het deo-dieet de eetlust opwekken bij een kind

HET DEO-DIEET
DE EETLUST OPWEKKEN BIJ EEN KIND
FRANCISCUS VLIETLAND
Inleiding
U bent bij de kinderarts gekomen, omdat u zich zorgen maakt
omdat uw kind niet meer voldoende eet. De kinderarts heeft uw
kind onderzocht om te kijken wat er aan de hand zou kunnen
zijn. Het is belangrijk dat eerst is uitgesloten dat uw kind ziek
is, of dat het een gevolg is van een medische voorgeschiedenis
met bemoeilijkte voedselinname of bijvoorbeeld een allergische
reactie voor een bepaald soort voeding. Het kind zou dan niet
kunnen of durven eten, in plaats van dat het 'gewoon' niet wil
eten.
De kinderarts heeft u daarna voorgesteld dat u kunt kiezen
voor een opname op de kinderafdeling voor een behandeling
met het DEO-dieet, dat staat voor het ‘De Eetlust Opwekkend’
dieet. Op de kinderafdeling hebben wij veel ervaring met dit
dieet. Een team van pedagogisch medewerkers,
verpleegkundigen en kinderartsen begeleiden u en uw kind
tijdens deze opname. Daar waar nodig wordt de diëtiste of
logopediste ingeschakeld.
In deze brochure geven wij u informatie over eetproblemen en
het DEO-dieet. Aan het einde van deze brochure kunt u kort
samengevat de richtlijnen van de opname lezen.
Waarom eet mijn kind niet, is er wat aan de
hand?
Het kind in de peuter/kleuter leeftijd is van nature een rebel.
Men spreekt van de koppigheidsfase, waarmee men wil zeggen
dat wát men een peuter ook wil laten doen, hij het zonder meer
zal proberen te vertikken. Het kind voelt zich veilig bij zijn
ouders en gaat nu proberen de grenzen te verleggen. Wat kan
ik doen, hoever kan ik gaan en wanneer moet ik ophouden? Dit
is de eerste stap naar onafhankelijkheid; dat is heel normaal
voor kinderen in deze leeftijd. Veel voedingsproblemen treden
dan ook op in deze levensfase. Een voor de hand liggende
reactie van een klein kind op 'eet je bord leeg', is dus een
weigering.
Iedere ouder kent het probleem dat het kind niet wil eten. Elk
kind heeft wel een periode waarin zij of hij het eten vies vindt
of alleen maar patat en appelmoes lust. Als gevolg daarvan kan
er rond de maaltijden een gespannen sfeer gaan hangen; de
ouder wil dat het kind eet, en het kind weigert. Het wordt een
machtsstrijd tussen de ouder en het kind, tussen het moeten
en het niet willen eten. Wanneer de ouder er niet in slaagt om
de strijd te winnen, kan het probleem steeds groter worden.
Maar, hoe kunt u ervoor zorgen dat uw kind gaat eten? U kunt
uw kind moeilijk dwingen te eten, zij of hij spuugt het soms
gewoon weer uit. Nee, u moet een manier zien te vinden dat
het eten geen strijd wordt. En dat is een basisprincipe van het
DEO-dieet.
Wat houdt het deo-dieet precies in?
Het DEO-dieet staat voor het De Eetlust Opwekkend dieet. Uw
kind wil niet meer dat eten wat u denkt en weet dat goed voor
hem is. U hebt daarom hulp gevraagd of dat is u aangeraden.
Hier in het Vlietland Ziekenhuis hebben wij een behandeling,
waar we het kind 'opnieuw leren' eten wat goed en gezond is.
Dat mag uw soort eten zijn, maar wel volgens de richtlijnen van
het dieet. Wat uw kind precies gaat eten is afhankelijk van de
leeftijd, lengte en het gewicht. Het dieet-lijstje wordt bij het
begin van de opname met u besproken en gemaakt. Het zal,
verdeeld over de dag, alleen dát zijn wat uw kind minimaal
nodig heeft. Het lijkt misschien een streng lijstje, maar het
bevat al de essentiële vitaminen, mineralen en koolhydraten die
uw kind nodig heeft. Tussendoor krijgt het een glas melk en
een glas sinaasappelsap extra. Uw kind zal gedurende de hele
behandeling verder niets extra's mogen eten, dat houdt dus in:
géén chips, koek, snoep, limonade of andere lekkernijen. Over
de hele dag mag water worden gegeven, maar niet te veel en
uiterlijk tot één uur voor het eten. De bedoeling hiervan is, dat
het kind op het moment van de maaltijd een normaal
hongergevoel moet kunnen hebben.
Gaat mijn kind dan opeens wel eten?
