PowerPoint-presentatie

www.bestuurszaken.be/mozaiko
12 november 2015
• 9u30 – 9u50 Welkom & inleiding (Joke Baeten)
• 9u50 – 10u50 Centrum gelijke kansen over hun werking & invulling
neutraliteit (Imane El Morabet)
• 9u50 – 10u50 Pauze
• 11u05 – 12u05 Neutraliteit in de Vlaamse overheid & debat per tafel
(Alona Lyubayeva)
• 12u05 - 12u20 Variaronde & vragen
• 12u20 – 13u00 Broodjes
Themaverantwoordelijke
Integriteitsbeleid: Kristien Verbraeken
Diversiteitsbeleid: Alona Lyubayeva
Joke Baeten, dienst Diversiteitsbeleid is verantwoordelijk
voor Mozaiko, diversiteitsmanagement en ondersteuning
van de entiteiten
Michiel Van de Voorde, dienst Diversiteitsbeleid is
verantwoordelijk voor anti-discriminatie en
neutraliteitsbeleid, diversiteitsmanagement en
ondersteuning van de entiteiten
Neutraliteit
Imane El Morabet
Het Interfederaal Centrum voor Gelijke Kansen en Bestrijding
van Discriminatie en Racisme over hun werking & invulling
neutraliteit
Neutraliteit
Neutraliteit
Neutraliteit
Neutraliteit
Neutraliteit
• Regeerakkoord 2014-2019:
“We waken erover dat dienstverlening van de Vlaamse
overheid aan de burgers neutraal is en als neutraal ervaren
wordt. De leidend ambtenaren zorgen ervoor dat vooral de
ambtenaren die in contact staan met het publiek, aan deze
vereiste beantwoorden.”
Neutraliteit
De verdere vertaling vindt u in de beleidsnota Bestuurszaken
2014-2019 onder de titel ‘neutrale en integere dienstverlening’:
• “Een degelijk klachten- en kwaliteitsmanagement evenals
het integriteitsbeleid, bieden ondersteuning bij het
realiseren van een dergelijke neutrale dienstverlening. De
leidend ambtenaren zorgen ervoor dat de lijn met betrekking
tot neutraliteit binnen de dienstverlening van de Vlaamse
overheid consequent wordt doorgetrokken.”
Neutraliteit
• geen definitie van het neutraliteitsconcept van de ambtenaren van
de openbare diensten
• een algemeen verbod op veruiterlijkingen van (geloofs)overtuigingen is
in ieder geval niet toegestaan. Dit volgt uit het arrest van de Raad van
State dd. 14 oktober 2014
• de responsabilisering van de topambtenaren, één van de
uitgangspunten van de reorganisatie van de Vlaamse overheid “Beter
Bestuurlijk Beleid”, zijn het de topambtenaren zelf die beslissen
Neutraliteit
• invulling van neutraliteit binnen de Vlaamse overheid wordt vaak
verengd tot het dragen van religieuze en ideologische symbolen al dan
niet door loketfuncties
• geen algemene richtlijn over de veruiterlijking van overtuigingen of
geloofsovertuigingen op de werkvloer van de Vlaamse overheid, ook
niet voor loketfuncties
• de entiteiten van de Vlaamse overheid moeten namelijk geval per
geval kunnen beslissen of een verbod op uiterlijke tekenen waaruit een
religieuze voorkeur blijkt, toegelaten is of niet, rekening houdend met
een aantal factoren zoals de concrete taken, de relatie met de burger,
het proportionaliteitsbeginsel, enz.
Neutraliteit
Doelstellingen nota:
• de nadruk op kwaliteit en integriteit bij het realiseren van een neutrale
dienstverlening
• een antwoord te geven op de vraag wat neutraliteit kan betekenen in
de Vlaamse overheidscontext voor de Vlaamse ambtenaren
• houvast bieden aan leidend ambtenaren die verantwoordelijk zijn
voor neutrale dienstverlening
Neutraliteit
Regelgevend kader:
• Verschillende van die wetteksten en decreten bekrachtigen de
neutraliteit van de ambtenaren. Deze teksten stellen duidelijk dat de
ambtenaren neutrale handelingen moeten stellen. Dit betekent dat ze
alle burgers gelijk moeten bejegenen en dat ze elke uitspraak, elke
houding, elk voorkomen moeten vermijden die het vertrouwen van
het publiek in zijn totale neutraliteit zou kunnen aantasten. In
dezelfde teksten wordt niet gesproken over de uitdrukkingswijze van
de neutraliteit van de overheid.
