impact van levensbeschouwing en traditie op de opvoeding

EXPOO opvoedingsondersteuning 10 december
IMPACT VAN
LEVENSBESCHOUWING EN
TRADITIE OP DE OPVOEDING
& IDENTITEITSONTPLOOIING
Dimensies:
Deel 1: Wie zijn de ouders?
 Levensbeschouwing – religie: Islam
 Gezinsstructuur : positie moeder, vader, kind,
grootouders
 Opvoeding ; doorgeven van waarde & normen
 De ontplooiing van meervoudige Identiteiten
Deel 2: Hoe kunnen we er ‘rekening mee
houden?
 Omgaan met superdiversiteit ; Ondersteuning
ouders en interculturaliseren van organisaties
DE ANDER
de ouder
(interculturele) communicatie
IK
: de hulpverlener, de dienstverlener, de zorgverlener, …
Wie kijkt er achter de bril?
Wie ben ik? Wat is mijn eigen referentiekader?
Welke zijn mijn waarde en normen?
Provincie Vlaams- Brabant
missie
visie
 HOE VER MAG / KAN/ WIL
 ik of “de ORGANISATIE “ GAAN ?
zonder “mezelf" te verliezen...
Rekbaarheid van de elastiek
Elasticiteit =
Kwaliteitsverbetering X
Haalbaarheid X
Gedragenheid
Wie zijn de ouders?
 Allochtoon :“Import “ nieuwkomer of
oudkomer
 Moslims
 Sociaal- economische klasse
 Scholingsgraad
 …
Godsdiensten
 Context van tijd
 Context van plaats
Bronnen:

Thora/ Bijbel/ Koran
ISLAM
BRONNEN:
KORAN &
SUNNAH opgenomen in de HADITH &
Geschiedenis
HEILIG VERKLAARDE WAARDE
GOED LEVEN
En alle normen staan in functie van de heilig
verklaarde universele waarde.
WEL“ZIJN” wie zijn we ?
geest
ziel
lichaam
Geest (ruh) is het onstoffelijke onsterfelijke reine ‘adem’ dat
ingeblazen wordt in het lichaam en zo ontstond ‘er tussen geest
en lichaam de ziel(nafs/levensadem)
Geest wordt vaak gezien als “het on(der)bewust zijn”
geest
ziel lichaam
Islam :
 Disciplines : 5 PIJLERS
G
E
N
D
E
R
N
E
U
T
R
A
A
L
lichaam
ziel/geest
IMAAN
IHSAAN
IBADAT
Geloofsleer
Uitmuntend geloven
5 disciplines/zuilen:
1. Credo overtuiging “asshahada”
2. Ontrekken lichaam van wereldse /materiële “assalaat”
3. Lusten/driften onder controle houden “assawm”
4. Aalmoes (af)geven/ “azzakat al fitr
5. Pelgrimstocht in Samenhorigheid en in
Gelijkwaardigheid “al hagg”
Ziel (nafs/psyche) is het onstoffelijke, onsterfelijke
morele en intellectueel essentieel deel van de mens
Lichaam is de tijdelijke uitwendige tastbare
omhulsel dat in functie staat van de ziel
DE Mens/Individu:
lichaam
ziel
Geest vormt en temt de ziel
Ziel vormt en temt het lichaam
Lichaam is de functionele vertaler van geest
en ziel
RATIO (al ‘aql=het verstand ) maakt onderdeel van ons
ziel en wordt uitgevoerd door ons lichaam
Het heeft een superieure gradatie gezien het:
* ‘de basis’ moet zijn van elke verplichting
* constant gestimuleerd moet worden om te
zoeken naar ‘de juiste overtuiging’ en om tot ‘het
goddelijke oordeling te komen (al igtihad)”
Het is de ordening/logica van handelen van de
individu tav zijn Schepper, zijn lichaam en zijn
medemensen.
Mediterrane context,
traditie, cultuur, …
Macho dominante cultuur
Afwezige vader
Moeder
verantwoordelijk
Zoon
soldaat
Dochter drager
Dochter drager
Macho dominante cultuur
schema:
EER staat centraal
Rolverdeling en positie duidelijk afgebakend
 Moeder verantwoordelijkheid over de EER
 Zonen : soldaten van de EER
 Dochters: dragers van de EER
 Afwezige vader
Gedrag(structuur)
HRM
 Verboden
 Intiem
 Privé
 Binnen
 Vrouwelijke
eigenschappen
:emotie, lief, zorg, sex,
lichaam,..
HLL
 Toegelaten
 Toegankelijk
 Publiek
 Buiten
 Mannelijke
eigenschappen
:stoer, rationeel, sterk, ...
Identiteitsontplooiing
genen
baby
peuter
kleuter
kind
tiener
volwassene
Rokken van de ajuin; Jouw
identificatie met de tijd
(identiteitsontplooiing) en invloed
van buiten (cultuur)
genen
baby
peuter
kleuter
kind
tiener
volwassene
HELD
khadija aznag
22
BESCHERMING
 Hoe dieper je snijdt hoe pijnlijker
 Aanleren is gemakkelijker dan afleren
 Eigen logica
 Andermans
logica?

