Tips voor buurtsportcoaches

CONCEPT
02 2013
Tips voor buurtsportcoaches
Voor beweging is energie nodig. En dat komt uit ons eten. Als buurtsportcoach of combinatiefunctionaris is het
dus handig om ook de belangrijkste informatie over voeding te weten. In deze folder vind je slimme tips en
praktische handvatten om de groepen waarmee je werkt te helpen bij hun keuzes.
GOED OM TE WETEN
Ken de basis
Het lichaam heeft elke dag allerlei voedingsstoffen nodig. Om mensen te helpen om elke dag een goede
basis binnen te krijgen heeft het Voedingscentrum de Schijf van Vijf in het leven geroepen. Als je elke dag
uit alle 5 vakken eet en veel varieert, dan krijg je het volledige pakket aan voedingsstoffen binnen.
Per persoon zijn er wel verschillen. Kijk voor een persoonlijk advies op: www.voedingscentrum.nl/schijfvanvijf
Het lichaam in balans
Je lichaam is net een batterij. Je laadt het op door te eten en je verbruikt een deel van die energie weer
als je beweegt. Eet je meer dan je verbruikt, dan slaat je lichaam de niet-gebruikte energie op in de vorm
van vet en kom je aan. Eet je minder dan je verbruikt, dan val je af.
Kort gezegd: wat je eet, moet je ook verbranden. Of iemand in energiebalans is, heeft hij of zij dus
grotendeels zelf in de hand. Iedereen bepaalt tenslotte zelf hoeveel hij eet en hoe actief hij is.
Valkuil: Ga je na het sporten wat ongezonds snacken, dan eet je al gauw meer dan je net hebt verbruikt.
Eet na het sporten dus gewoon een boterham of appel als je honger hebt en laat dat patatje liever
achterwege.
Maak stapjes klein en realistisch
Gezonder eten is geen kwestie van alles of niets. Iemand zal niet van de ene op de andere dag zijn hele
eetpatroon omver gooien. Dat is ook helemaal niet realistisch: gewoontes veranderen niet zo gauw en juist
met kleine stapjes bereik je op de langere termijn het meest.
Werk dus beetje bij beetje naar een gezonder eetpatroon en geef mensen de gelegenheid om te wennen
aan hun nieuwe eetgewoontes. Meer weten over eetgedrag aanpassen in kleine stapjes? Kijk op
www.voedingscentrum.nl/HetNieuweEten.
Water als sportdrank
Voor, tijdens en na het sporten is het belangrijk om genoeg te drinken. Voor de meeste mensen is water
de beste optie: er zitten geen calorieën in en een gewone maaltijd is prima om de benodigde zouten aan
te vullen. Een speciaal sportdrankje is eigenlijk alleen nuttig als iemand meer dan een uur intensief sport
en daar veel bij zweet. Energiedrankjes zijn helemaal geen goede optie bij het sporten, ze bevatten veel
suiker en kunnen daardoor na het sporten maagproblemen geven, omdat ze vocht onttrekken aan het
lichaam.
Eetfabels
Tussen neus en lippen door kun je als coach een hoop voedingsfabels de wereld uit helpen. Zoals:
Fabel: Groente vult niet
In groente zitten weinig calorieën, maar ze zitten wel bomvol vezels. Reken maar dat je een vol
gevoel krijgt na een flinke portie groente. Ze nemen dan ook een groot vak in op de Schijf van
Vijf, je mag er heel veel van eten, liefst elke dag 200 gram.
Fabel: Van koolhydraten word je dik
Een teveel aan koolhydraten wordt inderdaad omgezet in vet, maar tegelijkertijd heb je wel voldoende
koolhydraten nodig om te kunnen functioneren. Eet je volgens de Schijf van Vijf, dan eet je er niet
gauw te veel. Kom maar op met die volkoren boterhammen, dus.
Meer informatie over sporten en voeding vind je in het boekje Sport en Voeding, te bestellen in de
webshop van het Voedingscentrum: http://webshop.voedingscentrum.nl/alles-over-sport-en-voeding.html
GOED OM TE DOEN
Maak de gezonde keuze gemakkelijk
Per dag maken we allemaal ongeveer 200 voedselkeuzes en een groot deel daarvan is onbewust. Dat lijkt
lastig, maar eigenlijk schept het vooral mogelijkheden, want als je dit weet, kun je mensen dus stiekem
sturen in hun eetkeuzes.
Sportkantine
Gezonde tips voor sportkantines vind je in GO!, een boekje van Convenant Gezond Gewicht. Hierin
staan volop handvatten en inspirerende voorbeelden voor een gezondere sportkantine. Download het
PDF-bestand via http://bit.ly/TXsFQ7.
Basisschool
Behalve sportactiviteiten kun je ook een gezonde voeding op basisscholen stimuleren. Gezond eten en
bewegen gaan immers hand in hand. Wat eten de kinderen tijdens de kleine pauze en het
overblijven? Praat hierover eens met een leerkracht of de directie en wijs ze op Gezonde Basis
(op) School. Deze test geeft scholen inzicht in waar zij op dit moment staan met betrekking tot
gezond eet- en beweegbeleid. Ze krijgen vervolgens concrete, haalbare adviezen om het eet- en
beweegbeleid te verbeteren. Deze test past bij de aanpak Gezonde School van het Centrum Gezond
Leven en is hier te vinden: www.voedingscentrum.nl/gezondebasisopschool
2/3
Middelbare school
Als fruit en snackgroente verkocht worden in een mooie verpakking en met leuke namen, dan slaan
ze veel meer aan. En als saucijzenbroodjes wat meer naar achteren liggen of nog klaargemaakt
moeten worden, grijpen mensen eerder naar een lekker vers volkorenbroodje dat voor hun neus ligt.
Dit soort trucs kun je overal toepassen waar eten verkocht wordt. Kan de kantine wel wat
verbeteren? Verwijs de school dan naar www.degezondeschoolkantine.nl. Dit programma ondersteunt
scholen bij het gezonder maken van hun schoolkantine.
Trek het breed
Wat gebeurt er nog meer in de school en in de wijk aan voeding en beweging? Zorg dat je activiteiten
hierbij aansluiten. Vraag na bij de GGD wat er zoal wordt ondernomen en kijk naar de bestaande
interventies. Zijn er bijvoorbeeld mogelijkheden voor naschoolse activiteiten zoals Superchefs?
Hier vind je alle lesmaterialen en interventies die scholen zouden kunnen inzetten op het gebied van
gezonde voeding: www.voedingscentrum.nl/onderwijs
Schakel hulptroepen in
Je staat niet alleen. Trek samen op met de lokale GGD en kijk hoe je elkaar kunt vinden en versterken in
de activiteiten die je doet. Zij kunnen je helpen om ook een gesprek aan te gaan met de gemeente. In de
Handreiking Gezonde Gemeente staan bovendien tips hoe binnen een gemeente gewerkt kan worden aan het
tegengaan van overgewicht. Ook hier veel tips hoe de omgeving in te richten op meer bewegen en gezond
eten.
Zie voor meer informatie: http://www.loketgezondleven.nl/settings/gezonde-gemeente/overgewicht/
Geef het goede voorbeeld
Als combinatiefunctionaris of buurtsportcoach heb je nóg een belangrijke rol: namelijk die van gezond
voorbeeld en inspirator. Jij bent de aanjager voor gezonde voeding en sport. Laat daarom ook zien dat een
gezonde leefstijl hebt en hoe fijn gezond leven is. Drink water na het sporten, of eet een banaan als je
trek hebt tussendoor.
3/3