten >
20 minuten per verzekerde
0,45
0,39
Aantal verzekerde met consult
> 20 minuten
647
8718
Percentage verzekerden met
consult >20 minuten
25,7
23,8
Bron: ENO zorgverzekeraar
Bron: Vectis, bewerkt door Team kennis en Verkenning, gemeente Deventer
NB per cliënt kunnen er meerdere grondslagen zijn
Jeugdzorg
In 2013 waren er voor de groep jongeren tot 18 jaar in
Rivierenwijk 31 jongeren met 64 nieuwe zorgaanspraken
bij Bureau Jeugdzorg bekend. In Bergweide waren dat 17
unieke jeugdigen met 36 nieuwe zorgaanspraken. In de
meeste gevallen gaat het om individuele jeugdhulp thuis.
Unieke
jeugdigen
met nieuwe
zorgaanspraak
Nieuwe
zorgaanspraken
Jeugdhulp
ggz
Gestarte
traject
jeugdbescherming
Gestarte
AMK
onderzoeken
Rivierenwijk
31
64
28
15
5
8
Bergweide
17
36
10
13
–
–
Deventer
626
1131
381
362
57
112
Zorg volwassenen
In 2012 waren er 36 unieke cliënten met een PGB (32 in
de leeftijd 18-64 jaar en 4 ouder dan 64 jaar). Personen
­kunnen op basis van meer grondslagen een PGB hebben.
De meest voorkomende zijn, net als in Deventer totaal
psychiatrische aandoening of psychische aandoening en
­
een verstandelijke handicap. Procentueel ligt het aantal
cliënten wat hoger dan in heel Deventer (1% en 0,5%).
Er waren in 2012 56 cliënten die Zorg In Natura (ZIN) ontvingen. In vergelijking met Deventer zijn er totaal relatief
wat meer cliënten met ZIN.
Bron BJzO
NB per cliënt kunnen er meerdere grondslagen zijn NB indeling in wijken niet
helemaal gelijk aan die van de gemeente.
Gebruik van regelingen en voorzieningen
Gebruik van WMO en AWBZ regelingen
Toelichting
Rivierenwijk en
­Bergweide
(aantal en %)
Deventer
(aantal en %)
Het aantal huisartsbezoeken voor een aantal veel voorko-
WMO huishoudelijke verzorging
100 (3%)
2030 (4%)
Dit is in overeenstemming met het lagere percentage
AWBZ persoonlijke
verzorging
80 (3%)
1790 (4%)
AWBZ verpleging
40 (1%)
800 (2%)
AWBZ individuele
begeleiding
50 (2%)
665 (1%)
–
200 (<1%)
mende aandoening ligt lager dan gemiddeld in Deventer.
65-plussers van de wijk. Het aantal huisartsenconsulten en
AWBZ groepsbegeleiding
lange (> 20 minuten) huisartsenconsulten per verzekerede
ligt in de wijk hoger dan in Deventer gemiddeld.
Het percentage volwassenen met een PGB of ZIN lijkt wat
hoger dan in Deventer totaal.
Het percentage huishoudens dat gebruik maakt van 6 of
meer regelingen ligt op 1%, dat zijn 35 gezinnen. Het gaat
hierbij niet alleen om regelingen en voorzieningen op het
Bron: CBS – Centraal Bureau voor de Statistiek, 2013
gebied van zorg en welzijn (zoals AWBZ en WMO), maar
ook om regelingen op het gebied van arbeidsparticipatie
(zoals WAO, WIA), onderwijs (zoals speciaal onderwijs) en
Huishoudens met 6 of meer regelingen
Rivierenwijk en
Bergweide
Deventer
3105
46 275
7.732.400
Huishoudens met 6
of meer regelingen
35
645
108.100
% aantal regelingen:
6 en meer
2,0
1,39
1,39
Totaal aantal
­huishoudens
Nederland
inkomensondersteuning (zoals bijzondere bijstand). In relatie tot de grote groep inwoners met een laag inkomen lijkt
Bron: CBS – Centraal Bureau voor de Statistiek, 2013
het percentage dat gebruik maakt van meerdere regelingen
laag.
3. Zorgaanbod, voorzieningen en omgeving
Voorzieningen
Buurtkwaliteit
Oordeel bewoners over de buurt (%)
Vrijwilligerswerk en mantelzorg geven (%)
7
Ervaren veiligheid
6
14
Mantelzorg geven
12
Deventer totaal
6
Sociale cohesie
5
Rivierenwijk en
Bergweide
27
6
0
2
4
6
Rivierenwijk en
Bergweide
40
Vrijwilligerswerk
7
Leefbaarheid
Deventer totaal
8
Bron: Monitor leefbaarheid en veiligheid 2013, gemeente Deventer
0
10
20
30
40
50
Bron: Monitor leefbaarheid en veiligheid 2013, gemeente Deventer
Toelichting
De scores voor leefbaarheid, sociale cohesie en ervaren veiligheid zijn significant lager dan in Deventer totaal.. Een relatief lage
score staat niet gelijk aan een slechte score. Zo zijn de rapportcijfers voor ervaren veiligheid en leefbaarheid nog wel voldoende. Op sociale cohesie scoort Rivierenwijk en Bergweide met een 5,2 laag.
Rivierenwijk en Bergweide scoort onder gemiddeld op het rapportcijfer voor de wijk en de fysieke voorzieningen en boven
gemiddeld op fysieke verloedering. De bewoners zijn relatief ontevreden over de winkels, het schoonhouden van de buurt en
de bebouwing. Ook wordt er relatief veel geluidsoverlast door bedrijvigheid ervaren. In deze wijk is sprake van wijkvernieuwing. Rivierenwijk en Bergweide heeft een onder gemiddeld rapportcijfer voor veiligheid en scoort bovengemiddeld op sociale
overlast, dreiging, vermogensdelicten en verkeersoverlast. Het percentage bewoners dat zich onveilig voelt of bang is om te
worden lastiggevallen is ook meer dan gemiddeld.
