Spreken over de Ziel

Spreken over de ziel
Gert Jan van der Steen
[email protected]
1
Het thema “De Ziel” is in
•
Is “de ziel” een ding buiten jezelf?
• Een ballonnetje aan een draadje?
• De ziel, dat ben je zelf.
• Lezing: manieren nagaan waarop men binnen de VKK over de
ziel kan spreken.
Innerlijke ervaring
• New Age: de ziel is alles voorbij het lichamelijk bewustzijn
– Vanuit de ziel vloeit liefde naar de persoonlijkheid en naar de
wereld.
• Dieptepsychologie: over het onderbewuste waarin de ziel
geworteld is.
• Transformatieprocessen: over wezenlijke heroriëntatie van
de ziel.
Innerlijke ervaring (vervolg)
• Mystiek: streven naar een rechtstreekse verbinding met
God, zonder tussenkomst
• Inwijdingsprocessen voor de ziel, uiterlijk en innerlijk.
• Buitenlichamelijke reizen van de ziel, onder begeleiding van
gidsen of engelen
• Parapsychologie: contact met overgegane zielen.
Innerlijke ervaring (vervolg)
• Typen ervaringen van de menselijke ziel tijdens de
kringloop door in- en excarnaties:
– Ervaringen van en met nog niet geborenen
– Spontane ervaringen met stervenden en overledenen
– Postume communicatie
– Bijna dood ervaringen (BDE)
– Life between Life regressies (LBL) - zielsregressies. Ervaring als
ziel in het tussenbestaan.
De gemeenschap
• Volksziel
• Ziel van een kerkgemeente.
De liturgie
• Actieve verbinding met God. Hoogste uitingsvorm van de
ziel, overgaande in de geest
• H. Mis
– “Aan God de (Vader / Zoon / Heilige Geest) wijd ik geest, ziel en
lichaam“
– “als Uw eigen leven te herkennen, dat alles bezielt“
– “hier geven wij en offeren wij ons zelf, onze zielen en lichamen, als
een heilige en voortdurende offergave aan U“
– “geef dat wij de heilige mysteriën van Uw Lichaam en Uw Bloed zó
mogen ontvangen, dat onze zielen worden opgeheven tot in de
onmetelijkheid van Uw liefde“
De liturgie (vervolg)
• Graduale van Onze Lieve Vrouwe
– “Mijn ziel maakt groot de Here: en in God mijn Zaligmaker verheugt
zich mijn geest“
• Genezingsdienst
– “opdat zij mogen worden genezen naar ziel en naar lichaam“
• H. Lof
– “Die bezielt het gans heelal“
Natuur- en goddelijk leven
• Natuurvolkeren: rivieren, heuvels, planten, bomen en dieren
zijn bezield
– Bewust, maar nog niet zelfbewust.
– Hun zelf ligt in een groepsziel waaruit zij voortkomen en
terugkeren.
– De menselijke ziel kan zich verbinden met de natuurzielen.
– Moderne apparaten, van auto’s tot computers, kunnen óók bezield
raken bij langer gebruik.
Menselijk leven: de ziel groeit door nieuwe ervaringen.
• Patronen van reacties opgeslagen in geheugen en later
opnieuw gebruikt.
• Het gemeenschappelijk bewustzijn van de mensheid, onze
overziel, groeit.
• Wij voegen de patronen die wij ontwikkelen toe aan deze
overziel en putten daar ook weer uit.
• Engelenhiërarchieën
– geven patronen voor de toekomst in onze ziel.
Esoterische filosofie: lagen van werkelijkheid
• binnen en buiten ons
• van het leven in die lagen
• van de zin van alles.
• Rudolf Steiner: “De wetenschap van de geheimen van de
ziel”.
Esoterische filosofie (vervolg)
•
Hans Poortman, “Ochêma”, filosofisch beeld van de ziel
•
Hein van Dongen en Hans Gerding: “Het voertuig van de Ziel; filosofische en
religieuze zienswijzen door de eeuwen heen”.
– het werken van de ziel door haar voertuigen centraal.
•
Charles Leadbeater: meest complete beeld van de ziel
– precieze plaatsbepaling van de persoonlijkheid, de ziel en de geest van een mens.
– ontwikkelingsgang van mens en wereld als gevolg van de werking van de Heilige
Drievuldigheid.