Als u het lijstje krijgt denkt u misschien bij u zelf: "Mijn kind
eet dit niet, ik heb het zelf immers vaak genoeg geprobeerd".
Dat klopt! Uw kind weigert het waarschijnlijk de eerste dag,
ook de tweede dag verwachten wij dat het kind nog niet zal
eten. Zelfs de derde en soms de vierde dag kan het kind het
eten opzij schuiven in de hoop dat het wat anders te eten
krijgt, iets wat het wèl wil eten, wat lekkerder is. Bij elk kind is
dit anders. Elk kind is uniek en heeft een eigen gedachtewereld
en karakter. De kans is groot dat uw kind gaat protesteren. Het
kan heel verdrietig worden of heel boos. Het is voor uw kind
moeilijk te begrijpen dat het niet krijgt wat het wil: "lekker eten
op de tijd dat zij of hij dat wil". Maar u moet de baas blijven, u
bent de volwassene die weet wat goed is voor uw kind. Dat
weet uw kind niet en dat hoeft het ook niet te weten: daarom
moet u de grenzen stellen. U moet zeggen wat wel mag en niet
mag. Net zoals u waarschijnlijk regels in huis hebt, moet u
regels hebben voor het eten. En daar gaat u, samen met de
pedagogisch medewerkers van de kinderafdeling een begin mee
maken. Een begin om (opnieuw) regels te maken voor het eten
van en met uw kind, waarbinnen het zelf zijn smaak kan gaan
ontwikkelen. Wij weten dat het kind echt niet alles lust, net
zoals u zelf waarschijnlijk niet alles lust. Maar in het begin moet
u sterk zijn om stap voor stap, wanneer het kind goed gaat
eten, de grenzen te kunnen verleggen.
Hoe wordt het eten gegeven?
Strijd heeft geen zin; het eten zal het kind absoluut niet worden
opgedrongen, dat zal alleen averechts werken. Nee, op het eten
zal zo min mogelijk aandacht worden gevestigd. Aangezien het
eten thuis zo'n strijd heeft opgeleverd mogen de ouders in het
begin van de opname tijdens de maaltijden niet aanwezig zijn.
Dat is rustiger voor u en uw kind.
Het eten wordt vijftien à twintig minuten aangeboden aan
uw kind. Wanneer het binnen deze tijd niet eet, wordt het eten
weggehaald. Ook als het kind pas de laatste vijf minuten besluit
te gaan eten, wordt het eten toch weggehaald. Zo leert het
kind eten op het door ons en u bepaalde tijdstip. Het kind moet
net als de andere kinderen aan tafel blijven zitten.
Er zit dus geen voordeel aan het ‘niet eten': het kind krijgt niet
iets anders en mag niet eerder van tafel. Er is alleen een
nadeel: hij heeft niets gegeten en krijgt ook niets anders. Het
kind merkt dit nadeel vanzelf: zij of hij krijgt steeds meer
honger.
In sommige gevallen is het conflict over het eten zó
vastgelopen, dat een groeiachterstand is ontstaan. Dan kan het
nodig zijn om het kind een tijdlang ‘s nachts door een sonde bij
te voeden. Een sonde is een slangetje dat via de neus
ingebracht is en uitkomt in de maag.
Dat kunnen de ouders dus ook thuis?
Dit klinkt makkelijk en aantrekkelijk, maar er komt meer bij
kijken. Het kind zal zich, zoals eerder gezegd, waarschijnlijk
boos of verdrietig gaan voelen. Het kan gaan schelden,
vloeken, brullen enzovoorts. Bovendien zal het kind hangerig of
vervelend gedrag gaan vertonen, omdat het niet eet en
daardoor honger krijgt. Dat is heel moeilijk voor het kind, maar
ook voor u. Dat weten wij. Het kind voelt waarschijnlijk ook aan
dat u er moeite mee heeft en zal proberen hoe ver het bij zijn
ouders kan gaan, hoe standvastig u bent. Dus ook dàt gedrag
moet worden genegeerd.
Dit lijkt misschien een onmogelijke taak, maar daar helpen de
medewerkers van de kinderafdeling u mee. Het is moeilijk om
uw kind verdrietig te zien en er niets aan te mogen of kunnen
doen. Maar wanneer het kind merkt dat het geen zin meer
heeft om "negatieve" aandacht te vragen, om boos of woedend
te worden, om niet te eten of te spelen met eten, zal het
uiteindelijk zelf kiezen om te gaan eten. Dit is een heel
belangrijk moment. Het moment dat het kind er zelf voor
kiest. De begeleider heeft het niet opgedrongen, het kind kiest
zelf voor het eten. Het is niet de bedoeling dat u uw kind
hiervoor gaat prijzen. Het is tenslotte normaal dat een kind
gewoon zijn bord leeg eet.