• VPS: “In de omgang met anderen en in de contacten met het publiek
respecteert het personeelslid de persoonlijke waardigheid en
handelt het zonder discriminatie.
Neutraliteit
Regelgevend kader:
• Deontologische code: De deontologische code van de Vlaamse
overheid bevat een aantal bepalingen, voornamelijk het principe van
objectiviteit, die een duidelijke link hebben met neutraliteit en richting
geven aan het gedrag van personeelsleden. Schendingen m.b.t. deze
bepalingen kunnen gesanctioneerd worden. Op die manier wordt een
neutrale dienstverlening gewaarborgd.
Neutraliteit
Deontologische code:
• De deontologische code stelt over het
gelijkheidsbeginsel/objectiviteit:
• “Het gelijkheidsbeginsel vormt een centraal element in de opdracht van
de Vlaamse administratie: klanten en leveranciers hebben het recht om
in gelijke gevallen op dezelfde manier te worden behandeld. Daarom
moeten personeelsleden op ieder moment hun objectiviteit bewaren, en
hun functie op een onbevangen en neutrale wijze uitoefenen. Dat
betekent dat u in de omgang met interne en externe klanten uw
persoonlijke voorkeuren niet laat meespelen. U streeft ernaar om elke
schijn van partijdigheid te voorkomen.”
Neutraliteit
Deontologische code:
Over het verbod op discriminatie zegt de code:
• “De Vlaamse overheid wil een voorbeeldrol spelen op vlak van gelijke
kansen.” “Iedere vorm van discriminatie is uit den boze. U laat zich bij
de uitoefening van uw functie niet beïnvloeden door filosofische,
politieke of religieuze overtuigingen, door seksuele geaardheid,
geslacht, ras of herkomst.”
en over persoonlijke voorkeur en belangenvermenging:
• “Persoonlijke voorkeuren en overtuigingen of uw engagement in een
vereniging mogen geen weerslag hebben op de objectiviteit waarmee u
uw taken uitoefent.”
Neutraliteit
Deontologische code:
En verder over de houding als personeelslid tegenover klanten en
leveranciers:
• “In uw contacten met klanten en leveranciers vertegenwoordigt u de
overheid, en beperkt u zich tot duidelijke objectieve en neutrale
informatie over de feiten.”
• Daarnaast hebben een aantal entiteiten een aanvullende
deontologische code uitgewerkt die de regels vastlegt omtrent de
neutraliteit van hun personeelsleden. Bv. Kind en Gezin, VDAB…
Neutraliteit
• Het basisprincipe is de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid om
zijn overtuigingen op een vredelievende wijze te uiten en te
veruiterlijken. Dit principe wordt bekrachtigd door meerdere juridische
teksten, zoals de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens,
het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Belgische
grondwet. Het is één van de pijlers van de democratische samenleving.
Geen enkele, zelfs fundamentele, vrijheid is echter absoluut . Ze kan in
bepaalde gevallen worden beperkt.
• Eventuele beperkingen moeten echter zorgvuldig omschreven en
gerechtvaardigd worden, alsook proportioneel zijn. De bepaling van
dergelijke beperkingen mag in geen geval het voorwerp uitmaken
van individuele beslissingen. Een juist evenwicht vinden vereist
transparantie en dialoog.
Neutraliteit
• Welke beperkingen zijn toelaatbaar zijn bij het principe van de
individuele vrijheid? en
• Hoe dit principe te verzoenen valt met andere fundamentele principes
van onze samenleving, zoals de neutraliteit van de staat en de
gelijkheid van burgers?
• Het Interfederaal Centrum voor Gelijke Kansen en Bestrijding van
Discriminatie en Racisme formuleerde vier harmoniseringsprincipes
als toetsstenen om beperkingen op de veruiterlijking van overtuigingen
of geloofsovertuigingen op de werkvloer te verantwoorden, namelijk
noodzaak, dialoog, proportionaliteit en transparantie.
Mozaiko 2015
Volgend bijeenkomst op 18 december,
Dag van Migrant, locatie: VAC Gent
Inschrijven: www.bestuurszaken.be/dag-van-demigrant
• Yammer: https://www.yammer.com/mozaiko/