presentatie van De Ridder

Het Nieuwe Bouwen
door
H.A.J. de Ridder
Vertrouwenscrisis in de bouw
Onregelmatigheden:
-
Valsheid in geschrifte
(individueel)
-
Omkoping
(individueel)
-
Vooroverleg
(collectief)
Hoofdwetten crisismanagement
-
Neem oorzaak weg (als dat kan)
-
Laat zien wat je doet
“Oorzaken” vooroverleg
-
Werkverdeling
-
Voorkomen prijsbederf
-
Angst voor leuren
-
Angst voor calculatiefouten
-
Doorberekenen offertekosten
Wegnemen oorzaken?
5 Scenario’s na de Bouwfraude
A. Er verandert niets
B. Inzetten op beter gedrag
C. Inzetten op regelgeving
D. Inzetten op innovatieve contractvormen
E. Fundamenteel vernieuwen PSIB
A. Er verandert niets
-
Paar mensen oppakken
-
Alles naar NMa / EZ
-
Beterschap beloven
B. Inzetten op beter gedrag
-
Actiepunten AVBB
-
Actiepunten ONRI
-
Actiepunten VROM
-
Actiepunten V&W
-
Etc..
C. Inzetten op regelgeving
-
Aansluiting Europees
-
Bouwministerie
-
Marktwerking NMa
-
Register bedrijven
-
Arbitrage, Mediation, Proces
D. Inzetten op innovatieve contractvormen
-
D&C familie tegen vaste prijs
-
Enorme vraagkosten, transactiekosten, aanbiedingskosten
-
Enorme risico’s
E. Fundamenteel vernieuwen PSIB
Van product georiënteerd naar diensten georiënteerd
Problemen bouw
-
Fragmentatie vragers en aanbieders
-
Overcapaciteit
-
Aanbod gestuurd
-
Geen marktwerking
Beter afstemmen vraag en aanbod
-
In kwantitatieve zin
-
In kwalitatieve zin
-
In de gehele keten
Afstemmen van vraag en aanbod in kwalitatieve zin is speerpunt
Proces en Systeem Innovatie in de Bouw (PSIB)
wenselijk
mogelijk
Belangen bij vraag en aanbod
Voordeel + vraagspecificatierisico
Winst + productierisico
Vrager
waarde
prijs
kosten
Aanbieder
Probleem bouw
-
Vraag en aanbod achter elkaar in de tijd
-
Transactie op basis vaste prijs vooraf
Overblijfsel van minder complexe en gecompliceerde tijden
Traditioneel bouwparadigma niet meer toereikend
-
Er zijn gedurende levenscyclus bouwwerk een groot aantal vragers en
aanbieders actief op verschillende tijdstippen en met verschillende
bedoelingen
-
Het is ondoenlijk om alle wenselijkheden van vragers en alle
mogelijkheden van aanbieders in een enkel contract vast te leggen
Opdrachtgever
Opdrachtnemer
Money
for
Value
Value
for
Money
Vragers
Aanbieders
Enorme kosten en risico´s
-
Vraagspecificatie kosten en risico´s voor vragers
-
Transactiekosten en risico´s voor zowel vragende als aanbiedende partij
-
Aanbiedingskosten en risico´s voor aanbiedende partij
Er blijft niets over van initieel beoogd “benefit” voor vrager
en initieel beoogd “profit” van aanbieder
Benefit
Vraag
kosten
Transactie
kosten
Benefit
Waarde
Waarde
Profit
Prijs
Prijs
Kosten
Vrager
Aanbieder
Profit
Transactie
kosten
Aanbod
kosten
Kosten
Vrager
Aanbieder
Ondanks alle inspanningen alles (bouwwerk en prijs) proberen vast
te leggen
-
Ondoenlijk: meerwerk traditioneel bestek is 5 - 10%
-
Ongewenst: aanbieders duiken bij onvolkomenheden in bestek en
draaien vrager poot uit met meerwerk
Schijnoplossing 1: Geïntegreerde contractvormen tegen nog
steeds vaste prijs
-
Erger doordat onzekerheden groter en talrijker zijn
-
Extra kosten vraagkant met referentie ontwerp
-
Extra kosten aanbiedingskant 6 keer detail ontwerp maken
-
Extra transactiekosten met twee legers juristen voor dichtgetimmerd
contract
Terwijl het juist de bedoeling is het ontwerp niet voor, maar tijdens de
contractperiode te maken
Zelfs vaste prijs vooraf voor D&C werken
-
Vragers moeten aanbiedingsontwerp maken
-
Geen afstemming vraag en aanbod
-
Risicoloos ontwerp zonder innovatie
-
Veel vergeefs ontwerpwerk (vijf keer)
-
Geen meerwerk regeling mogelijk??!!