Thuis zelf proberen mag natuurlijk wel, maar is een moeilijk
proces. Wanneer u thuis bent kunt u niet even weg om een
luchtje te scheppen. U zit dan min of meer opgesloten in uw
huis. Ook zal u eerder uw kind aandacht moeten geven, omdat
het gedrag van het kind te veel aandacht trekt in bijvoorbeeld
de buurt, op school of bij bezoek. U vindt het wellicht moeilijk
om uw kind te laten schreeuwen of huilen, omdat het anders
voor overlast zorgt. Bovendien wilt u uw eigen kind graag
'gelukkig' zien en het wat geven als het honger heeft. Deze
behandeling thuis kan dus heel vermoeiend zijn en
stressverhogend werken. Ook kunt u vaak niet vermijden dat
het kind toch snoept of tussendoortjes krijgt van vrienden,
familie en buren die het "zielig" vinden, of niets weten van het
DEO-dieet. Het is mogelijk dat u over het DEO-dieet kritiek
krijgt. Het is buiten de deuren van het ziekenhuis niet zo
bekend. Vaak hoor je: "Laat dat kind toch, zo'n periode hoort
erbij" of "Geef mij hem maar een weekje, dan eet hij weer".
Allemaal goed bedoelde opmerkingen, maar geen opmerkingen
die zinvol zijn voor uw kind.
Hoe verloopt de opname?
Hoe lang het DEO-dieet duurt is van tevoren niet te zeggen. Uw
kind wordt op de Dagverpleging op de kinderafdeling
opgenomen. Uw kind zal veel aandacht van u vragen
gedurende de behandeling en dat vraagt veel energie van u.
Wij raden aan om even uit de situatie te gaan, even thuis bij te
komen om 's ochtends weer fris bij uw kind te zijn. Daar
hebben zowel uw kind als u zelf het meest aan. 's Nachts is er
altijd personeel aanwezig om bij uw kind te zijn en als uw kind
erg verdrietig is, wordt u altijd gebeld en kunt u alsnog komen
als u dat wilt.
Elk kind reageert anders op het dieet. Elk kind heeft zijn eigen
tijd nodig. Het kind kan naar huis op het moment dat het
behandelend personeel en de ouders het erover eens zijn dat
de ouders het zelf kunnen overnemen.
Bezorgd?
Wanneer u dit allemaal leest kan het moeilijk zijn om voor dit
dieet te kiezen. Dat is logisch en heel natuurlijk. U wilt alleen
het beste voor uw kind en het verdriet besparen. Daarom is het
van belang om deze folder goed door te nemen en er over na te
denken, zodat, als u er voor kiest, u er ook achter staat. Als uw
kind op dit moment al langere tijd niet goed eet en u er niet in
slaagt dit te veranderen, kan dat problemen tot gevolg hebben.
Natuurlijk zullen er vragen of twijfels bij u opkomen. Aarzel niet
om deze te bespreken. Gedurende de opname kunt u ook altijd
met vragen naar het verplegend personeel gaan. Tevens zullen
pedagogisch medewerkers u begeleiden.
Het deo-dieet, kort samengevat
 Het kind krijgt dagelijks de minimale hoeveelheid voeding
aangeboden (afhankelijk van leeftijd, gewicht et cetera)
gedurende vijftien à twintig minuten per maaltijd.
 Dit geldt ook voor het drinken. Water mag er wel worden
gedronken, maar uiterlijk tot één uur voor het eten, want
anders vult uw kind hiermee zijn maag.
 Het warme eten wordt in het begin van de behandeling
gemalen, met als doel dat het kind alles gaat eten wat het
voorgezet krijgt, ongeacht hoe het er uitziet.
 Ouders mogen de eerste dagen niet bij de maaltijden
aanwezig zijn. Het is beter dat zij vijftien minuten voor het
eten weggaan, zodat het kind niet overstuur achter zijn bord
zit als gevolg van het afscheid.
 Als het kind alles van het dieet-lijstje eet, wordt dit
uitgebreid tot het kind normale porties eet. Ook mogen de
ouders dan bij de maaltijden aanwezig zijn.
 Alle maaltijden worden door het ziekenhuis verstrekt. Ouders
en bezoek mogen geen etenswaren of snoep meenemen voor
het kind.
Boeken
 “Kind aan tafel". Anneke Geerts
 "Vechtrelaties". Margot Jorgensen & Peter Schreiner
 "Eet je bord leeg!".
Dr. David Haslam
Vragen?
Heeft u naar aanleiding van deze folder nog vragen? Dan kunt u
op werkdagen tussen 09.00 en 17.00 uur contact opnemen via
010 – 893 0000. U vraagt dan naar de poli Kindergeneeskunde.