D6 CIUlrSEN Dl g,+45 Het dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog 1c) 15 Onder Duits bestuur Op ro mei r94o viel het Duitse leger ons land binnen. Koningin Wilhelmina en de ministers vertrokken naar Engeland. De politie en de burgemeesters moesten voortaan de bevelen van de Duitsers uitvoeren. Verder ging het leven zijn gewone gang. Behalve's avonds. Een oudere man weet het nog goed:'Na achten mocht je niet meer de straat op en later moest je ook de ramen verduisteren. De piloten van de geallieerden konden dan niet zien waar ze vlogen.' Radio Oranje Vanaf tg4z moesten de mensen allerlei spullen inleveren die de Duitsers konden gebruiken, zoals auto's, sieraden, paarden en ook radio's. De mensen mochten niet naar Radio Oranje luisteren, die vanuit Londen uitzond. Op deze zender werd verteld over de nederlagen van de Duitse legers, en dat wilden de Duitsers niet. Vóor de oorlog stemde ongeveer tien pront van de Nederlanders bij de verkiezingen op de NSB. Na de inval van de Duitsers werd de partij steeds kleiner. De meeste mensen moesten niets van de Duitse bezetting hebben. Ze vonden de NSB'ers landverraders. 35 ce 4o Verzet tegen de Duitsers Een kleine groep Nederlanders ging in het verzet. Daar merkte je weinig van, alleen als verzetsstrijders bijvóorbeeld een trei n I ieten ontsporen of als ze een belangrijke nazi as hadden doodgeschoten. De Duitsers namen dan altijd *rrlk. Zo werden in de plaats Putten alle mannen van boven de achttien jaar gevangengenomen nadat een Duitse commandant was vermoord. Veel van de 50 mannen werden gedood. Het verzet zorgde voor onderduikadressen, verva lste persoonsbewijzen en voedselbonnen voor joden. Maar de meeste mensen waren geen landverraders en ook geen 55 verzetsmensen. De meeste mensen waren maar met één ding bezigr overleven. Het einde van de oorlog ln de hongerwinter van 1944, aan het eind van de oorlog, was er in de steden in het 60 westen bijna niets te eten. Mensen gingen er te voet op uit met kinderwagens en handkarren om eten bij boeren te kopen. Op 5 mei 1945 was ons hele land bevrijd. De intocht van Canadese, Amerikaanse en o5 Engelse soldaten was een feest. Uit vliegtuigen werd voedsel naar beneden gegooid. De oorlog was eindelijk voorbij. Op bevel van de Duitsers moeten mensen hun fietsen inleveren. fr ln de krant kon je veel niet lezen. De nazi's bepaalden wat er in de krant kwam te staan en wat niet. We noemen dat censuur.Over Duitsland en de Duitse oorlogvoering las je alleen maar goede krantenberichten. Landverraders waren Nederlanders die de Duitsers hielpen. Meestal waren zij lid van de Nationaal Socialistische Beweging, de NSB. NSB'ers gaven onderduikers aan. Joden bijvoorbeeld, of mannen die niet in Duitsland wilden werken. Er Iedereen viert de komst van de bevrijders. a. .--.,,:|]!wr