Beleidsplan van een huisartsenpraktijk

Beleidsplan van een huisartsenpraktijk
voorbeeld
De cursieve teksten in lettertype Times Roman kunnen worden gebruikt als startpunt voor eigen documenten.
Aanpassing van de voorbeelden aan de eigen situatie zal echter altijd noodzakelijk zijn !
Introductie
De omvang van het beleidsplan is mede afhankelijk van de grootte en complexiteit van de praktijk.
In ieder geval moet de volgende elementen zijn opgenomen:
1. Missie
2. Visie
3. Zorgaanbod
4. Verklaring m.b.t. wijze van werken
5. Beleid en doelstellingen op gebied van kwaliteit en veiligheid
6. (Verwijzing naar) externe overlegstructuur
In het algemeen is een beleidsplan meerdere jaren geldig. Het beleidsplan als geheel moet minimaal
eens per drie jaar worden geëvalueerd en, waar nodig, bijgesteld.
Doelstellingen zullen in het algemeen jaarlijks worden geëvalueerd en kunnen, waar nodig, jaarlijks
worden bijgesteld of vernieuwd.
Ad 1. Missie
In haar missie beschrijft de praktijk haar primaire functie en bestaansredenen.
Vragen als:
- Waartoe en waarom bestaat de praktijk?
- Wat zou er verloren zijn zonder de praktijk?
- Welke zorg en andere diensten biedt de praktijk aan?
- Aan welke doelgroep biedt de praktijk zorg aan?
- Op welke manier wordt de zorg aangeboden?
…kunnen in de missie worden beantwoord.
De missie geeft weer welke functie de praktijk in de maatschappij vervult.
Missie
Praktijk XYZ biedt toegankelijke, state of the art, professionele, kosteneffectieve huisartsgeneeskundige zorg aan
de bewoners van ABC om een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van leven van haar patiënten. Binnen het
zorgaanbod in de regio vervult de praktijk een spilfunctie door alle gezondheidsvragen van haar patiënten in
eerste lijn op te vangen. De praktijk maakt een verantwoorde keuze om de vraag zelf te behandelen of te
verwijzen binnen haar samenwerkingsverbanden met andere zorgaanbieders.
Ad 2. Visie
In haar visie beschrijft de praktijk haar ambities en gedeelde waarden.
Vragen als:
- Hoe wil de praktijk zich in de komende jaren ontwikkelen?
- Wat zijn belangrijke waarden die daarbij moeten worden gehanteerd?
- Wat betekent dat voor onze patiënten, manier van werken, lerend vermogen en resultaten?
…kunnen in de visie worden beantwoord.
Een visie is een gedeeld beeld van de toekomst dat richting geeft aan het handelen van de praktijk.
Belangrijk is dat de ambities reëel en haalbaar zijn en in eigen woorden worden geformuleerd.
Visie
Praktijk XYZ wil een lerende organisatie zijn waarin verantwoorde zorg, op het hoogst haalbare niveau, continu
beschikbaar is. Centraal staan voortdurende educatie en bijscholing van alle medewerkers conform de laatste
standaarden en inzichten binnen de huisartsenzorg, om haar patiënten de best mogelijke zorg te bieden.
Integraal onderdeel van de leercyclus binnen de praktijk is een geborgde inbedding van de verworven kennis en
inzichten in de processen en werkwijzen. De praktijk stelt zich, zowel intern als extern, zo toetsbaar mogelijk op.
In bijlage 2 staan de kenmerken van de huisartsgeneeskundige zorg en van de huisartsenvoorziening,
zoals beschreven in “Huisartsenzorg en Huisartsenvoorziening, Concretisering Toekomstvisie 2012”.
© 2012
versie 1.1
pagina 1 van 5
Beleidsplan van een huisartsenpraktijk
voorbeeld
Deze kenmerken kunnen goed dienen als inspiratie bron bij het opstellen van een praktijkeigen missie
en visie.
Ad 3. Definitie zorgaanbod
De “Concretisering Toekomstvisie 2012” (2003), opgesteld door NHG en LHV, beschrijft het mogelijke
zorgaanbod van een praktijk vanuit drie invalshoeken: de inhoud, het proces en de vorm.
Voorliggende handreiking is hierop gebaseerd.
In de toekomstvisie zijn de volgende randvoorwaarden geformuleerd bij het vaststellen van het
zorgaanbod: beschikbaarheid van voldoende middelen, beschikbaarheid van competent personeel en
het feit dat aanvullend en/of bijzonder aanbod niet ten koste van het basisaanbod mogen gaan.
Inhoud van het zorgaanbod
Het zorgaanbod bestaat uit basisaanbod en daarnaast eventueel aanvullend zorgaanbod, bijzonder
zorgaanbod en transmuraal zorgaanbod. Een uitgebreid overzicht van mogelijk zorgaanbod,
gerangschikt naar ICPC-codes, staat in de tabellen in “Aanbod huisartsgeneeskundige zorg (LHV,
2009)”.
Basisaanbod
Het basisaanbod is huisartsgeneeskundige zorg die elke huisartsvoorziening in Nederland biedt aan
de bij haar ingeschreven patiënten.
