Civitas maatschappijleer op niveau!

Civitas
op niveau!
Civitas maatschappijleer maatschappijleer
op niveau!
Civitas maatschappijleer op niveau!
Opzet van deze presentatie
1. HET EIGENE VAN CIVITAS
A.
DE INHOUD:
•
Wat leerlingen moeten weten
- essentiële begrippen
- breed spectrum van kennis
•
De ordening van de leerstof
- vergelijking en analyse
B.
DIDACTISCHE HULPMIDDELEN
•
De begrippenstructuur
- de leertheorie
•
De beeldtaal
- de rechthoek
- de driehoek SE
- de lichaamsmetafoor
•
Activerende werkvormen
2. DE KENMERKEN VAN CIVITAS
Civitas maatschappijleer op niveau!
Waarin verschillen de nieuwe
maatschappijleermethoden?
a. De inhoud: de vraag wat leerlingen moeten weten
en hoe we de leerstof moeten ordenen
b. De didactische hulpmiddelen: de vraag wat
leerlingen helpt om de stof te begrijpen:
begrippenstructuur en grafische hulpmiddelen
Civitas maatschappijleer op niveau!
De inhoud:
• wat leerlingen moeten weten
• de ordening van de leerstof
Civitas maatschappijleer op niveau!
De inhoud: wat leerlingen moeten weten
• Eindtermen zijn globale opsommingen van de vier
domeinen maar ze bouwen het vak niet op
• Er zitten onzichtbare gaten tussen
• Auteurs moeten die gaten zien
• Als ze die niet repareren houden de
leerlingen de stof niet vast
Civitas maatschappijleer op niveau!
De inhoud: wat leerlingen moeten weten
Hoe vinden we die gaten?
Welke begrippen zijn essentieel om de stof
stap voor stap te begrijpen
Voorbeeld 1:
Weten de leerlingen wat sociale problemen zijn?
Voorbeeld 2:
Kunnen de leerlingen alle betrokken politieke partijen
van elkaar onderscheiden?
Civitas maatschappijleer op niveau!
De inhoud: de ordening van de leerstof
• Funderende kennis
- Algemeen:
De Opbouw
- Specifiek: Typologieën en Begrippen
• Wording en werking
- Geen lege thema’s: dat betekent reduceren van de stof tot items,
eilandjes in een lege zee
- Wel wording, dus historische opmaat, achtergronden van
ideologische stromingen in de vorming van de democratie, de
rechtsstaat, de verzorgingsstaat en (minder) de cultuur
- Wel werking, dus analysebegrippen uit de sociale wetenschappen
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen: de vraag
wat leerlingen helpt om de stof te
begrijpen
- De begrippenstructuur
- De beeldtaal
- Activerende werkvormen
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen:
De begrippenstructuur
De leertheorie: de vraag hoe leerlingen blijvend vat krijgen
op de werkelijkheid
evaluatie
synthese
Blooms “taxonomie”
analyse
toepassing
begrip
feiten
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen:
De begrippenstructuur
De thema’s zaten vol met feiten, en ad hoc
werden daar begrippen bij gezet
Maar voor Civitas is een begrippenstructuur
ontwikkeld, en daar worden feiten aangehangen
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen:
De begrippenstructuur
Startpunt:
Het basisbegrip “waarde” wordt gekoppeld aan
“mensbeelden”:
Via de mensbeelden worden waarden
gerangschikt
Mensbeelden zijn “visies op wat de mens
eigenlijk is”
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen:
De begrippenstructuur
Mensbeelden zijn “visies op wat de mens eigenlijk is”
Deze visies kijken naar twee kwaliteiten van de mens:
a. zijn sociale inslag
b. zijn capaciteiten
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen:
De beeldtaal
* de rechthoek
* de driehoek SE
* de lichaamsmetafoor
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal:
* de rechthoek
Mensbeelden
Optimistisch
sociale inslag
De mens is een
sociaal wezen
capaciteiten
Ieder mens heeft
veel capaciteiten
Pessimistisch
De mens is op
eigenbelang uit
Talenten zijn zeer
ongelijk verdeeld
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal:
* de rechthoek
mensbeelden
optimistisch
pessimistisch
pessimistisch
Godsbeelden
optimistisch
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal:
* de rechthoek
Grote
gelijkheid
Minder
gelijkheid
Ongelijkheid
Gezag
de Wrake Gods
Ieder mens is
gelijk in de
ogen van God Naastenliefde
Oog om oog,
tand om tand
De rangschikking van waarden
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal:
* de rechthoek
De rangschikking van stromingen
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal:
* de rechthoek
SP
GRL
PvdA D66
VVD
pop
CDA
CU
CDA
SGP
De rangschikking van partijen: alleen in Civitas
kunnen álle partijen tot hun recht komen
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal:
* de rechthoek
In Civitas laten we met de beeldtaal zien
• Coalities van partijen
en dus:
• Regeringen
• De begrippen progressief en conservatief/konservatief
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal:
* de rechthoek
En in Civitas laten we met de beeldtaal zien
De domeinen:
• Het politiek systeem, oa de Parlementaire Democratie
• Het rechtsstatelijk systeem, oa de Nederlandse
Rechtsstaat
• Het economisch systeem: oa de Gemengde Economie
• Het sociaal-economische systeem: oa de Verzorgingsstaat
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen De beeldtaal:* de rechthoek
de Parlementaire Democratie tussen de andere
politieke systemen
We bepalen
eerst waar de
soevereiniteit
ligt:
volk, volk-partij, volk,
volk-wisselende elite,
vaste elite, leider, God
v v-p v
v - we
12 3
4/5
ve
lG
6 7
8
Zo komen we tot
het systeem:
1. Basisdemocratie,
2. Volksdem/partij-dictatuu
3. Radicale democratie
4/5: Representatieve dem.
