Verslag Annual Forum EQAVET Athene, 26 en 27 maart 2014 Het EQAVET secretariaat organiseert namens de Europese Commissie jaarlijks het Annual Forum van het Netwerk EQAVET voor afgevaardigden vanuit de lidstaten. Voor dit Annual Forum worden ook gelieerde Europese organisaties zoals de Europese organisatie van mbo-instellingen, ENQA (European Network Quality Assurance HO), de Europese organisaties van vakbonden en werkgeversorganisaties, Cedefop en de Raad van Europa. Namens Nederland hebben Thea van den Boom (ministerie OCW) en Alie Kamphuis (NCP EQAVET) deelgenomen aan het Annual Forum. Op de agenda van het Annual Forum stonden twee onderwerpen centraal: Het opstellen van een reactie namens het EQAVET netwerk op de notitie van de Europese Commissie de European Area of Skills and Qualification (EASQ); Het opstellen van een reactie op de voorstellen van het secretariaat van EQAVET voor activiteiten voor 2014 en 2015. Daarnaast hebben de lidstaten uitgewisseld hoe zij in hun eigen land aan de slag zijn met het implementeren van de aanbevelingen vanuit EQAVET en hoe ze de bijeenkomsten en resultaten van EQAVET activiteiten hierbij benutten. Nederland heeft in deze uitwisseling ingebracht dat de focus ligt op het stimuleren van kwaliteitsborging in instellingen en onderwijsteams, waarbij vooral de positie van studenten en onderwijsteams van belang is. In Nederland voeren de verschillende stakeholders goed met elkaar overleg (onder andere via de adviesgroep van EQAVET) en verzorgen zowel het NCP EQAVET, MBO15, het platform kwaliteitsborging en het kwaliteitsnetwerk MBO verschillende activiteiten uit, gericht op het verder stimuleren van kwaliteitsborging in instellingen. Daarnaast stelt de overheid geld beschikbaar aan mbo-instellingen voor de verdere professionalisering van docenten. Nederland heeft de wens uitgesproken om in Europees verband de kwaliteitsborging van het vaststellen, beoordelen en certificeren van learning outcomes op te pakken. Ook heeft Nederland voorgesteld om clusters van landen die bezig zijn met dezelfde vraagstukken op het gebied van kwaliteitsborging te ondersteunen. Inleidende presentaties In de inleidingen van de Europese Commissie is als eerste ingegaan op de uitkomsten van de recent uitgevoerde evaluatie naar de implementatie van het EQAVET framework in de lidstaten en de route waarop tot besluitvorming overgegaan zal gaan worden. Uit de evaluatie zijn de volgende hoofdpunten naar voren gekomen: Meer focus op learning outcomes Meer samenwerking met andere initiatieven op het gebied van kwaliteitszorg Versterking van de correlatie tussen de verschillende EU tools (NQF/EQF, ECVET en Europass) Meer aandacht voor non-formeel leren (CVET, leren van volwassenen) en werkplekleren Meer aandacht voor innovatieve manieren van leren (digitaal leren, MOOC’s) Verder versterken van de betrokkenheid van stakeholders. Ook zijn de hoofdpunten vanuit EASQ toegelicht en de route voor het vertalen van de uitkomsten van de openbare consultatie hierover naar het formuleren van vervolgstappen. De hoofdpunten vanuit de EASQ zijn: Hogere en meer relevante vaardigheden Relatie tussen arbeidsmarkt- opleiding en training Internationaliseringstrends Coherentie en duidelijkheid via benadering van learning outcomes en EQF 1 - Focus op kwaliteitsborging Informatiepunt voor lerenden en werkenden ten behoeve van verder leren en arbeidsmarktdoeleinden. Uit de inleidingen vanuit de organisatie van vakbonden en werkgevers werd de wens geuit om expliciet de focus in EQAVET op de kwaliteit van het werkplekleren te leggen en toe te werken naar praktische en eenvoudige uitwerkingen die de kwaliteit op de leerplek daadwerkelijk gaat verhogen. Contouren reactie EQAVET netwerk op EASQ De deelnemers hebben in workshops met elkaar van gedachten gewisseld over de reactie vanuit het netwerk op EASQ waarbij het specifiek ging over kwaliteitsborging. Hieruit zijn