Welkom bij de bijeenkomst Programma Inleiding Kennismaking Terugblik op: Mantelzorg in beeld Mantelzorg in contact Theorie: Feiten en cijfers over mantelzorg De driehoek: cliënt-mantelzorg-professional Vier rollen van mantelzorgers Signaleren: hoe ga je om met signalen? Bespreken huiswerkopdracht: wat is belangrijk in je taak als verzorgende Oefenen: met casuïstiek uit de praktijk Resterende vragen en evaluatie Doelen van de bijeenkomst Je hebt inzicht in de drie posities in de driehoek. Je herkent, erkent en respecteert de vier rollen van de mantelzorgers. Je herkent signalen van overbelaste mantelzorger en kunt naar juiste organisatie of collega verwijzen. Begrippen • Wanneer spreken we over mantelzorg? • Wat is het verschil met vrijwilligerszorg? • Wat is informele zorg? • Wanneer spreken we over beroepsmatige zorg? Mantelzorg • Onbetaald • Van huisgenoten familie of vrienden • Intensieve of regelmatige zorg ( langer dan 3 maanden of meer dan 8 uur per week) • Voortkomend uit de persoonlijke relatie Hoeveel mantelzorgers zijn er in Nederland (ongeveer 17 miljoen inwoners) • Groen 1,1 miljoen • Wit 2,6 miljoen • Rood 3,5 miljoen <Concrete cijfers van het gebied waar de les is hier invoegen, te vinden op de site van Mezzo, zoeken: aantal mantelzorgers per gemeente> Hoeveel mantelzorgers zijn er in <naam gemeente> Concrete cijfers van het gebied waar de les is hier invoegen. Aantallen zijn te vinden op de site van Mezzo: www.mezzo.nl Zoeken: aantal mantelzorgers per gemeente Beleid informele zorg • Wat is het beleid met betrekking tot mantelzorg? • Welk beeld hebben we daarbij? • Wat wordt er van mantelzorgers verwacht? Citaat uit brief staatssecretaris Heel veel mensen zijn al mantelzorger of vrijwilliger. Daar moeten we oog voor hebben en het waarderen. Deze kracht in de samenleving is waardevol en daar moet dus zorgvuldig mee worden omgegaan. Vrijwilligerswerk en mantelzorg kun je vanwege de aard ervan niet verplichten. Dat ga ik dus ook niet doen. Ook is het nadrukkelijk niet de bedoeling dat het beleid zo wordt vormgegeven dat mantelzorgers en vrijwilligers worden ingezet voor lijfgebonden zorg. Deze moet ook na 2015 in handen blijven van mensen die daarvoor zijn gekwalificeerd en die deze activiteiten kunnen uitvoeren volgens professionele standaarden. Hoeveel mantelzorgers zijn er overbelast • Groen 200 duizend • Wit 450 duizend • Rood 600 duizend • Geel 1,1 miljoen Deze regio: XXXXX zie site mezzo voor cijfers Overbelasting Ongeveer 1 op de 5 mantelzorgers voelt zich overbelast en ervaart beperkingen in vrijetijdsbesteding of huishoudelijke taken. Dit aantal is gelijk voor zorg aan thuiswonende mensen en voor mantelzorgers van mensen die in een instelling of tehuis verblijven. Mantelzorgers van chronisch zieken kinderen en van mensen met gedragsproblemen en allochtone mantelzorgers lopen een groter risico op overbelasting. Dit komt door: - op jonge leeftijd als mantelzorger beginnen, - een lange periode mantelzorger zijn, - mogelijkheden tot ondersteuning onvoldoende kennen. Meer informatie! Vereniging voor mantelzorgers Mezzo http://www.mezzo.nl Of bij het WMO loket van de gemeente Steunpunt Mantelzorg (in elke gemeente) Systeemdriehoek: drie partijen, drie posities Bewoner Familie Professional De vier rollen van de mantelzorger Signaleren Iets doen met wat je opvalt! Oppikken en omgaan met signalen • Wat zie of hoor ik? • Afwegen of je er iets mee moet • Inschatten of het belangrijk is Vragen Stel de goede vragen aan jezelf • Is wat ik opmerk normaal of afwijkend? • Is wat ik opmerk een positief of negatief signaal? • Is wat ik opmerk een reden om anderen in te schakelen? Doel van signaleren • Voorkomen van overbelasting mantelzorger • Zorgen dat de juiste hulp geboden kan worden Signaleren in stappen • Kijken en luisteren (naar cliënt en omgeving) • Opmerken van veranderingen • Vermoeden dat er iets mis is of dreigt te gaan (niet pluis gevoel; je voelt je er niet prettig bij) • Bespreken met cliënt??? Collega (uit verpleegkundig team); leidinggevende ……… Voorbeeld uit de praktijk De heer Plezier zorgt voor zijn dementerende vrouw. Ze hebben geen familie of vrienden in de buurt wonen. Zijn vrouw is de laatste tijd erg onrustig ‘s nachts en de heer heeft steeds meer moeite om haar te wassen en aan te kleden. Hij komt zelf nauwelijks meer buiten behalve voor een snelle boodschap of om met zijn vrouw te wandelen. Voorbeeld uit de praktijk 2 Hij mist zijn biljartclub en ging vroeger ook graag kijken bij de trainingen en wedstrijden van zijn voetbalclub. Het VenV team komt 2x per week om mevrouw te verzorgen. Jij komt 1x per week voor de HV. Dan gaat meneer nog een uurtje slapen, want hij is heel erg moe. Huiselijk geweld • Er kan sprake zijn van opzettelijke mishandeling maar dat is lang niet altijd het geval • Soms kunnen mensen de zorg voor hun naasten niet meer aan • Hun gedrag kan dan ontsporen met bijvoorbeeld mishandeling als gevolg • Naar schatting 200 duizend ouderen boven de 65 jaar worden jaarlijks mishandeld!!! Vormen van huiselijk geweld • Lichamelijke mishandeling • Psychische mishandeling • Financiële uitbuiting • Verwaarlozing • Seksueel misbruik Tips voor een goed gesprek • Gebruik LSD; Luisteren Samenvatten Doorvragen • Laat OMA thuis; Oordelen, Meningen, Adviezen • Neem ANNA mee; Altijd Navragen Nooit Aannemen • Smeer NIVEA; Niet Invullen Voor Een Ander • Wees een OEN; Open Eerlijk en Nieuwsgierig • Maak je niet DIK; Denk In Kwaliteiten Afsluiting • Wat ga je nu anders doen in je benadering van mantelzorgers? • Hoe zorg je ervoor dat goede aandacht voor mantelzorgers in jullie team een vanzelfsprekendheid blijft? Veel succes in de praktijk!