Benoeming nieuwe paus 1378 Rome 1378, Italië. `Paus Gregorius

Benoeming nieuwe paus 1378
Rome 1378, Italië.
‘Paus Gregorius XI is ons ontvallen. Na een tiental jaren afwezigheid mochten wij ons
verheugen op de terugkeer van paus Gregorius XI in januari 1377. Helaas is in maart van het
jaar 1378 de paus onverwacht gestorven. Omringd tussen de Italiaanse politiek en de druk
van de Franse kardinalen om terug te keren naar Avignon verbleef de paus in de
veronderstelling dat bij een eventueel overlijden zijnerzijds het pausdom behoorde te blijven
waar het thuishoorde en wel in Rome. Wat hij niet had kunnen voorzien was dat de kerk
afstevende op een crisis die kerk onherstelbare schade zou opleveren.’
Het conclaaf in Rome is een regelrechte ramp! De groep van zestien aanwezige kardinalen,
waaronder één Spanjaard, vier Italianen en elf Fransen, waren onderling verdeeld in twee
groepen die elkaar vijandig gezind zijn. Namelijk de partijen van Limousins en Galicanen. Dit
geeft tot resultaat dat geen van de beide partijen van zins is een paus uit de partij van de
tegenstanders te kiezen. De noodzakelijke twee derde meerderheid die nodig is voor het
benoemen van een nieuwe paus kon voor geen van de kardinalen worden bereikt.
Als alternatief wordt er gekeken naar een buitenstaander met als voornaamste doel er voor
te zorgen dat geen van de Franse partijen over de ander zal zegevieren. De keus is hierbij
gevallen op Bartolomeo Prignano. Dit is de aartsbisschop van Bari en vice-kanselier van de
Curie, een Napolitaan van lage afkomst, maar naar het schijnt een ijverig en bescheiden
man. Daar hij een langdurige dienst in Avignon achter de rug heeft wordt hij door beide
partijen als een volgzame protegé gezien. De gedachte heerst dat hij wel ontvankelijk zal zijn
om terug te keren naar Avignon. Het volk van Rome ziet hierin een kans om eindelijk een
einde te maken aan het bestuur van de Fransen pausen, deze zien het liefst een
‘achtenswaardig persoon van Italiaanse afkomst’ en bij voorkeur iemand uit Rome op de
pauselijke zetel. Een deputatie van vooraanstaande burgers werd hiervoor naar het Vaticaan
gestuurd. Binnen de benoeming van de nieuwe paus werden de enige twee Romeinen die
het college rijk was, kardinaal Tebaldeschi van Sint-Pieter en kardinaal Orsini, ongewenst
geacht juist vanwege het feit dat ze van Romeinse afkomst zijn.
Er worden duidelijk moeilijkheden verwacht, want de Franse kardinalen hebben zich met al
hun kostbaarheden en de pauselijke schatkist teruggetrokken in de Engelenburcht en eisen
bescherming van de stad tegen geweld en beledigingen aan hun adres. Zowel de leider van
de Galicanen, Robert van Genève, als de Spaanse kardinaal Pedro de Luna wapenen zich. De
één met een maliënkolder en de ander met een testament. Dit omdat de kardinalen niet in
kunnen staan voor een Romein als paus. Dit resulteert ook in het gerucht dat de ronde deed
dat een paus die door de Fransen werd geregeerd terug zal gaan naar Avignon.
Vooralsnog is Rome in beroering en heel Italië zowel als Frankrijk wacht met spanning op
hoe dit verhaal zal aflopen. Vooralsnog is er nog geen nieuwe paus in Rome.
Wordt vervolgd.
Geschreven door Karel Beauchamp.