de volgende belangrijkste boodschappen naar voren gekomen: Leg de huidige EU instrumenten beter uit en maak ze eenvoudiger in plaats van nieuwe EU instrumenten te maken. Het gaat daarbij vooral om de waarde van deze instrumenten voor lerenden en werkgevers Leg de focus op de kwaliteitsborging van het beoordelings- en certificeringsproces gebaseerd op learning outcomes Versterk de kwaliteitscultuur waarbij in plaats van het ontwikkelen van nieuwe indicatoren. Hierbij is de kwaliteit van de professionals van groot belang. Bouw voort op wat al goed werkt en verbeter de afstemming tussen de verschillende EU instrumenten Versterk de implementatie door helder te communiceren over de meerwaarde van de tools. Ga bij nieuwe ontwikkelingen eerst goed na waarom en waarvoor de betreffende ontwikkeling nodig is voordat gestart wordt. 2 Reactie op voorstel voor activiteiten EQAVET 2014 en 2015 Het EQAVET secretariaat had op basis van onder andere de uitkomsten van het Annual Forum van 2013 een voorstel opgesteld voor activiteiten die aanvullend zijn op de al eerder vastgestelde activiteiten vanuit het werkplan van het EQAVET secretariaat. Het ging om drie activiteiten: Het instellen van een werkgroep met NCP vertegenwoordigers voor kwaliteitsborging in opleidingen voor volwassenen (adult learning) Het instellen van een expert werkgroep voor de versterking van EQAVET en ECVET Het organiseren van een peer learning activiteit over de kwaliteitsborging van het beoordelen en certificeren van learning outcomes. De deelnemers hebben in vier workshops met elkaar van gedachten gewisseld over deze drie voorgestelde activiteiten. Nederland heeft aangegeven geen voorstander te zijn van de werkgroep voor kwaliteitsborging van opleidingen voor volwassenen omdat kwaliteitsborging voor deze groep niet afwijkt van het opleiden van jongeren in het mbo, voor zover het om erkende opleidingen gaat. Daarnaast speelt dat private partijen verantwoordelijk zijn voor niet erkend onderwijs aan volwassenen en is in 2013 door sociale partners en overheid (EZ, SZW en OCW) het voorstel gedaan te komen tot een systeem met twee routes: validering op de arbeidsmarkt en validering binnen het onderwijs (Recognition Validating Adult Learning). Uit de bespreking kwam naar voren dat in een aantal andere lidstaten wel behoefte is aan een werkgroep voor kwaliteitsborging van opleidingen voor volwassenen waarbij gepleit werd voor een sterke verbinding met de net gestopte werkgroep die zich heeft beziggehouden met de kwaliteit van het opleiden van volwassenen. Nederland zal geen bijdrage gaan leveren aan deze werkgroep. Uit de besprekingen met de lidstaten (waaronder Nederland) bleek dat er veel landen zijn die op Europees niveau verder aan de slag willen met de kwaliteitsborging van het vaststellen, beoordelen en certificeren van learning outcomes. Deze landen zijn van mening dat dit de Europese mobiliteit van lerenden en werkenden binnen Europa versterkt. Het voorstel om een werkgroep in te stellen om dit te gaan realiseren (in plaats van de nu voorgestelde werkgroep voor het versterken van EQAVET en ECVET), is ingebracht maar de kans lijkt klein dat dit voorstel gehonoreerd zal gaan worden. Ook heeft Nederland een aantal medestanders gekregen voor het voorstel om het EQAVET secretariaat een cluster van lidstaten te laten ondersteunen die met een zelfde soort vraagstuk aan de slag willen. Dit kan in de vorm van een mini peer learning activiteit maar kan ook in de vorm van een werkgroep plaatsvinden. Dit voorstel is ingebracht in de plenaire terugkoppeling naar het EQAVET secretariaat maar de kans lijkt klein dat dit voorstel gehonoreerd zal gaan worden. Bij de afsluiting van het Annual Forum is het vertrek van Sophie Weisswange als beleidsmedewerker EQAVET van de Europese Commissie aangekondigd. Zij gaat binnen de Europese Commissie op een ander terrein aan de slag als beleidsmedewerker. 3