-
Na gunning ontwerp “echt” overdoen
Vaste prijs vooraf is fictieve prijs
-
Overschrijding besteksoplossing:
5 - 10%
-
Overschrijding D&C met hekje erom heen:
20 - 50%
-
Overschrijding D&C infra:
50 - 200%
Selectie op vaste prijs vooraf
-
Uitkomst aanbesteding voorspelbaar
-
Opzetjes mogelijk omdat ramingen vaak bekend zijn
-
Aanbieder die meeste gebreken in vraagspecificatie ziet duikt met prijs,
gokt op meerwerk en krijgt werk
Schijnoplossing 2: Allianties
-
Werkt tegen natuurlijke neiging om met meerwerk geld te verdienen
-
Werkt alleen als risicopotje niet leeg is
-
Werkt niet tegen specificatiezucht
Huidig bouwparadigma
Nieuw bouwparadigma
- Gesloten begin
- Open begin
- Open eind
- Gesloten eind
Onzekere bouw gediend bij een concentratie op het omgaan met
ongewenste en onverwachte gebeurtenissen tijdens het proces
-
Nadruk op eindresultaat i.p.v. op beginprijs
-
Dynamisch sturen op nut over life cycle
-
Selecteren van partijen op procescompetentie
Waarde
Waarde
Prijs
Waarde
Prijs
Kosten
Prijs
Kosten
Veel meer waarde tegen
weinig minder kosten
Kosten
Iets minder waarde tegen
veel minder kosten
Vraag
Virtueel
Bouwwerk
 Virtuele
waarde
 Virtuele
prijs
 Virtuele
Kosten
Reeel
Bouwwerk
 Virtuele
waarde
 Virtuele
prijs
 Virtuele
Kosten
Aanbod
Afgeschreven
Bouwwerk
 Reele waarde
 Gerealiseerde
prijs
 Gemaakte
Kosten
LEVENSCYCLUS
Drie voorwaarden voor dynamisch sturen
-
Vrager moet aanbieder selecteren die hem het meeste perspectief biedt
op nut aan het eind, i.p.v. een leuk prijsje aan het begin
-
Contract zodanig inrichten dat samen gezocht kan worden naar
gezamenlijk nut (benefit en profit) i.p.v. tegen elkaar vechten vanwege
tegenvallers
-
Hoe meer je uitbesteed des te harder je moet sturen
“Meerwerk” regeling traditioneel bestek is basis voor dynamisch
samenwerken
Echter, niet alleen verrekenen hoeveelheden, maar ook:
-
Selecteren op manier waarop hoeveelheden worden verrekend
(eenheidsprijzen)
-
Sturen op hoeveelheden
Dit betekent dat vaste laagste prijs vooraf geen zinnig criterium is.
Principe van traditionele meerwerk-regeling toepassen voor alle
uitbestedingsvormen
-
Vaste prijs voor initieel concept
-
Waarde-prijs koppeling vooraf afspreken
hoeveelheid
A
B
startconcept
prijs
“Meerwerk+”-regeling kan voor iedere samenwerkingsvorm
Alles
zelf
Traditioneel
Bouwteam
D&C
DBM
DBMOT
DBFMOT
Alles
uitbesteden
Principes van dynamisch sturen in beeld
Prestatie
Functie
Concept
Waarde
Concept
Prijs
Concept
Prijs
Prijs
Basisprincipes
-
Vrager betaalt, dus bepaalt
-
Aanbieder krijgt geld voor daadwerkelijk geleverde waarde en niet voor
wat hij zegt te leveren
-
Ingrijpen vrager alleen bij onvoorziene gebeurtenis
-
Bij te grote afwijkingen nieuw contract
De verandering
Nu
Straks
Prijs vooraf
Voorspelbaar
Onvoorspelbaar
Prijs achteraf
Niet beheersbaar
Beheersbaar
Effecten van het Nieuwe Bouwen
-
Weinig geld kwijt aan vraag, transactie en aanbod
-
Nut voor vragers en aanbieders veel groter
-
Risico’s minimaal
-
Risico’s automatisch bij partij die ze beheerst
-
Maximale competitie omdat er geconcurreerd wordt op waarde en prijs
-
Weinig kans op overschrijding budget
-
Geen claims achteraf
-
Verhouding vragers en aanbieders wordt zakelijker
-
Opzetjes en vooroverleg zinloos
Conclusies
In het Nieuwe Bouwen
-
Wordt op verschillende uitwerkingsniveaus uitbesteed en geselecteerd,
verrekend en gestuurd op waarde en prijs
-
Wordt geconcurreerd tussen aanbieders en samengewerkt met vragers
op waarde-prijs verhouding
-
Door concurrentie op waarde-prijs zal innovatie worden gestimuleerd
-
Door innovatie zal marktwerking verbeteren