Tools voor Winkel – ontdek verschillende

Tools voor Winkel – ontdek verschillende mantelzorg instrumenten
SOFA model
Notitie grenzen verleggen
Tools voor contact in de beginfase
Het SOFA-model biedt houvast voor een goede samenwerking met mantelzorgers op verschillende terreinen:
Samenwerken met de mantelzorger als collega, Ondersteunen van de mantelzorgers als hulpvrager, Faciliteren van de
relatie van de mantelzorger met zijn naaste en Afstemmen met de mantelzorgers als expert. Welke rol het meest
prominent is, kan van tijd tot tijd verschillen.
In de notitie worden belemmeringen en mogelijkheden voor samenspel tussen informele en formele zorg beschreven.
Triade kaart
De Triade kaart optimaliseert de zorg voor mensen met een psychotische aandoening door de samenwerking binnen de
triade cliënt - hulpverlening - naasten te verbeteren. De Triadekaart maakt het aandeel van familieleden en andere
naasten in de zorg voor de cliënt duidelijk en legt dat vast.
Goed in gesprek
Bij een goed gesprek wil je werkelijk weten wat de ander bezighoudt. Je wilt de ander beter leren kennen en
begrijpen, zonder gelijk tot een afspraak of oplossing te komen. Op Zorg voor Beter vind je verschillende tools die
medewerkers ondersteunen in het voeren van het goede gesprek.
Mantelscan
Signaleren van overbelasting
De MantelScan is een instrument voor beroepskrachten in zorg en welzijn om samen met zorgvragers en mantelzorgers
een (mantel)zorgnetwerk in kaart te brengen, waarbij aandacht is voor de kracht en risico’s van dat netwerk.
EDIZ
Ervaren Druk door Informele Zorg is een gevalideerde vragenlijst om de belasting van mantelzorgers voor mensen met
dementie te meten. De EDIZ-plus kan gebruikt worden voor mantelzorgers van mensen zonder dementie.
Ecogram
In deze tool wordt uitgelegd hoe het sociale netwerk van een cliënt in kaart gebracht kan worden aan de hand
ecogram. Het ecogram is te koppelen aan de vraag naar wensen en behoeften van de cliënt.
Samenspelscan
Tips familie avond
organiseren
Tools om mee aan de slag te gaan in de praktijk
Om te achterhalen welke verbeteringen nodig zijn om het samenspel tussen familie en medewerkers te optimaliseren.
Op die manier laat de scan snel zien wie wat goed vindt gaan rondom familieparticipatie en waar verbeterpunten
nodig zijn. De scan is gebaseerd op het SOFA model.
Zorgorganisaties zoeken naar mogelijkheden om mantelzorgers, familieleden en andere bekenden vanuit het sociale
netwerk van cliënten meer bij de zorg en ondersteuning te betrekken. Daarvoor is het goed om van elkaar te weten
wat de verwachtingen zijn. Voer een goed gesprek met familie en daarbij kan gebruik gemaakt worden van tips die
hierin worden beschreven.
Familiefabels
COUP met en door familie
Checklist contact familie
Om enkele misvattingen, rond participatie van familie, te leren doorzien, en er misschien zelfs om te lachen is er een
toneelvoorstelling gemaakt: 'Familiefabels'. In de voorstelling worden een aantal misvattingen op een rij gezet en
ontzenuwd, bijvoorbeeld over lastige familieleden.
In gesprek met mantelzorgers
COUP staat voor Contact leggen, Ondersteunen, Uitnodigen en Participeren. Hoe kan de familie meer betrokken
worden bij hun naaste? Om een houvast te bieden heeft Vilans de methode van COUP bedacht. Het basisidee is
afgekeken bij concepten om de sociale betrokkenheid in een wijk te bevorderen.
Checklist activiteiten
familieparticipatie
Deze checklist is te gebruiken door medewerkers die contacten onderhouden met familieleden van de cliënt. De tips
en vragen zijn gebaseerd op onderdelen van het COUP-model.
