12 november 2015 www.bestuurszaken.be/mozaiko Agenda • 9u30 – 9u50 Welkom & inleiding (Joke Baeten) • 9u50 – 10u50 Interfederaal Gelijkekansencentrum over hun werking & invulling neutraliteit (Imane El Morabet) • 10u50 – 11u05 Pauze • 11u05 – 12u05 Neutraliteit in de Vlaamse overheid & debat (Alona Lyubayeva) • 12u05 - 12u20 Variaronde & vragen • 12u20 – 13u30 Broodjes Perfect overgekwalificeerd http://2be.be/en-toen-kwam-ons-ma-binnen/perfect-overgekwalificeerd Stelling Morgen start er een stagiaire met hoofddoek bij de Vlaamse overheid. Kan de stageverantwoordelijke de stagiaire verbieden een hoofddoek te dragen op de werkvloer? Juist (groen) of fout (rood)? Stelling Morgen start er een stagiaire met hoofddoek bij de Vlaamse overheid. Kan de stageverantwoordelijke de stagiaire verbieden een hoofddoek te dragen op de werkvloer? Stelling Eén van de initiatieven rond genderneutraliteit binnen de Vlaamse overheid, is de komst van genderneutrale toiletten. Juist (groen) of fout (rood)? Stelling Eén van de initiatieven rond genderneutraliteit binnen de Vlaamse overheid, is de komst van genderneutrale toiletten. Stelling Binnen het gemeenschapsonderwijs is het dragen van levensbeschouwelijke symbolen zoals een hoofddoek, een keppeltje, een kruisje of een tulband toegestaan. Juist (groen) of fout (rood)? Stelling Binnen het gemeenschapsonderwijs is het dragen van levensbeschouwelijke symbolen zoals een hoofddoek, een keppeltje, een kruisje of een tulband toegestaan. Stelling De leidend ambtenaar van een bepaalde entiteit van de Vlaamse overheid kan een algemene regel invoeren binnen zijn entiteit inzake het dragen van religieuze symbolen. Juist (groen) of fout (rood)? Stelling De leidend ambtenaar van een bepaalde entiteit van de Vlaamse overheid kan een algemene regel invoeren binnen zijn entiteit inzake het dragen van religieuze symbolen. Religieuze diversiteit Imane El Morabet Interfederaal Gelijkekansencentrum 12 november 2015 Overzicht • Het Interfederaal Gelijkekansencentrum: - Werking Bevoegdheid • Juridisch kader religieuze diversiteit • Neutraliteit • Overlegmethoden Het Interfederaal Gelijkekansencentrum Over het Centrum Openbare dienst • opgericht bij wet van 15 februari 1993 • onafhankelijke, ‘equality body’ (EU) • ‘interfederaal’ sinds 1 januari 2014 Wettelijke opdrachten, o.a.: • discriminatie bestrijden en gelijke kansen bevorderen (o.a. via meldingen) • vorming en sensibilisering • monitoring en beleidsaanbevelingen Behandelingswijze van meldingen Onthaal en nagaan of het Centrum bevoegd is Indien het Centrum bevoegd is •Advies, informatie, doorverwijzing •Verzoening, onderhandeling •Burgerrechtelijke of strafrechtelijke procedure (mandaat raad van bestuur) •Structurele behandeling, actieplan Over het Centrum Informatie, advies & bijstand bij: • discriminatie • op grond van een aantal beschermde criteria Beschermde criteria Juridisch kader religieuze diversiteit 1) Vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; 2) Verbod van discriminatie op grond van geloof en/of levensbeschouwing I. Vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst Art. 9 § 1 EVRM 1. Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen, zowel in het openbaar als privé zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uitdrukking te brengen in erediensten, in onderricht, in praktische toepassing ervan en in het onderhouden van geboden en voorschriften. Essentiële elementen 1) Intieme vrijheid van godsdienst 2) Vrijheid om godsdienst zowel in het openbaar als privé te belijden Definitie? Geloof en/of levensbeschouwing? « het gaat om een uiting naar een visie waar een zekere kracht van uitgaat, alsook ernst, samenhang en belang » (EHRM) Uiting van geloof en/of levensbeschouwing in het openbaar en privé tot uitdrukking te brengen in erediensten, in onderricht, in praktische toepassing ervan en in het onderhouden van geboden en voorschriften. vb.: begrafenisritueel, rituele slachting, religieuze symbolen, … Veruiterlijkingen van een religie/ levensbeschouwing - ieder(e) voorwerp, afbeelding, kledij, symbool (min of meer zichtbaar) - dat een lidmaatschap uitdrukt aan een religieuze, politieke of filosofische overtuiging Vb.: schilderij, standbeeld, kleding ( hoofddoek, kippa, tulban) kruis, hand van Fatima, politieke symbolen, kirpan, enz. Beperkingsmogelijkheden Art. 9 § 2 EVRM De vrijheid zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uiting te brengen kan aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die die bij de wet zijn voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de openbare veiligheid, voor de bescherming van de openbare orde, gezondheid of goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen. Beperkingsmogelijkheden Samengevat: 1) Voorzien bij wet (ruim geïnterpreteerd) 2) Legitieme doel: het belang van de openbare veiligheid, voor de bescherming van de openbare orde, gezondheid of goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen; 3) Noodzakelijk in een democratische samenleving (proportionaliteit) II. Discriminatieverbod Verbod van discriminatie op grond van geloof en/of levensbeschouwing Verboden gedragingen: - directe discriminatie; - indirecte discriminatie; - opdracht tot discrimineren; - intimidatie; ONDERSCHEID op grond van een beschermd criterium DIRECT INDIRECT “Ik werf geen vrouw aan die een hoofddoek draagt” “Verbod op het dragen van hoofddeksels in een onderneming” Rechtvaardiging? DIRECT / INDIRECT ONDERSCHEID = DIRECTE / INDIRECTE DISCRIMINATIE Tenzij RECHTVAARDIGING dus toegelaten onderscheid Neutraliteit= rechtvaardiging? • Publieke sector • Privésector - Aangebonden dienst moet neutraal zijn (crf principe constitutionnel) - Gelijke behandeling gebruikers Neutraal voorkomen of gedrag? - Bedrijfsimago - Vraag van klanten Klantenargument & financiële argumenten (FERYN) Neutraliteit= rechtvaardiging? Geen definitie in wetgeving Weinig rechtspraak • Inclusief – Diversiteit/ pluralisme; – Dienst moet neutraal zijn; – Alle veruiterlijkingen zijn toegelaten • Exclusief - Verbod op alle veruiterlijkingen - Geleverde dienst en voorkomen moeten neutraal zijn Overlegmethoden - Juridische kader niet voldoende - Geen oplossingen in de praktijk met louter juridische aanpak - Toepassing overlegmethoden: • • • Harmoniseringsprincipes Omero Grootste Gemene Deler Harmoniseringsprincipes 1) het principe van overleg in elk stadium van het besluitvormingsproces 2) het principe van de noodzaak van het verbod (“Is het verbod echt nodig?”) 3) het principe van de proportionaliteit van het verbod 4) het principe van transparantie en motivatie van het verbod Zie: www.veruiterlijken.diversiteit.be Omero/Grootste Gemene Deler - Uitgangspunt: objectiveren van « religieuze vraag »; - punten van overeenkomst( zoeken naar grootste gemene deler); - Oplossing moet voor iedereen van nut zijn. Contactgegevens Koningsstraat 138, 1000 Brussel 02/212.30.00 0800 12800 www.diversiteit.be www.eDiv.be [email protected] of 02 212 30 95 Varia Dag van de migrant – vrijdagvoormiddag 18 december in VAC Gent Panelgesprek over vluchtelingencrisis en ludieke theatervoorstelling Data Mozaiko 2016 • • • • • Dinsdag 16 februari Dinsdag 19 april Donderdag 16 juni Dinsdag 13 september Donderdag 17 november