B-vitaminen vertragen hersenkrimp bij alzheimer

Artikel
Doorbraak: B-vitaminen vertragen hersenkrimp bij alzheimer
www.naturafoundation.nl
Doorbraak: B-vitaminen vertragen hersenkrimp bij alzheimer
André Frankhuizen
Het alzheimeronderzoek zit in een
stroomversnelling. Eerder berichtten we
u al dat Curcuma longa gedrags- en psychologische problemen remt bij alzheimer. Nu blijkt dat B-vitaminen in staat
zijn de hersenkrimp bij bepaalde patiënten met alzheimer te vertragen en mogelijk zelfs te stoppen. Het is misschien
nog geen behandeling van alzheimer,
maar wel een grote doorbraak bij het
blootleggen en aanpakken van de complexe oorzaken.
Het baanbrekende onderzoek is gepubliceerd
in één van de gezaghebbendste medisch-wetenschappelijke vakbladen ter wereld: de Proceedings of the National Academy of Sciences
(VS). De groep van onderzoekers vroeg zich af
of het mogelijk is hersenkrimp te voorkomen
van hersengebieden die een sleutelrol spelen bij
alzheimer. Ze besloten zich te concentreren op
de niet-genetische risicofactoren, zoals een verhoogd homocysteïnegehalte. Het was al bekend
dat dit de kans op hart- en vaatziekten vergroot,
maar het blijkt nu dus ook één van de oorzaken
te zijn van cognitieve achteruitgang bij alzheimer.
Hyperhomocysteïnemie
Homocysteïne is een in hoge doseringen giftig stofwisselingsproduct van het aminozuur
methionine. Hyperhomocysteïnemie – een
verhoogd homocysteïnegehalte – wordt onder
andere geassocieerd met leeftijdsgerelateerde
cognitieve achteruitgang en een verhoogd risico op de ontwikkeling van bepaalde vormen van
dementie, waaronder alzheimer.
Homocysteïne wordt afgebroken door zijn
co-enzymen vitaminen B6, B12 en foliumzuur.
Wanneer deze vitaminen in suboptimale hoeveelheden in het lichaam aanwezig zijn, gaat
het homocysteïnegehalte direct omhoog. Ook
het risico op andere psychiatrische en neurodegeneratieve aandoeningen neemt dan toe.
Afbeelding 1
Het onderzoek
De onderzoekers hebben in gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek aangetoond dat hooggedoseerde behandeling met B-vitaminen de totale hersenkrimp met een factor zeven vertraagt.
Twee groepen ouderen met een verhoogd risico
op dementie werden gedurende twee jaar gevolgd. De ene groep ontving een dagdosering
van 0,8 mg foliumzuur, 20 mg vitamine B6 en
0,5 mg vitamine B12. De andere ontving placebo.
Allereerst werd onderzocht of de twee groepen
na twee jaar grijze stof hadden verloren. Atrofie
werd inderdaad zowel in de placebogroep als de
B-vitaminengroep aangetroffen. Daarbij waren
dezelfde hersengebieden aangedaan.
Effectieve behandeling
Directe vergelijking tussen de twee groepen
bracht aan het licht dat de behandeling met
B-vitaminen effectief was geweest. Deelnemers
die B-vitaminen toegediend hadden gekregen
vertoonden significant minder atrofie in de
posterieure hersengebieden vergeleken met
placebo. Deze gebieden zijn het meest kwetsbaar voor alzheimer en MCI (geringe cognitieve
stoornis) als gevolg van alzheimer.
In de hersengebieden waar een significant
behandeleffect werd waargenomen, was het
gemiddelde verlies van grijze stof over 2 jaar
genomen in de vitamine B-groep maar 0,5%.
In de placebogroep was dit 3,7%. Het verlies
van grijze stof verloopt bij toediening van vitamine B dus zeven keer zo traag. Het proces
voltrekt zich als volgt: B-vitaminen verlagen het
homocysteïnegehalte, waardoor atrofie van de
grijze stof en de hersenkrimp direct afnemen.
Dit zorgt voor een vertraging van de cognitieve
achteruitgang.
Hersenkrimp en prognose
Bij hersenkrimp sterven hersencellen af, wat
voor onherstelbare schade zorgt (afb. 1). De
mate van krimp is een indicator voor de ontwikkelingssnelheid van alzheimer; hoe groter de
krimp is, hoe sneller de ziekte zich ontwikkelt en
hoe slechter dus de prognose. Het is zelfs een
betere indicator dan de aanwezigheid van bepaalde eiwitten die met alzheimer geassocieerd
Het belang van B-vitaminen
Lage gehaltes vitamine B12 worden geassocieerd met een slechte of achteruitgaande cognitie bij ouderen. Tekorten
worden vaker gezien bij patiënten met
seniele dementie van het alzheimertype
dan in de algemene populatie. Het wordt
daarom algemeen aangenomen dat een
tekort aan vitamine B12 tot neurodegeneratie lijdt. Ook de andere B-vitaminen,
waaronder vitamine B6 en foliumzuur,
spelen een belangrijke rol in de (zeer intensieve) hersenstofwisseling.
worden. Een vertraging van de hersenkrimp met
B-vitaminen kan dus een belangrijke bijdrage
leveren aan een betere prognose bij bepaalde
vormen van alzheimer.
“Onze resultaten laten zien dat suppletie met
B-vitaminen de atrofie kan vertragen en mogelijk zelfs stopzetten in specifieke hersengebieden die een sleutelrol vervullen bij alzheimer
en die geassocieerd worden met cognitieve achteruitgang”, aldus de onderzoekers. Met zulke
veelbelovende resultaten is het niet verwonderlijk dat de onderzoekers aansturen op verder
onderzoek naar hooggedoseerde behandeling
van bepaalde vormen van alzheimer met vitamine B.
1.
2.
3.
4.
Douaud G, Refsum H, de Jager CA, Jacoby R, Nichols TE,
Smith SM, Smith AD, Preventing Alzheimer’s disease-related gray matter atrophy by B-vitamin treatment, Proc
Natl Acad Sci U S A. 2013 Jun 4;110(23):9523-8.
F Portet, P J Ousset, P J Visser, G B Frisoni, F Nobili, Ph
Scheltens, B Vellas, and J Touchon, the MCI Working
Group of the European Consortium on Alzheimer’s Disease (EADC), Mild cognitive impairment (MCI) in medical
practice: a critical review of the concept and new diagnostic procedure, Report of the MCI Working Group of the
European Consortium on Alzheimer’s Disease, J Neurol
Neurosurg Psychiatry. 2006 June; 77(6): 714–718.
Van Rossum IA, Visser PJ, Knol DL, van der Flier WM,
Teunissen CE, Barkhof F, Blankenstein MA, Scheltens P.,
Injury markers but not amyloid markers are associated
with rapid progression from mild cognitive impairment
to dementia in Alzheimer’s disease, J Alzheimers Dis.
2012;29(2):319-27.
Combs Jr GF, The Vitamins – Fundamental Aspects in
Nutrition and Health 4th ed., Elsevier 2012