de sheets bij deze workshop - Regionale energiestrategie
advertisement
Duurzaam gedrag 18 april 2017 Anjo Travaille B O V E N K A M E R S Waar of niet waar? • Duurzame energie is belangrijk • Bewustwording is vaak de belangrijkste stap voor energiebesparing • Keuzes van managers en bestuurders zijn veelal rationeel, niet emotioneel • Mannen en vrouwen hebben evenveel hersenen Allemaal niet waar als je goed kijkt naar de hersenen B O V E N K A M E R S Psychologie en sparen B O V E N K A M E R S Wat is het effect? B O V E N K A M E R S Wat doen mensen? B O V E N K A M E R S Menselijk lichaam: van prikkel tot actie • • • • Ontvangen zintuiglijke prikkel Verwerken in zenuwstelsel Signaal naar organen en spieren Spieren en organen voeren acties uit B O V E N K A M E R S Prikkel-actie Opslaan Activeren B O V E N K A M E R S Wat is het effect? B O V E N K A M E R S Wat is het effect? B O V E N K A M E R S Onbewuste verwerking van informatie B O V E N K A M E R S Wat is het effect? B O V E N K A M E R S Waardering en keuzes • Zintuigen, Geheugen • Pijn, Angst, Winst • Sociale normen • Zelfbeheersing, Doelgerichtheid >> Gericht op zelfbehoud en reproductie << B O V E N K A M E R S Is duurzaamheid belangrijk? • Omgeving, milieu, duurzaamheid, lange termijn, voor ons allemaal en zijn abstract • Dit geeft weinig reactie in de hersenen • Soms kan je het gewenste gedrag organiseren zonder de inhoud B O V E N K A M E R S 27/10/2014 Energieverbruik in vergelijking met de buurt (Schulz, Nolan, Cialdini et al, 2007) Beschrijvende norm Hoger verbruik dan gemiddeld Daling 5,7% Lager verbruik dan gemiddeld Stijging 8,6% B O V E N K A M E R S 27/10/2014 Energieverbruik bij vergelijking t.o.v. de buurt Beschrijvende norm Beschrijvende norm + ☺ Hoger verbruik dan gemiddeld Daling 5,5 % Daling 8,5 % Lager verbruik dan gemiddeld Stijging 8,5 % Gedragsbehoud: verbruik blijft laag B O V E N K A M E R S Toepassing in de praktijk B O V E N K A M E R S Thinking fast and slow B O V E N K A M E R S Maximaal 5% te beïnvloeden via argumenten Automatisch Gepland B O V E N K A M E R S Continuüm tussen gepland en automatisch gedrag Gepland Automatisch hoge betrokkenheid lage betrokkenheid betrokkenheid geen rol grondige verwerking oppervlakkige verwerking geen bewuste verwerking nodig o.a. argumenten (ook automatisch!) o.a. vuistregels (veel = goed) o.a. priming; invloed omgeving B O V E N K A M E R S Traditionele aanpak gedragsverandering Kennis Houding Gedrag B O V E N K A M E R S Recente inzichten: direct sturen op gewenst gedrag (behoefte aan) Gedrag Houding Kennis B O V E N K A M E R S Wees specifiek in gedrag dat je wenst • Algemeen milieubewustzijn zegt nagenoeg niets over b.v. scheidingsgedrag blijkt uit onderzoek • Niet richten op betrokkenheid, bewustzijn, samenwerkingsgerichtheid, positieve houding, … • Formuleer concreter je doel, doelgroep en doelgedrag en de interventie die nodig is! B O V E N K A M E R S Direct sturen op gedrag B O V E N K A M E R S Continuüm tussen gepland en automatisch gedrag Gepland Automatisch hoge betrokkenheid lage betrokkenheid betrokkenheid geen rol grondige verwerking oppervlakkige verwerking geen bewuste verwerking nodig o.a. argumenten (ook automatisch!) o.a. vuistregels (veel = goed) o.a. priming; invloed omgeving B O V E N K A M E R S 1. Gebruik gedragsprincipes • • • • • • • • Sociale norm, wat anderen doen Sympathie, persoonlijk contact Consistentie Wederkerigheid Autoriteit Winst en verlies Default keuze … B O V E N K A M E R S Duurzame energie ranking en doen B O V E N K A M E R S 27/10/2014 Herken de gedragsprincipes B O V E N K A M E R S 2. Gebruik verandermomenten • Onderbreken van automatisch gedrag: zorg dat mensen open staan voor kennis B O V E N K A M E R S 3. Verminder weerstand • Weerstand gaat over het voorkomen van verlies Weerstand tegen beïnvloeding, inhoud en gedoe • Maak het gewenste gedrag makkelijk en neem barrières weg B O V E N K A M E R S Wat is jouw vervoerskeuze? B O V E N K A M E R S Maak gewenst gedrag makkelijk B O V E N K A M E R S 27/10/2014 Weerstandsreductie bij windmolens Ω Reactance Beknot voelen in vrijheid. ‘Je pakt me iets af.’ Scepsis Boodschap wordt niet geloofd, of twijfel aan oprechtheid. ‘Je kan me nog meer vertellen.’ Inertia Geen zin in verandering ‘Waarom zou ik veranderen?’ Weerstad beleving m.b.t. windmolens Overheid beslist over mijn woonomgeving Energiemaatschappij verandert mijn woonomgeving Afname van uitzicht Afname van financiële waarde Wind energie is niet duurzaam Windenergie levert niets op Windenergie is goed voor de windlobby Toch geen invloed hebben Er niets mee te maken hebben Het onbelangrijk vinden Weerstand reductie opties Participatie in proces Participatie in eigendom Opbrengst delen met gemeenschap Gezamenlijk initiatief, nieuwe relatie Klein verzoek en consequent gedrag Transparantie, open communicatie Voorstel met keuzes Weerstand erkennen Onderzoek en sociale norm inzetten Participatie in proces Goede inpassing in landschap Participatie in eigendom Garanties geven Opbrengst delen met gemeenschap Transparantie, open communicatie Ver vooruit plannen Reframen van voorstel Boodschapper met autoriteit of peers Toevoegen van betekenis Participatie in proces Participatie in eigendom Opbrengst delen met gemeenschap Opvallendheid van voorstel Vertrouwen en trots geven Onderzoek en sociale norm inzetten Persoonlijk contact B O V E N K A M E R S 27/10/2014 Effectieve gedragsbeïnvloeding 1. Doelstelling 2. Analyse 3. Interventie STAP 1 doel, doelgroep en doelgedrag STAP 2 analyse gedrag en context STAP 3 maatregel en ontwerp STAP 4 meting en bijstelling B O V E N K A M E R S Doel voor vandaag Gratis proberen Argumenten Autoriteit Opknippen Persoonlijk contact Sociale norm Default …….. Garanties geven Belonen Opvallend maken Omgaan met weerstanden B O V E N K A M E R S Inspiratie … B O V E N K A M E R S Neem contact op voor vragen, suggesties en praktische toepassingen Anjo Travaille [email protected] 06-29098289
