De Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog
Nederland onder Duitse bezetting
Wat gaan we doen?
• De Duitse inval
• Einde aan de neutraliteit van Nederland
• Het Duitse bestuur tijdens de bezetting
• De 4 fasen van de Duitse bezetting:
•
•
•
•
•
Fase 1 Wederzijdse welwillendheid
Fase 2 Toenemende dwang, groeiende anti-Duitse stemming
Fase 3 Groeiend aantal conflicten tussen bevolking en bezetter
Fase 4 Totale ontregeling van de samenleving
Hongerwinter
De Duitse inval
• Duitser vallen Nederland
aan op 10 mei 1940
• Nederlandse leger was
slecht bewapend ( wapens
uit de Eerste Wereldoorlog
en zelfs kanonnen uit de
Napoleontische oorlogen!)
• Capitulatie onder generaal
Winkelman 14 mei 1940
• Koningin Wilhelmina onder
dwang vertrokken naar
Engeland
• Nederland komt onder
leiding van de Oostenrijker:
Arthur Seyss-Inquart
Einde van de neutraliteit van Nederland
• Nederland wenste neutraal te blijven na de inval van Polen door
de Duitsers
• Neutraliteit leek voor de Nederlanders de beste politiek omwille
van:
•
•
•
•
Veiligheid voor de bevolking
Handelsoverwegingen
Goede voorbeeld geven aan andere landen
Neutraliteit NLD in WOI werd erkend
Het Duitse bestuur tijdens de bezetting
• Derde Rijk zag
Nederlanders als
broeder-Germanen 
Onderdeel van het
Germaanse ras.
• Doelen bezetter:
1. Nederland
inschakelen bij de
Duitse oorlogsvoering
2. Nederland nazificeren
Fase 1 Wederzijdse welwillendheid (mei ‘40 –
februari ‘41)
• Nazificatie werd geleidelijk
ingevoerd:
• Krijgsgevangenen werden na
een maand vrijgelaten
• Nederlandse organisaties
blijven zoveel mogelijk
bestaan
• Meeste bestuurders bleven
functie behouden
• Oproep vrijwillige
arbeidsplaatsing in Nederland
( Arbeitseinsatz)
• Veel gebruik van propaganda
Fase 1 Wederzijdse welwillendheid (mei ‘40 –
februari ‘41)
Naast de nazificatie van Nederland
begint ook de:
- Vervolging van Joden
- Politieke macht wordt
uitgeschakeld
Nederlanders wilden er het beste
van maken en zo snel mogelijk
terug naar het dagelijkse leven 
weinig verzet.
Oprichting Nederlandsche Unie
(politieke partij die samen wilde
werken met de Duitsers op een
Nederlandse manier)
Fase 2 Toenemende dwang, groeiende antiDuitse stemming (‘februari ‘41 – april ‘43)
• Nationaal-Socialistische propaganda werkte niet in Nederland
• Februaristaking 1941 Amsterdam
• Operatie Barbarossa en de oorlogsverklaring aan de VS zorgde voor
meer tegenstanders Duitsers  uitbreiding leger
• Nederland moest bijdrage leveren aan oorlog:
• Arbeiteinsatz werd verplicht
• Verplicht leveren van landbouw- en industrieproducten aan Duitsland
• Gevolg voor Nederland: voedsel- en producten schaarste
• Oprichting van Nazi-organisaties  einde van bestaande Nederlandse organisaties
Fase 3: Groeiend aantal conflicten tussen
bevolking en bezetter (april ’43 – september ‘44)
• Oorlog in SU verliep niet goed 
noodzaak meer arbeidskrachten en
producten
• D-Day 6 juni ‘44  Duitsers
proberen de geallieerden terug te
drijven ten koste van veel troepen.
• Het verzet groeide:
• Passief verzet: onderduiken, niet
meewerken met de Duitsers
• Actief verzet:
• Gewelddadig verzet  knokploegen
• Geweldloos verzet  helpen van
onderduikers, spionage en illegale
kranten
Fase 4: Totale ontregeling van de samenleving
(september ‘44 – mei ‘45)
• Geallieerden troepen bereikten zuiden van
Nederland
• Duitsers werden ook door de Russen verder
teruggedrongen
• Wilhelmina roept uit tot de spoorwegstaking
• Zuiden wordt bevrijd, rest van Nederland
bezet
• Operatie Market Garden moest dit oplossen, maar
mislukt
• Zuiden blijft frontgebied
• Verzet en terreur nam toe in bezet Nederland
• Begin Hongerwinter (najaar ‘44 – voorjaar
‘45)
Hongerwinter
• Winter was enorm streng
• Door ontbreken van
mankracht, goederen en
verbindingen  geen tot
weinig voorzieningen
• Enorme hongersnood
• 15.000 – 20.000 doden als
gevolg van de Hongerwinter
• Einde WOII voor Nederland
op 5 mei ‘45