Deze checklist is te gebruiken door medewerkers die activiteiten organiseren voor en met cliënten, hun familie,
vrijwilligers en (zorg)medewerkers. De checklist is gebaseerd op onderdelen van het COUP-model.
Stappenplan Aan de slag met
Digitale communicatie
Digitale Communicatie
In dit stappenplan worden stappen beschreven die houvast bieden als jouw organisatie aan de slag wil met digitale
communicatie.
Platforms digitale
communicatie met familie
Toolkit Familie participatie
Mantelzorg spel
Op zorg voor beter vind je informatie over digitale communicatie met familie en een overzicht van de aanbieders.
In alle fases
De Toolkit Familieparticipatie biedt informatie en tips voor het faciliteren en stimuleren van familieparticipatie. De
toolkit is ingedeeld op het proces van visievorming tot uitvoering. Voor elke fase van het proces wordt kennis,
praktische instrumenten en voorbeelden aangereikt.
Met het mantelzorgspel kunnen professionals in de eerste lijn meningen, ervaringen en knelpunten in het contact met
mantelzorgers uitwisselen. Het spel is te gebruiken tijdens teamoverleggen, intervisie of trainingen. Het spel is een
soort ganzenbord en bestaat uit drie soorten vragen: casusvragen, stellingvragen en kennisvragen. De deelnemers
krijgen meer kennis over mantelzorg en hoe ze met mantelzorgers kunnen samenwerken, goed met hen kunnen
afstemmen en hoe ze mantelzorgers kunnen ondersteunen. Een leuk en leerzaam spel om professionals bewust te
maken van de noodzaak tot een goed samenspel met mantelzorgers.
Per sector
Toolkit Mantelzorg in de
Hoewel mantelzorgondersteuning geen specifieke huisartsgeneeskundige zorg is, kunnen de huisarts en zijn
medewerkers door hun vertrouwensfunctie een zinvolle bijdrage leveren in de signalering en preventie van
overbelaste mantelzorgers. Deze praktische Toolkit biedt middelen waarmee huisartsen kunnen herkennen wie
mantelzorgers zijn, of zij ondersteuning nodig hebben en waar zij deze ondersteuning kunnen vinden.
huisartsenpraktijk
In deze handleiding staan verschillende instrumenten en methoden om familiebeleid te ontwikkelen en te borgen binnen
een GGZ-instelling.
Handleiding Familiebeleid in
de GGZ.
Waaier Goeie snap van
elkaar
(NAH)
Mantelzorg in het
zorgleefplan
Instructie
De waaier ‘Goeie snap van elkaar’ is een instrument om de communicatie tussen de persoon met NAH, diens centrale
mantelzorger en de professional te verbeteren. De Waaier bevat aanbevelingen voor zowel de NAH-patiënt als de
mantelzorger en de professional. De waaier is het best te gebruiken als voorbereiding op een gesprek. De
mantelzorger wordt in deze werkwijze in drie rollen aangesproken: wat betreft de zorg voor de cliënt; wat betreft de
zorg voor zichzelf; en als spil in het steunende netwerk. In de zogenaamde trialoog bespreken zij systematisch enkele
centrale thema’s rondom het herstel. In de werkwijze is een waaier ontwikkeld met tips voor alle deelnemers aan de
trialoog, in drie fasen van het herstel: de acute fase, de revalidatie en de chronische fase.
De waaier is digitaal in te zien maar ook te bestellen als een kleurrijke tool = waaier.
Met het formulier en de instructie kan de (wijk)verpleegkundigen het gesprek met de mantelzorger voeren over de
zorg die zij bieden. Het formulier geeft inzicht in de impact van de zorg op het leven van de mantelzorgers. En of de
mantelzorger overbelast is of dreigt te worden. Het ingevulde formulier kan in het zorg(leef)plan komen van cliënten
die palliatieve zorg ontvangen. De bijbehorende informatie helpt verpleegkundigen om de mogelijkheden te
bespreken om overbelasting aan te pakken.