Cultuur - WordPress.com

Cultuur
Civitas Hoofdstuk 6
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
1
Wat is cultuur?
Mensen die zo van het afrikaanse
platteland komen, weten niet wat ze
zien als ze plotseling in een Nederlands
pretpark aankomen
Welke betekenis geven ze aan waar ze
zo plotseling mee geconfronteerd
worden?

Filmpje Walibi-land
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
2
Wat is cultuur?




“zit in de hoofden van mensen”
want cultuur wordt aangeleerd
je cultuur draag je met je mee
is in het filmpje te zien in de betekenis die je
aan dingen geeft
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
3
Wat is cultuur?
-
We zagen in het filmpje enkele elementen van
cultuur:
-
- “betekenissen” in de hoofden van de mensen
- gedrag
-
Daarachter zitten waarden
-
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
4
We hebben nu twee lagen van de cultuur gezien, maar er zijn er nog twee
meer
De laag waarmee je
communiceert met
de buitenwereld
De laag van het
gedrag
Onder alle lagen liggen waarden
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
5
De vier lagen van cultuur

4 lagen:
1.Betekenislaag (de buitenlaag): betekenissen geven aan
de dingen/producten om je heen, ‘gevoelswaarde’
2.Gedragslaag: Normen en leefregels gebaseerd op
waarden van de groep waar je bij hoort
3.Laag van de instituties (instellingen) die vertrouwde
gebruiken en patronen in stand houden en controleren:
met waarden gevulde algemeen erkende regelingen
4.Laag van de waardensystemen: Diepste
overtuigingen van wat mensen beweegt (bv. Religie,
Levensbeschouwing of Ideologie)
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
6
De vier lagen van cultuur
Wat zijn de instituties?
Bij elkaar horende gezamenlijke regelingen rond een
bepaald facet van het sociale leven
Die regels staan niet altijd op papier, vaak leer je ze in de praktijk van het dagelijks leven
- het huwelijk
- de school
- de regels in een ‘peer’ group
- het arbeidscontract
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
7
Voorbeeld
De plattelandsafrikanen komen plotseling een Nederlands stadhuis in waar een
homohuwelijk wordt gesloten
Ga na wat je hier over de vier lagen kunt zeggen:
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
8
Voorbeeld
De plattelandsafrikanen komen plotseling een Nederlands stadhuis in waar een
homohuwelijk wordt gesloten
Ga na wat je hier over de vier lagen kunt zeggen:
In ons geloof zou dat niet
passen, dat is helemaal anders
Is dit een “huwelijk”? Bij ons
ziet dat er helemaal anders
uit!
Kijk hoe ze zich gedragen!
Ze zoenen elkaar!!
Ze lopen hand in hand
Wat raar: twee mannen? Dat
klopt niet! Wat gaan die
doen? Misschien gaan ze een
bedrijf opzetten?
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
9
Indelen van cultuur

Dominante cultuur:
En daarin:
 Subculturen
 Tussenculturen
En gedeeltelijk erbuiten”
 Tegenculturen
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
10
Indelen van cultuur




Dominante cultuur:
Subculturen: overlappende grote groepen, voor een deel
afwijkend
Tussenculturen van nieuwkomers die vaak overgaan in
subculturen
Tegenculturen van groepjes die zich in belangrijke
waarden afzetten tegen dominante cultuur
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
11
Indelen van cultuur

Dominante cultuur:
Overheersend
Subculturen: grote groepen voor een
deel afwijkend
Subculturen overlappen: iedereen zit in
verschillende subculturen tegelijk
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
12
Nieuwkomers in een cultuur


Dominante cultuur
Buitenlanders: van oude
cultuur via tussencultuur
naar subcultuur
Een beter leven: Film over
Marokkanen 50 minuten
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
13
Indelen van cultuur


Dominante cultuur:
Overheersend
Tegencultuur: zet zich
tegen belangrijke
waarden van de cultuur
af
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
14
Paragraaf 2
Typologie

Eerste indeling: Plattelandscultuur en
Stedelijke cultuur Civitas bladzijde 117
Je kunt culturen hiermee indelen, maar ook subculturen

1.
2.
3.
4.
Tweede indeling: de indeling van Hofstede
(alleen VWO) Niet in types, maar in kenmerken-dichotomieën
Grote of kleine machtsverschillen
Wel of niet openstaan voor onbekende
Individualisme-collectivisme
Gescheiden rolverdeling man-vrouw of overlappende rolverdeling
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
15
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
We noemen de Nederlandse cultuur:
Pluriform: Veelvorming, veelkleurig:
Onze cultuur is zo geworden door de
volgende processen

Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
16
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
1.
2.
3.
4.
Migratiestromen
Zuilen/ontzuiling
Individualisering
Democratisering en emancipatie
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
17
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
Migratiestromen
Voorbeeld uit de Antillen:
Willemstad - Schooltv Beeldbank
1.
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
18
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
Migratiestromen
Welke groepen kwamen Nederland binnen?
Opdracht: Neem het volgende schema
1.
over en vul het in met de gegevens van
bladzijden 118 tm 121
Je hebt zeker zo’n 12 rijen nodig
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
19
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
Wanneer
Welke groepen
Waarom kwamen
ze?
Wat veranderden
ze in de cultuur?
1550
1000 Spaanse en
Portugese Joden
Op de vlucht voor
katholieke koning
Niet vermeld
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
20
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
1.
2.
3.
4.
Migratiestromen
Zuilen/ontzuiling
Individualisering
Democratisering en emancipatie
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
21
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
Zuilen/ontzuiling
De ontzuiling begon rond 1960 met de
opkomst van tv
Eerder maakten mensen zich los van hun
kerk, gingen minder naar diensten
Verzuilde organisaties (MM) zoals scholen,
ziekenhuizen, zorginstellingen verliezen
hun “kleur”
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
22
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
1.
2.
3.
4.
Migratiestromen
Zuilen/ontzuiling
Individualisering
Democratisering en emancipatie
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
23
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
Individualisering =mensen maken eigen
keuzes
Dat leidt tot culturele differentiatie (ontstaan
van vele persoonlijke verschillen)
Bv moslimjongeren gaan minder naar de
moskee, maken hun eigen geloof
Bv mensen maken eigen supermarktideologie
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
24
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
1.
2.
3.
4.
Migratiestromen
Zuilen/ontzuiling
Individualisering
Democratisering en emancipatie
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
25
Paragraaf 3
Ontstaan van de Nederlandse cultuur
Democratisering en emancipatie
Democratisering = mensen krijgen meer te
zeggen
Emancipatie = achtergestelde groepen krijgen
gelijke rechten:
Civitas noemt: katholieken, vrouwen, homo’s
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
26
Paragraaf 4
Kenmerken van de Nederlandse cultuur
Let op de definitie van discriminatie
In deze paragraaf lopen we de vier lagen
van de cultuur na om te bekijken hoe die
er in Nederland uitzien
Opdracht: Ga na of er subculturen zijn die
andere kenmerken van de vier lagen
benadrukken
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
27
Paragraaf 5
De Nederlandse pluriforme samenleving
Nieuwe termen: Deze geven aan in hoeverre
nieuwkomers in de dominante cultuur opgaan
-
-
-
Accommoderen: tussencultuur die zich aanpast, maar toch eigen
typische karakter vasthoudt
Integreren: tussencultuur is een van de vele subculturen
geworden
Assimileren: subcultuur is volledig opgelost in de dominante
cultuur en niet meer te onderscheiden
Opdracht: noem van elk een voorbeeld
Cultuur Civitas Hoofdstuk 6
28