•
Schema’s Leadbeater ook door andere esoterische auteurs gebruikt, zoals Alice
Bailey.
gebieden in de schepping
beginselen van de mens
goddelijk
monadisch
Goddelijk Zelf of Godsvonk; of monade
geestelijk (atmisch)
intuitief (buddhisch)
wil (atma)
ziel of Ego of
Hoger Zelf
intuïtie (buddhi, alles overzien)
hoger
abstract denken (manas, causaal)
lager
concreet denken (kama-manas)
mentaal
astraal
fijnstoffelijk
stoffelijk
voelen (kama, emoties)
atomisch
sub-atomisch
super-etherisch
etherisch
gasvormig
vloeibaar
vast
persoonlijkheid
of ego of lager
zelf
vitaal- of
levenslichaam
lichaam
stoffelijk lichaam
Leadbeater: de drie uitstortingen van de Logos
Emanatie door de HdV
OPENBARING IN
DE GEBIEDEN
IN DE
SCHEPPING
3e aspect HDV:
DE HEILIGE
GEEST
e
1 emanatie
2e aspect HDV:
DE ZOON
2e emanatie
1e aspect HDV:
DE VADER
3e emanatie
goddelijk
monadisch
geestelijk
intuitie
hoger mentaal
lager mentaal
astraal
fijnstoffelijk
stoffelijk
15
Formation of the Five Lower Planes
Esoterische kosmogonie.
• Oorsprong schema uitstortingen van Leadbeater niet
bekend
• Verschillende benaderingen.
• “The Cosmic Doctrine” van Dion Fortune.
– Veronderstelt kennis van de theosofie
– Abstract en bij eerste lezing ondoorgrondelijk.
– Is een bovenliggend model voor de drie uitstortingen van
Leadbeater
• Wetenschappelijke methode: proberen te unificeren.
• Unificatie van “The Cosmic Doctrine” met het werk van
Leadbeater.
Kosmogonie: vorming Kosmos
- Het Ongemanifesteerde is de enige Eenheid
- Manifestatie begint wanneer dualiteit plaats vindt.
- De primaire dualiteit is “ruimte” en “beweging”.
- De eerste manifestatie was een beweging in
ruimte.
- De beweging buigt af en wordt een cirkel:
gesloten circulerende ruimte met een ritme.
18
Kosmogonie: vorming Kosmos (vervolg)
- *Emanatie uit het ongeopenbaarde tot ringniet-verder
- *Basis ritme van samentrekking en uitzetting
- Daardoor
- *vorming van zeven lagen van ruimte
- instroom van energie (“geest”) uit het
ongeopenbaarde
- *vorming van “atomen” / “wervelingen” in
alle lagen
19
Kosmogonie: chaos en natuurlijke evolutie
- *Chaotische beweging van atomen
- Bij samentrekking Kosmos bewegen atomen naar
centrum
- Bij uitzetting Kosmos bewegen atomen naar ringniet-verder
- *Atomen vormen, bij toeval, combinaties
(“holonen”)
- Combinaties van langere duur worden onthouden
in geheugen
- *Succesvolle holonen reizen door gehele Kosmos
en ontwikkelen, door het geheugen,
reactievermogen op alle situaties in de Kosmos
(“grootholon”).
- Uiteindelijk kennen zij alles en worden daardoor
stabiel.
- Duurt heel lang, maar kan versneld worden door
20 contact met Logoï (zie hierna).
Kosmologie: de Logos
- *Bij een nieuwe uitzetting van de Kosmos neemt
een grootholon zijn vorige positie weer in
- *Is nu een Logos omdat Hij de gehele Kosmos
kent. Is daardoor onbewogen.
- *De Logos emaneert in Zijn gebied, vanwege de
uitzetting, tot aan een eigen ring-niet-verder.
- De emanatie gebeurt vanzelf; het bewustzijn is
subjectief.
- Ontwikkelt daarmee 7 ondergebieden, als
spiegelbeeld van de Kosmos
21
Kosmologie: de Geest, 1e uitstorting
- De emanatie vitaliseert alle holonen in Zijn
invloedssfeer. Dit is de Geest van de HdV.
3e aspect HDV:
DE HEILIGE
GEEST
- Dit geeft een impuls tot zich richten en willen
groeien.
- De holonen worden zich van elkaar bewust,
“wij” ontstaat.
- De holonen, in verschillende lagen, ontwikkelen
alle soorten van voorheen latente combinaties.
- Daarmee brengen zij tot bestaan alle
deelgebieden.
- Geloofsbelijdenis Nicea: “De Heilige Geest is de
Heer en Gever van het leven.”
22
22
Kosmologie: de Zoon, 2e uitstorting
- De onveranderlijke Logos, de Vader, wordt het
2e aspect
HDV:
DE ZOON
veld van het gemeenschappelijk bewustzijn
gewaar. Deze gewaarwording is voor Hem
objectief.
- De wet van compensatie doet van Hem uitgaan
een stroom van Liefde: de Zoon.
- Dit is monadische kernstof.
