Mijn `Duitse` opvoeding

Mijn ‘Duitse’ opvoeding
Wouter T. Wijnaendts van Resandt
Duitsers, met hen heb ik in mijn jeugd een haat-liefdeverhouding gehad.
Eenmaal volwassen kreeg ik een geheel andere kijk op onze oosterburen.
Als Nederlander groeide ik in de jaren ’60 in Zuid-Amerika op, waar ik de Duitse
school in Bogotá van de Kindergarten tot en met de Oberschule doorlopen heb.
Wat en wie Duitsers zijn, kun je het beste begrijpen als je een Duitse opvoeding
genoten hebt, waarbij discipline, respect, etiquette, op tijd komen,
beleefdheidsvormen enzovoorts in de term Gründlichkeit in elkaar
samensmelten.
Welhaast alles wat op school te vinden was, zoals de vierkante krijtjes van het
merk Pelikan tot de Mercedes schoolbussen, kwamen uit die Heimat naar de
Deutsche Schule. En om de drie jaar kon de school zich verheugen op een
nieuwe lichting docenten die ons up-to-date hielden over de nieuwste
ontwikkelingen in het land, de taal, cultuur en economie oftewel het
Wirtschaftswunder.
Veel van de oudere docenten uit die jaren, hadden nog de Tweede Wereldoorlog
meegemaakt of er zelfs aan deelgenomen. Mijn klassenleraar van groep 8, Herr
Würich, had als kind de zware bombardementen van de geallieerden doorstaan,
waardoor zijn trommelvliezen geperforeerd werden en er grote holtes achter zijn
oren aan overhield. Herr Küchemann onze docent natuurkunde, sloeg altijd de
hakken van zijn schoenen tegen elkaar en begroette de klas met ‘Guten morgen
meine Herrschaften’ en dat met luide stem. Iets wat niet zo verwonderlijk was,
aangezien hij een voormalige U-Boot Kapitän was geweest. Herr Müller van
wiskunde begon zijn lessen met ‘sind Sie ruhig’ en Frau Dokter Richter liet je als
straf één lesuur lang Duitse grammaticale regels opzeggen als je het huiswerk
niet had gemaakt. Mijn klasgenoot Eduardo Wills had het een keer gewaagd om
op een vraag van haar met ‘O Tannenbaum’ te beantwoorden, waarop zij hem
1
met een dodelijke blik op de melodie van dit bekende kerstliedje ‘O Wills, O
Wills, Du wirst das Jahr verlieren’ van repliek voorzag.
Bij een Duitse pater vlogen de inktpotjes, en linialen door de klas als hij een
slechte bui had en bij Herr Madlener kreeg je een dubbeltje om het dienstmeisje
te bellen, als je de oplossing op een rekenkundige vraag niet wist.
Elke docent heeft zijn eigen anekdote, maar pas vele jaren later ben ik ervan
doordrongen welke betekenis die docenten voor mij en mijn algemene vorming
hebben gehad. Duitse Wanderlieder, literatuur, poëzie en muziek werden er
letterlijk ingeprent en hierdoor ontstond ook mijn liefde voor de klassieke muziek
en het werk van Goethe. ‘Die Leiden des jungen Werthers’, wat een prachtige
literaire briefroman en ook de boeken van Ludwig Thoma heb ik verslonden.
Zonder kennis van de Duitse taal had ik dat allemaal moeten missen.
Duitsland zit diepgeworteld in mijn ziel; het land en de cultuur waarover ik nooit
uitgepraat raak en waar ik graag vertoef. Die goede oude tijden komen niet meer
terug, want ook het land van Goethe en Schiller is aan verandering onderhevig,
maar de weemoed en de herinnering blijft!
2
Gebruiksvoorwaarden
Het werk van schrijvers en dichters op Nederland Schrijft mag gratis worden
gelezen en/of gedownload voor eigen gebruik. Iedere verspreiding,
openbaarmaking, verveelvoudiging of bewerking is niet toegestaan.
3