(parlementaire/presidentië
6. Aristocratie (soms mona
7. Rechtse dictatuur
8. Theocratie
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal:
* de rechthoek
De Verzorgingsstaat tussen de andere politiekeconomische systemen
Hier zien we dat de eindtermen essentiële begrippen
overslaan.
We zullen eerst naar het soort economie moeten kijken
voor we de verzorgingsstaat of nachtwakerstaat kunnen
begrijpen
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal: * de rechthoek
het Economisch Systeem tussen de andere politieke systemen
AE
VOP
= de
marktsector,
over blijft de
collectieve
sector
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen De beeldtaal:* de rechthoek
De Verzorgingsstaat tussen de andere
politiek-economische systemen
1 Totale
2 Noordse/
AE
1
Rijnlandse
VOP
2
3
4
3 Angelsaksische
Nachtwakers
4
staat
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal:
de driehoek SE:
In maatschappijleer staan sociale problemen centraal
De leerlingen moeten de groepen die daarbij betrokken
zijn van elkaar kunnen onderscheiden
En begrijpen waarin ze verschillen
Civitas heeft daarvoor een handig hulpmiddel
ontwikkeld
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal: de driehoek SE
overheid
markt
maatschappelijk
middenveld
Eigen aan de drie groepen in de hoeken is, dat ze
georganiseerd zijn: bereikbaar zijn voor beleidsmakers
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen De beeldtaal: de driehoek SE
SP
o
PvdA
D66
mm
CDA
CU
m
We kunnen de SE gebruiken om te laten zien vanuit
welke hoek politieke partijen traditioneel denken
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen De beeldtaal: de driehoek SE
o
vermaatschappelijking
privatisering
nationalisatie/
socialisering
verstatelijking
mm
liberalisering
m
vermarkting/commercialisering
We kunnen de SE ook gebruiken om belangrijke
beleidstermen in één klap duidelijk te maken
Civitas maatschappijleer op niveau!
de lichaamsmetafoor
De didactische hulpmiddelen
De beeldtaal: de driehoek SE
de samenleving en het gezin
worden vergeleken met een
lichaam
hoofd
borstkas
hart
voortplantings
orgaan
ledematen
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen De beeldtaal: de driehoek SE
GEZIN
MAATSCHAPPIJ
hoofd
vader
elite
borstkas
man
politie/leger
hart
moeder
vrouwen
voortplantingsorgaan
vrouw
vrouwen
ledematen
kinderen
burgers
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
Activerende werkvormen
- waarden en belangen: “de vijf wensen”
- leerlingen presenteren 15 stromingen
- de groepsopdracht “kwaliteit van de media”
- de Praktische Opdracht
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
Activerende werkvormen
- waarden en belangen: “de vijf wensen”
belangen
omschrijvingen
wensen
waarden
waarden:idealen
omschrijvingen
omschrijvingen
wensen
wensen
droomwensen
omschrijvingen
wensen
Civitas maatschappijleer op niveau!
De didactische hulpmiddelen
Activerende werkvormen
De groepsopdracht: kwaliteit van de informatie
naam krant
land-regio
prijs
ob-ub
doelgroep
ex-zuil
kader-massa
AD
FD
ND NRC Ref SC
Tel
Tr
VK Reg
Civitas maatschappijleer op niveau!
Uniek in Civitas is:
een samenhangend consistent begrippenkader
een concentrisch begrippenkader
een begrippenkader dat zich baseert op de sociale
wetenschappen
een uitgerijpt begrippenkader
de doordachte en geraffineerde beeldtaal
de oefening in de praktijk: de Praktische Opdracht
een PO die de leraar werk uit handen neemt
werkvormen die léérlingen laat w erken
Civitas maatschappijleer op niveau!
Overzicht: het STROOMSCHEMA van Civitas