Frustratie (lampen)
vooral bij zingeving;
levensbeschouwing en
man/vrouw verhouding
ONZEKERHEID – MACHTSVERSCHUIVING
horizontale – verticale machtspositie
khadija aznag
25

benoemen van goedwillende pogingen, bedoelingen,...

zich openstellen voor andere ideeën, visie, zienswijze,...

andere erkend laten voelen in eigenheid (oa evensbeschouwing), vaak
enige manier om visie van de andere te verruimen...

andere het gevoel geven van bestaansrecht (ordening)

respect dwingt men af door afspraken te maken ; contract
khadija aznag
26
 Inzet ERKENNEN # gelijk geven!
 RESPECT TOON JE EN DWING JE AF

benoemen van goedwillende pogingen, bedoelingen,...

zich openstellen voor andere ideeën, visie, zienswijze,...

andere erkend laten voelen in eigen levensbeschouwing, vaak
enige manier om visie van de andere te verruimen...

andere het gevoel geven van bestaansrecht (ordening)
Waarden en normen
kennis
symbolen, rituelen en helden
taal
Cultuuruitingen van
oppervlakkig naar diep;
binnenste is niet waarneembaar
Binnen moslimorganisaties
acties rond …:
 Bevrijding van macho dominante cultuur als




moslim
Aanwezigheid van ‘vader’ bij de opvoeding
“Held” vinden /zich (mogen) toekennen
Erkenning van de islamitische identiteit naast
andere identiteiten
…
Aanpak levensbeschouwelijke diversiteit
DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING
- OBJECTIVITEIT - heterogeniteit van de twee
deelidentiteiten
- NEUTRALITEIT – handelingsverlegenheid
- KRUISPUNTDENKEN – alle deelidentiteiten
in beeld krijgen en de relaties er tussen
onderzoeken
Indien men toch een (groot) verschil heeft met zienswijze van de ander ( e ) :
•
•
•
•
Inleven in het referentiekader van de ander door op aandachtige, betrokken wijze
vragen te stellen
Invoegen van een eigen zienswijze die dezelfde is als die van de ander.
Zoeken naar een gemeenschappelijke deelidentiteit en vandaar uit gaan
communiceren
Inleven in de kijk van de ander en dan pas eigen kijk (die verschilt) invoegen (bril)
door:
direct vragen stellen om tot andere inzichten te komen (de ander afstand laten
doen van eigen zienswijze) door eigen zienswijze uit te leggen
indirect vragen stellen waardoor de andere tot andere inzichten komt
HOUDING SUPERDIVERSITEIT
als succesfactor:
 Starten vanuit ‘MENSZIJN’ als gemeenschappelijke waarde
 Zichzelf kunnen – mogen zijn
 Verhinderen dat iemand zijn/haar identiteit gereduceerd wordt






tot 1 deelidentiteit
Actief luisteren – gelijkwaardige erkenning geven
Inzichten verwerven en bespreekbaar maken van “het onuitgesprokene” en confrontatie aan (durven) gaan over de
gemeenschappelijke waarde: verschil kunnen maken tussen wat
iemand “is” en wat iemand “doet”
Afspraken (normen) in vraag kunnen stellen en herformuleren op
basis van een breed gedragen consensus/compromis
Proces doorgaan: ‘aanvaardingsproces’ & ‘rouwproces’ (kiezen =
verliezen = onzeker = angst …)
De ‘meerwaarde’ van superdiversiteit samen(be)leven, zichtbaar
maken en bewaken
…
Netwerk:
 www.vreemdelingenrecht.be





Kruispunt migratie en integratie: nieuwsbrief
Vreemdelingenrecht en IPR
www.ellavzw.be
Verliefd, verloofd, getrouwd dvd
Brochures Marokkaanse en Turkse familiewetgeving
www.minderhedenforum.be
www.manavzw.be
www.kbs-frb.be publicaties en activiteiten rond
huwelijksmigratie en gezinshereniging
www.integratiebeleid.be : onthaalbureaus,
integratiediensten, sociaaltolken en vertaaldiensten,…
Referenties:



















Al Quran
Leemhuis ; vertaling van de De Koran
At Tabari - al Buchari: koranexegese
Amina Wadud; Inside the Gender Gihad, Women’s Reform in Islam.
Amina wadud; Koran and Women
Berfin Yesilgöz & T. Nabben; Van Allah tot Prada
Geert Hofstede; Allemaal Andersdenkenden
Frank Weerman; Probleemgedrag van leerlingen tijdens de middelbare schoolperiode
Ides Nicase; Gelijke kansen op school: het kan!
Hans Kaldenbach; Respect!
David Pinto; Interculturele conflicten
Paul Verhaeghe ; Het einde van de psychotherapie
J. Masschelein & M. Simons; Competentiegericht onderwijs: voor wie? Over de ‘kapitalistische’
ethiek van het lerende individu.
Maarten Van Craen, Kris Vancluysen, Johan Ackaert; Voorbij wij en zij?
Mohammed M. Ghaly: “Islam en handicap: praktijkthema’s en islamitische ethische
opvattingen”
Nadia Fadil: Tussen ‘Marokkaanse ‘ en ‘Moslim’
Maarten Van Craen, Kris Vancluysen, Johan Ackaert; Voorbij wij en zij?
Baukje Prins; Voorbij de onschuld: Het debat over de multiculturele samenleving.
Wim Peumans; Seks en stigma. Over grenzen heen. Homoseksuele en lesbische migranten in
Vlaanderen en Brussel.
[email protected]