Stoornissen bij kinderen • Bert Frieling sociaal psychiatrisch verpleegkundige / orthopedagoog • E. [email protected] • M. 06 131 69 131 • www.ggzadvies.nl Huidige situatie • 78 % van de kinderen heeft geen problemen. • dus • 22% van de kinderen heeft “iets”. Niet kind eigen • • • • • • • • • Mishandeling Seksueel misbruik Pesten Zindelijkheid PTSS Separatie angst Gezinsproblemen …… …… OORZAKEN niet kind eigen factoren • • • • • • • • Samenleving Macht Religie Gezinsstructuur Traditie Emotionele verwaarlozing Fysieke mishandeling …… SIGNALEN • Er zijn ruim 120 signalen die betrekking hebben op kinderen met of in een probleemsituatie. • Niet alle kinderen laten signalen zien! Signalen • • • • • • • • Normaal gedrag Afwijkend gedrag Lichamelijke klachten Psychische klachten Psychosomatische klachten Relationele problemen Concentratieproblemen Leerproblemen RISICOFACTOREN • • • • • • • • • • Handicap bij kinderen Samengestelde gezinnen Weinig weerbaar Moeilijke jeugd (ouders) Psychiatrie Relatie problemen Sociaal isolement Pedagogische onmacht Verwaarlozende / autoritaire opvoeding Overbelasting ouder(s) Kind eigen probleem • AD(H)D • ASS • • • • • NLD MCDD ODD CD Leerproblemen Oorzaak kind eigen • Genetisch 90% • Bij ASS • Autisme= extreme mannelijkheid • wiskunde • mannen beter in abstract denken • testosteron-hypothese • ringvinger-wijsvinger AD(H)D -Prikkelselectie stoornis -Groot verschil tussen ♀♂ in de kinderleeftijd 3 verklaringstheorieën ASS • Tom = Theory of mind • Gevoelens en gedachten inschatten • Gedrag verklaren en voorspellen • Centrale coherentie • Heb je nodig bij het vormen en in stand houden van relaties • Executieve functies • Plannen en uitvoeren van taken AD(H)D en ASS • Minder gevoelig voor sociale signalen • Problemen in planning • Chaos in het dagelijks leven (soms bij ASS) • Bij kinderen veel co-morbiditeit Onderscheid • ADHD • Hebben prikkels nodig om goed te kunnen werken • Moeite met soc. sit. door weinig concentratie • Invoelingsvermogen goed bij rust • Weinig oog voor detail • Chaos door concentratiegebrek • Autisme • Prikkelarme omgeving nodig • Moeite met soc. sit. door niet kunnen inschatten of handelen • Vanuit ratio ‘indenken’ • Denken vanuit details • Chaos door onvermogen lijn aan te brengen ASS bij jongens en meisjes • Jongens . Meisjes • • • • . . . . Snel afgeleid Weinig doen-alsof-spel Weinig contacten Problemen met communicatie • Vaak gedragsproblemen • externaliserend Goede concentratie Wel doen-alsof-spel Wel contacten Milde problemen in communicatie . Weinig / zelden gedragsproblemen . Internaliserend Meisjes met ASS • • • • • Vaak goed gemotiveerd op school Sociale vaardigheden relatief goed Relatief goed oogcontact Gezichtsuitdrukkingen Overmatig intensieve hobby’s - ‘Gewone’ hobby's zoals lezen of dieren - Maar dan intensief - Valt minder op dan vreemde hobby’s DUS • De meisjes vallen niet op bij leerkrachten • Passen zich aan / kopiëren • Maar: vallen wel op bij andere meisjes • Want bij meisjes: - - Doe-alsof-spel (poppenhoek) - - Rollenspel (verkleedhoek) - - sociale codes (kletsen, kleding, vriendinnen) Meisjes met ASS • • • • • • • • Eerder geconfronteerd met anders-zijn Vooral door leeftijdsgenoten Sociale codes ‘strakker’(delen, kletsen) minder ruimte voor individualiteit Proberen te kopiëren Maar aanpassen lukt nooit 100% Veel schaamte en terugtrekken Trauma’s door (subtiel) pesten Jongens met ASS Minder sociaal / communicatief dan meisjes met ASS Maar valt minder op Teruggetrokken is minder ‘raar’ bij jongens Individualiteit meer geaccepteerd Minder nadruk op sociale communicatie Meer samen doen dan samen delen Meer ruimte voor anders-zijn Besef anders-zijn (ASS) komt pas later zelfbeeld Gevolg.. Meisjes met ASS meer ‘last’ dan jongens met ASS Somberheidsklachten Stress Psychoses Angsten Eenzaamheid Gevolg ASS kinderen in de klas eind start Detail denken Amsterdam in de de herfst Detail-denken • Nadelen • Voordelen • • • • • • • • Kost tijd Blijven hangen Overzicht moeilijk Snel ´vol´zitten Precies Door tot het af is Veel weten Veel zien Belangrijk Gedetailleerde werkzaamheden Visuele ondersteuning Praktisch denken Grote lijn kan pas na alle details Samen werken alleen als duidelijk: wie wat Prikkels vermijden Veranderingen aankondigen: Wat moet je er mee doen? Met dank aan mw. Dr. A.A. Spek Meer lezen: Meisjes en vrouwen met Asperger : Aspergergirls • E. [email protected] • M. 06 131 69 131 • www.ggzadvies.nl