Begroting en Staatsschuld

Duitsland Instituut
Economie:
Begroting en Staatsschuld
Staatshuishouding
De regering is verplicht om het parlement jaarlijks een begroting van
de geplande staatshuishouding voor te leggen. Deze begroting wordt
elk jaar door een begrotingscommissie samengesteld, die uit een
aantal leden van elke politieke fractie bestaat. Daarna kan de regering
wijzigingen of toevoegingen doorgeven.
De begrotingscommissie bepaalt hoe de definitieve inkomsten- en
uitgavenverdeling eruit komt te zien. Daarnaast heeft de commissie het recht op
inspraak en controle op de wetten die met de uitgaven samenhangen.
Voor het jaar 2015 bedroeg de Duitse begroting 301,6 miljard euro. Bijna 280
miljard euro kwam voort uit de belastingen, iets meer dan 22 miljard euro ontving
de staat op andere manieren, zoals pacht- en huurheffingen. Daarmee kon
Duitsland voor het tweede jaar op rij een sluitende begroting presenteren.
Een sluitende begroting was in (West-)Duitsland sinds 1975 niet meer
voorgekomen. Dit heeft onder meer te maken met krimpende groeicijfers en een
aantal korte recessies. Vooral de Duitse eenwording in 1990 was een aanslag op
de Duitse schatkist. Ook de financiële en economische crisis die zich vanaf 2007
aandiende, kostte de Duitse overheid veel geld. Met miljardensteun werden
meerdere banken van de ondergang gered. Ook stak de overheid veel geld in
zogenoemde conjunctuurpakketten – een reeks subsidies en investeringen om de
economie weer draaiende te krijgen.
Staatsschuld
De tekorten waarmee de Duitse regeringen sinds 1975 kampten, werden opgeteld
bij de staatsschuld. Hierdoor groeide die aanzienlijk: van 1.198 miljard euro in
2000 naar ongeveer 1.326 miljard euro in 2004. Op 5 mei 2006 overschreed de
'schuldenbarometer' de psychologische grens van 1.500 miljard euro.
In 2014 liep de staatsschuld op naar 2.049 miljard euro. Door de snelle toename
van de staatsschuld in de voorgaande twee decennia werd de aflossing op deze
schulden een steeds groter wordende uitgavenpost op de begroting. Op het
hoogtepunt in 2011 moest bijna 12 procent van de staatsschuld van de begroting
worden afgeschreven als rente.
Duitsland Instituut
Schuldenbremse
Het terugdringen van het begrotingstekort en daarmee de staatsschuld is in 2009
in de Duitse grondwet opgenomen. De regering-Merkel kondigde daarom in de
zomer van 2010 een bezuinigingspakket aan van 80 miljard euro tot 2014. Er werd
vooral gesneden in de sociale zekerheid en de kosten van de gezondheidszorg.
Ook werd er bezuinigd op Defensie en moest het Duitse bedrijfsleven meer
heffingen betalen.
Deze Schuldenbremse (afremmen van de staatsschuld) is volgens de regering ook
noodzakelijk om aan de Europese eisen te voldoen. Landen die deelnemen aan de
euro mogen hun begrotingstekort niet boven de 3 procent van het bbp laten
oplopen. Duitsland voldeed een aantal jaren zelf niet aan die eis. Het tekort
bedroeg in 2010 nog 3,3 procent van het bbp.
Na 2011 voldeed Duitsland wel weer aan de Europese norm, door de
bezuinigingen maar vooral door een onverwacht hoge economische groei. Omdat
de Duitse economie goed is blijven presteren kwam een evenwichtige begroting al
snel in zicht.
Dit is een artikel gedownload via duitslandinstituut.nl.
Artikel: https://duitslandinstituut.nl/naslagwerk/287/begroting-en-staatsschuld