- Deze verzamelt om zich heen de verschillende
soorten van materie in de ondergebieden, zodat
alle stof geschikt gemaakt wordt om te dienen
als voertuigen.
- Hierdoor worden de ondergebieden met elkaar
verbonden.
23
23
Kosmologie: de Zoon (vervolg)
- Na bereiken laagste punt begint de opwaartse
boog van ontwikkeling naar goddelijkheid.
Gevolg: bewustzijn ontwikkelen in elk van de
graden van materie, te beginnen met de
laagste.
2e
aspect
HDV:
DE ZOON
- In opvolgende tijdperken wordt elk van de
natuurrijken belevendigd: elementaal, mineraal,
plantaardig, dierlijk en menselijk.
- De mens heeft latente condities die pas na
lange tijd volledig bewust worden, eerst fysiek,
dan astraal en later verstandelijk.
- Door dit proces deelt de Zoon de Vader mede
aan de schepping: "schenkt zich". Daalt af.
Vernauwt/concretiseert Zijn bewustzijn om op
gelijk bewustzijnsniveau te komen. “Is mens
geworden hier op aard.”
24
Kosmologie: de Vader, 3e uitstorting
- Uitstorting van monadische kernstof t/m het buddhisch
gebied, wachtend op de ontwikkeling van geschikte
voertuigen om een stap lager te kunnen afdalen en
individuele mensenzielen te worden.
1e aspect HDV:
DE VADER
3e emanatie
- Het oorzakelijk lichaam ontstaat daarmee op het
hoger verstandsgebied.
- Een dier kan door toewijding en inspanning om te
begrijpen zich zo verheffen dat het een geschikt
voertuig wordt voor de 3e uitstorting.
- Het oorzakelijk lichaam blijft verbonden met de Logos,
ook in een pralaya. Het is daarmee onsterfelijk.
- De ziel ontwikkelt zich verder naar het intuitief
(buddhisch) niveau.
- Schenking van de godsvonk, “de gedachtenrichter”
- Ontwikkelt steeds meer de wil om de Vader te
ontmoeten. De ziel gaat zich steeds meer inzetten
voor het werk van de Geest en van de Zoon.
25
Kosmologie: de Moeder
- In de ruimte van de Moeder vindt alles plaats.
- Zij onthoudt alles (geheugen van reactiepatronen
op alle gebieden).
- Zij is het balanspunt van uitzetting en
samentrekking.
- Zij compenseert. “Neemt alles wat afvalt op en
geeft nieuwe kansen.”
- Zij zet aan tot nieuwe schepping ten behoeve van
compensatie.
26
26
Verfijning: vorming van de Hiërarchieën
Hiërarchieën
• 1e zwerm van vonken
– Door getijdenwerking verlaten zij een laag en gaan naar een lagere
globe.
– Tijdens hun terugkeer: loslaten, met behoud van capaciteit van
reactie.
– Zij beïnvloeden de evoluerende Levensvonken op elke globe die zij
bezoeken, via hun groepsgeest.
Hiërarchieën (vervolg)
– De Goddelijke vonken zijn naar buiten gevorderd zover als de 6e
laag.
– Door hun roterende beweging verzamelen zij rond zichzelf nieuwe
lichamen van materie van de 6e laag.
– Het proces wordt herhaald precies zoals daarvoor
• De resynthese van de Vonken
• Het instellen van compenserende reacties die groepsbewustzijn
vormen
• De reciproce reacties van het groepsbewustzijn en het Logoisch
bewustzijn
• Het inkeren van de Zonnelogos om het nieuwe idee te assimileren
• Het stereotiep maken van de reacties van de satelliet door
herhaling.
Hiërarchieën (vervolg)
– Na het bereiken van de 1e laag zijn de vonken volleerd en keren
terug.
– Op einde evolutie handhaven zij een gebalanceerde actie en reactie
tussen het gemanifesteerde en het ongemanifesteerde.
– Zij verlaten de lagen.
– Zij zijn één met de Geest van de Zonnelogos en kunnen diens wil
uitvoeren.
– Worden genoemd de Heren van Vlam.
Hiërarchieën (vervolg)
• 2e zwerm van vonken: Gaan neer en op de lagen, steeds één
lager.
• Tijdens hun terugkeer: dragen op elke globe bij aan de
vormkrachten van manifestatie.
• Zij beïnvloeden niet de Vonken.
– Op einde evolutie: wanneer de Zonnelogos een nieuw concept wil
overdragen (dat hij heeft ontvangen van een evoluerende zwerm)
dan gebruikt Hij hen.
– Worden genoemd de Heren van Vorm.
Hiërarchieën (vervolg)
• 3e zwerm van vonken: dalen af, hergebruiken archetypen,
hebben vrije tijd over -> vrije wil.
