Lezing “glASShelder" (ASS: autisme spectrum stoornis) Donderdag 26-02-2015 door Miriam Perrone Autisme coaching en consultancy Mensen met autisme leven wel degelijk in dezelfde wereld als ieder ander mens. Alleen registreert hun brein prikkels uit diezelfde wereld op een andere manier. En dat kan wel eens voor verwarring zorgen in de communicatie en sociale interactie met anderen. Het is NIET zo dat mensen met ASS in een “eigen wereldje” leven. Neen ! Ze leven in dezelfde wereld als wij, maar zien de dingen anders en hebben daardoor andere ervaringen waardoor ze (soms) anders reageren Autisme is een “Pervasieve” stoornis (diep doordrongen in heel uw “zijn”, in heel uw handelen en denken) dit is een groot verschil met “autistische trekjes” hebben. Spectrum: autisme kan zich op heel veel verschillende manieren uiten, elke mens is verschillend en elk mens neemt iets anders waar en gaat hier op zijn eigen manier mee om Een persoon met ASS begint de informatieverwerking bij de details in plaats van bij de grote lijnen zoals bij de doorsnee mens. Vaak zijn het perfectionisten. Zij nemen taal “letterlijk” en kunnen bijvoorbeeld grappen en uitdrukkingen, die figuurlijk bedoeld zijn, zoals 'tussen de lijnen lezen', niet begrijpen. Drie belangrijke probleem gebieden: 1. sociale vaardigheden 2. communicatie 3. verbeelding Anders DENKEN dit ziet men niet zorgt voor anders HANDELEN dit ziet men wel Wat kan helpen ? R & R (ritualen en routines Pan B voorzien – altijd weten dat er een ‘alternatief is’. Duidelijkheid, voorspelbaarheid, structuur goede dagindeling, procedures/regels, veranderingen tijdig aankondigen dit geeft houvast en rust Time-out ruimte – (over-prikkels moeten verwerkt kunnen worden) Eerlijke feedback – rechtstreeks met de persoon gedrag bespreken nadat hij weer rustig is ! Duidelijk zijn doe je zo : Zeg precies wat je wil , wat je verwacht Geef de context mee (het waarom , de reden..) Leg uit hoe de persoon best aan een opdracht begint, help hem op weg Visualeer de opdracht. Geef een stappenplan, doe het voor.. Geef een deadline (visualiseer deze met bijv een timer) Voorzie een ‘vluchtscenario’: haalt hij de deadline niet, dan weet hij dat dit of dat nog mogelijk is, dat geeft rust tijdens de taak.. Gebruik hun sterktes ! Mensen met ASS hebben/zijn: Sterk visueel geheugen Beelddenker Oog voor detail (cfr.: labo – sneller kankercellen opsporen) Vaak heel sterk in wiskunde Zeer goed analytisch en probleemoplossend vermogen Unieke ideeën Doodeerlijk (komt daardoor soms “bot” of “arrogant” over) Authentiek (is steeds zichzelf) Focus tot dat iets perfect is (want zij hebben een STOP-probleem, leveren zeer goede resultaten af, maar moet er de tijd voor krijgen) Logica gaat boven emotie (voordeel reageert ‘nuchter’, laat zich niet leiden door paniek, vb. bij brand) Planmatig werken ( stap voor stap) – waar ze aan beginnen maken ze AF Betrouwbaar (want regels zijn regels en afspraak= afspraak) Informatie verslaafd – ergens interesse in: totale uitspitten van dat onderwerp Besluit: Drie zeer belangrijke elementen voor personen met autisme 1. Structuur 2. Duidelijkheid 3. Voorspelbaarheid Deze 3 elementen zorgen voor een positief effect en geeft de persoon RUST ! De persoon met ASS kan sociale vaardigheden leren door: 1. Eerlijke feedback – rechtstreek naar hem toe gericht (op een rustig moment , niet op het ogenblik dat hij fout reageer, maar achteraf) 2. Door goed voorbeeldgedrag. ( mensen met ASS hebben een sterk visueel geheugen en kunnen gedrag heel goed kopiëren )