Par. 5: Politieke opvattingen over de verzorgingsstaat 5.1: Problemen van de verzorgingsstaat 5.2: Opvattingen over sociaal – economische kwesties 5.3: Partijen over de toekomst van de verzorgingsstaat 5.1: Problemen van de verzorgingsstaat 1. Economische problemen: financiële onbetaalbaarheid 2. Politiek- bestuurlijke problemen: bestuurlijke onbeheersbaarheid 3. Sociaal- culturele problemen: veranderende gedragspatronen 5.2: opvattingen over sociaaleconomische kwesties We bekijken de politiek- ideologische visies van vier stromingen op een tweetal kwesties: 1. Sociaaleconomische vraagstukken, zoals werkgelegenheid 2. De rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied We kijken naar: • De Liberale visie • De Sociaaldemocratische visie • De Christendemocratische visie • De Ecologische visie Liberale visie • Markteconomie: vraag en aanbod, deregulering • Vrije ondernemingsgewijze productie: - ruimte voor particulier initiatief • Concurrentie: zowel in productie als op de arbeidsmarkt • Terugdringing van de rol van de overheid Sociaaldemocratische visie • Spreiding van kennis, macht en inkomen • Een zekere mate van overheidsplanning • Selectieve groei: rekening houden met het milieu • Democratisering • (voorstander van een gemengde economie, waarbij zowel de overheid als de markt een belangrijke rol spelen) Christendemocratische visie • Gespreide verantwoordelijkheid • Rentmeesterschap • Gerechtigheid • Solidariteit/ naastenliefde Echter: • Er zijn aanmerkelijke verschillen tussen de diverse christelijke partijen in de Nederlandse politiek: cu, cda en sgp. Ecologische visie • Economie van het genoeg • Kleinschaligheid • Kringloopeconomie • Overheid, burgers en bedrijfsleven dienen te kiezen voor een duurzame economie Voorbeeld: • Groenlinks, Partij voor de Dieren. • Groenlinks wordt ook tot de socialistische stroming gerekend 5.3: Partijen over de toekomst van de verzorgingsstaat VVD: • Verzorgingsstaat is doorgeschoten • Te veel overheidsinmenging/ Bureaucratie • Te weinig particulier initiatief door teveel overheidsbemoeienis • Te veel mensen afhankelijk van de verzorgingsstaat • ‘Men’leert niet snel genoeg weer op eigen benen te staan Maatregelen VVD • Terugdringen van de overheiduitgaven • Privatiseren van delen van overheidsinstellingen • Deregulering • Imkrimping van het omvangrijke ambtenarenapparaat 5.3: Partijen over de toekomst van de verzorgingsstaat PvdA: • • • • Terugdringing van de overheidsuitgaven Privatisering van delen van overheidsinstellingen Deregulering Inkrimping van het ambtenarenapparaat Maar ook: • Verminderen van sociale ongelijkheid • Handhaven solidariteit met zwakkeren in de samenleving • Verzorgingsstaat is verworvenheid en mag niet zomaar worden afgebroken Maatregelen PvdA • Een actief overheidsbeleid om economische groei te stimuleren • Een actief overheidbeleid om sociale ongelijkheid terug te dringen • Decentralisering • Democratisering (van de arbeidsverhoudingen) 5.3: Partijen over de toekomst van de verzorgingsstaat Christendemocraten: • Spreken liever over een verzorgingsmaatschappij of zorgzame samenleving • Soevereiniteit in eigen kring/ subsidiariteit (blz 130) • Particulier initiatief en onderlinge hulp • Overheid dient een aanvullende rol te vervullen in de verzorgingsmaatschappij Maatregelen CDA • Overheidsbemoeienis terugdringen • Overheiduitgaven terugdringen • Randvoorwaarden scheppen voor het dragen van persoonlijke verantwoordelijkheid