• Tijdens hun terugkeer beïnvloeden zij individuele vonken.
– Op einde evolutie: zij worden gebruikt als bemiddelaars tussen de
Zonnelogos en Zijn universum op individueel niveau.
– Zij kunnen reageren op alle lagen van manifestatie en kunnen
aanpassingen maken wanneer door epigenese de evolutie uit balans
raakt.
– Zij manifesteren zich als eenvoudige krachtcentra.
– Worden genoemd de Heren van Verstand.
Hiërarchieën (vervolg)
• Zwermen van Goddelijke vonken worden uitvoerders van
compenserend werk in de evolutie.
• Want, met de komst van epigenese, komt ook het risico van
ontwikkeling in disharmonie met de natuur van de Zonnelogos.
• Ook worden zij gebruikt om aan de uitgaande vonken de vruchten
van evolutie die er al zijn over te brengen
• Om zo een onnodige recapitulatie van reacties die al stereotiep
zijn in het universum te voorkomen.
• Inwijding is sympathische inductie.
• Een ingewijde zal zich dan sneller met materie kunnen verbinden.
Hiërarchieën (vervolg)
• 3e zwerm van vonken: dalen af, hergebruiken archetypen,
hebben vrije tijd over -> vrije wil.
• Tijdens hun terugkeer beïnvloeden zij individuele vonken.
– Op einde evolutie: zij worden gebruikt als bemiddelaars tussen de
Zonnelogos en Zijn universum op individueel niveau.
– Zij kunnen reageren op alle lagen van manifestatie en kunnen
aanpassingen maken wanneer door epigenese de evolutie uit balans
raakt.
– Zij manifesteren zich als eenvoudige krachtcentra.
– Worden genoemd de Lords of Mind.
Samenvatting: Kosmische krachten die in de ziel
werken.
• Bij de vorming van de Kosmos worden drie “Ringen” gevormd
(dit is een metafoor) die gedurende de levensduur van de
Kosmos ronddraaien.
• Zij hebben actieve en passieve fasen.
• De werking van de Ringen beïnvloedt alles in de Kosmos, op
elk niveau.
• De Ring-Chaos (vgl. de Heilige Geest) zorgt voor een
uitgaande, emanerende werking
Samenvatting: Kosmische krachten die in de ziel
werken (vervolg)
• De Ring-Kosmos (vgl. de Zoon) zorgt voor een terugkerende,
loslatende werking, waarbij de essentie van handeling wordt
opgenomen
• De Ring-niet-verder (vgl. de Moeder) zorgt voor
stabilisatie, harmonisatie en compensatie.
• Door de werking van de Ringen ontstaan perioden van
activiteit en passiviteit op elk niveau.
Samenvatting: Kosmische krachten die in de ziel
werken (vervolg)
• Niveaus zijn binnen elkaar genest, waarbij het ene niveau op
het andere inwerkt.
• De hiërarchieën zijn op deze manier in elkaar vervat en
werken op elkaar en op de ons bekende levende organismen,
zij het in in- of excarnatie.
• Periodiciteit op een hoger niveau synchroniseert
periodiciteit op een lager niveau.
Samenvatting: Kosmische krachten die in de ziel
werken (vervolg)
• Vooral bij uitgaande werking treedt spanning en disbalans
op. Deze wordt gaandeweg geharmoniseerd. Daartoe kan
nieuwe schepping nodig zijn.
• De Kosmos is voortdurend in ontwikkeling.
• Daardoor toenemende complexiteit van organismen tot
gevolg
– totdat de Kosmos één groot organisme is geworden
– het evenbeeld van God
Hebben we het nog steeds over dezelfde ziel?
• Kosmologische beschrijvingen lijken abstract en dor.
• Maar zij betreffen het leven zelf dat, hoe hoger het
niveau, uitbundiger en verfijnder is.
• Het leven van de ziel in haar hogere aspecten is voor onze
aardse persoonlijkheid niet te bevatten.
• En dat is nog maar een fractie van wat in nog hogere
regionen mogelijk is.
Meditatie op de kosmische werkzaamheid in onze ziel
• zal tot een onvoorspelbare respons leiden en aanzetten tot
nieuwe innerlijke ontwikkeling.
• Door een groeiend zelfbewustzijn van de ziel wordt de
Kosmos zelfbewuster.
Beleving van de ziel
• Voor de ziel gaan wijsheid en innerlijke beleving in elkaar
over, met een doorwerking in het leven en de gemeenschap,
gevoed door de liturgie.
• De ziel is creatief, compenserend waar nodig en omhoog
strevend naar God, lof en dank zeggend.
• De ziel, dat ben ik.
Spreken over de ziel
Einde
42