(Uit: monitor leefbaarheid en veiligheid 2013, team Kennis en Verkenning, gemeente Deventer).
Mantelzorg wordt door 12% van de inwoners van 18 jaar en ouder gegeven. Vooral inwoners van 55-64 jaar geven mantelzorg.
Ruim een kwart van de inwoners doet vrijwilligerswerk, dat is duidelijk lager dan in Deventer gemiddeld. Dit zou mogelijk kunnen komen door de grote groep allochtonen in de wijk die mogelijk wel voor elkaar zorgen maar dit geen mantelzorg noemen.
4. Determinanten van gezondheid
Gezondheid en leefstijl bij volwassenen (18+) (%)
Matig tot slecht
ervaren gezondheid
11
Hoog risico op angst- of
depressiestoornissen
4
Deventer totaal
21
Overgewicht
24
38
24
56
47
56
55
Sportdeelname
10
20
30
Rivierenwijk en Bergweide
17
19
75
Voldoende
contacten
31
Voldoet niet aan
beweegnorm
0
Deventer totaal
16
Voldoende contact,
maar zou wel meer
willen
43
46
Overmatig
alcoholgebruik
8
Te weinig contacten
Rivierenwijk en Bergweide
12
Roken
Sociale contacten bij volwassenen (18+) (%)
40
50
65
0 10 20 3040 50 6070 80
Bron: Monitor leefbaarheid en veiligheid, Kennis en Verkenning gemeente
Deventer, 2013
60
Bron: VAAM, Monitor leefbaarheid en veiligheid, sportdeelname uit:
Kennis en Verkenning gemeente Deventer, 2013
NB: De cijfers in de VAAM zijn schattingen op basis van de bevolkings­
samenstelling: de leeftijdssamenstelling, het % lage inkomens,
% eenpersoonshuishoudens, etniciteit en stedelijkheid.
Toelichting
Voor Rivierenwijk en Bergweide wijkt het beeld qua gezondheidsdeterminanten voor volwassenen behoorlijk
af van het Deventer gemiddelde. Ervaren gezondheid en
psychische gezondheid scoren slechter, ook roken vol-
Gezondheidsdeterminanten
jongeren klas 2 VO
Ervaren gezondheid
matig en slecht
3
32
actief zijn op. Overmatig alcoholgebruik komt bij volwasDeventer totaal
7
Rivierenwijk en Bergweide
12
Overgewicht
jongeren is het beeld (behalve voor roken) hetzelfde. Bij
jongeren valt ook het hogere percentage lichamelijk niet
17
SDQ verhoogd*
wassenen vaker en zijn zij vaker te zwaar. Voor de groep
20
Lichamelijk niet
actief
48
Eenzaamheid is nagevraagd in de monitor volwassen
15
15
en ouderen. De aantallen per wijk zijn echter klein. In
23
22
Weleens alcohol
gedronken
waarschijnlijk te maken met de grote groep allochtonen
waarbij alcoholgebruik minder voorkomt.
28
Weleens gerookt
senen minder voor dan in Deventer gemiddeld. Dit heeft
Rivierenwijk en Bergweide geeft 48% van de 18-plussers aan matig tot (zeer) ernstig eenzaam te zijn. In heel
0
10
20
30
40
50
60
Deventer is dat 40%. 14% is (zeer) ernstig eenzaam.
* SDQ = m
aat voor psychische gezondheid, geeft risico op psycho-sociale
problemen aan
Uit onderzoek van de gemeente Deventer blijkt 65% van
Bron: GGD digitale vragenlijst klas 2, KD+ dossier, 2014
de volwassenen in de wijk aan te geven dat zij voldoende
contacten hebben en 16% vindt dat hij/zij te weinig contacten heeft. Dat percentage ligt hoger dan in Deventer
totaal.
Belangrijkste conclusies
•
De wijk heeft weinig 65-plussers
•
Er wordt een forse toename van de bevolking (n=1340, een derde van de bevolking) verwacht tot 2023. Er is vooral een
toename in ouderen, dat aantal verdubbelt bijna.
•
De sociaal economische status van de wijk is “laag”. Veel (61%) van de gezinnen moeten rondkomen van een laag inkomen.
•
De helft van de inwoners is “allochtoon”.
•
Ruim een derde van de inwoners hoort bij de groep niet westerse allochtonen. De grootste is van Turkse afkomst.
•
Het gebruik van huisartsenzorg voor een aantal veel voorkomende aandoeningen ligt lager dan gemiddeld in Deventer.
•
De bewoners zijn minder tevreden over de veiligheid en leefbaarheid van de buurt.
•
Minder inwoners doen vrijwilligerswerk.
•
Bewoners geven aan dat er een lage mate van sociale cohesie is in de wijk. Volwassenen geven ook vaker aan dat zij niet
­voldoende sociale contacten hebben.
De gezondheid en leefstijl van volwassenen en jongeren in klas 2 laten een afwijkend beeld zien. Deze jongeren scoren
slechter op ervaren gezondheid, psychische gezondheid en overgewicht. Bij volwassenen komt roken meer voor en overmatig drinken minder. Jongeren zijn minder lichamelijk actief.
Colofon
•
GGD IJsselland
Kennis- en Expertise Centrum
Postbus 1453
8001 BL Zwolle
T. 038 428 16 24
E. [email protected]
I. www.ggdijsselland.nl
Meer informatie is te vinden op
www.gezondheidsatlasggdijsselland.nl
www.caranscoop.nl/regio-wijkanalyse-23
www.staatvandeventer.nl