- Basisaanbod bestaat uit:
1. Zorg beschreven in NHG-Standaarden;
2. Zorg bij klachten en aandoeningen af te leiden uit de eindtermen van de
huisartsopleiding, waarvoor geen richtlijnen bestaan.
- De zorg in het basisaanbod:
a. Voldoet aan de essentiële kenmerken van huisartsgeneeskundige zorg.
b. Betreft de eerste opvang van alle klachten en symptomen die samenhangen met
gezondheid of ziekte.
c. Betreft nadere diagnostiek en behandeling van veel voorkomende klachten en
medische aandoeningen (indicatie: een prevalentie groter dan 2/1000).
d. Betreft verwijzing voor nadere diagnostiek en behandeling van relatief zelden
voorkomende klachten en medische aandoeningen.
e. Is waar mogelijk gebaseerd op de inhoud van huisartsgeneeskundige richtlijnen en
standaarden.
Basisaanbod Praktijk XYZ
Het basisaanbod van onze praktijk bestaat uit de eerste opvang van alle gezondheidsklachten. Voor
veelvoorkomende klachten bestaat het aanbod uit diagnose en behandeling; bij minder voorkomende klacht
verwijst onze praktijk door. Tijdens de avond-, nacht- en weekenddiensten kunnen onze patiënten terecht bij de
huisartsenpost; de zorg door de huisartsenpost beperkt zich tot spoedeisende hulp. Het basisaanbod van onze
praktijk sluit volledig aan bij “Aanbod huisartsgeneeskundige zorg (LHV, 2009)”.
Nota bene: Door te beoordelen in welke mate het eigen basisaanbod aansluit bij de tabellen en
toelichtingen in “Aanbod huisartsgeneeskundige zorg”, kan de praktijk onderbouwen in welke mate de
beschrijving van het eigen basisaanbod volledig is. Eventuele uitzonderingen kunnen vervolgens
worden opgenomen in de beschrijving van het basisaanbod.
Aanvullend zorgaanbod
Aanvullend zorgaanbod komt voort uit specifieke kenmerken van de populatie in het zorggebied of
kenmerken van de gezondheidszorg in het zorggebied.
- Het aanvullend zorgaanbod:
a. Is een aanvulling op het basisaanbod en voldoet aan de essentiële kenmerken van
huisartsgeneeskundige zorg.
b. Betreft huisartsgeneeskundige zorg die aansluit op de speciale behoeften van de
populatie van de betreffende huisartsenvoorziening en komt voort uit de
demografische kenmerken van het verzorgingsgebied.
c. Betreft omschreven activiteiten of groepen patiënten.
© 2012
versie 1.1
pagina 2 van 5
Beleidsplan van een huisartsenpraktijk
voorbeeld
-
De definitie van het gewenste aanvullend zorgaanbod start met bepaling van het zorggebied
en een analyse van de specifieke kenmerken van het zorggebied (zie ook gemeentelijke
informatie en http://www.nivel.nl/vaam/).
Zorggebied van Praktijk XYZ
Het zorggebied van Praktijk XYZ is de wijk ABC; doelgroep zijn bewoners van de wijk en passanten. In het
zorggebied bevindt zich een verzorgingshuis voor ouderen en twee lagere scholen. De jongere
leeftijdscategorieën zijn in de wijk relatief oververtegenwoordigd, in vergelijking tot de landelijke
leeftijdsopbouw. In onze wijk bevindt zich een asielzoekerscentrum voor kort verblijf.
Aanvullend zorgaanbod van Praktijk XYZ
 Wekelijks spreekuur in het verzorgingshuis;
 Tweewekelijks spreekuur voor ouders van jonge kinderen over kinderziekten;
 Mogelijkheid tot aanvraag van een consult in aanwezigheid van een tolk.
Nota bene:
Ook hier geldt dat het doornemen van de tabellen en toelichtingen in “Aanbod huisartsgeneeskundige
zorg” kan dienen als check op volledigheid.
Bijzonder en transmuraal zorgaanbod
Bijzonder zorgaanbod grenst zowel aan huisartsgeneeskundige als aan andere specialistische zorg,
wordt niet exclusief door huisartsen geleverd en kan door een praktijk facultatief worden aangeboden.
Vaak zijn hiervoor aanvullende kwalificaties en middelen nodig. Te denken valt aan behandelingen
zoals scleroseren varices, diagnosestelling zoals tympanometrie en aanvullende zorg zoals
farmaceutische verstrekkingen. Bij transmurale zorg is er sprake van een samenwerking tussen de
praktijk en andere organisaties.
Zorgaanbod beschreven vanuit het zorgproces
Het zorgproces in Praktijk XYZ bestaat uit de volgende fasen:
 Inventarisatie van klachten, problemen en hulpvragen.
 Eventuele verwijzing / terugverwijzing.
 Vraagverheldering.
 Diagnostiek, werkhypothese en behandelplan.
 Eventuele verwijzing / terugverwijzing.
 Advies.
 Behandeling.
 Begeleiding.
 Preventie.
De vorm van het zorgaanbod
Praktijk XYZ biedt haar zorg in volgende vormen aan:
 Consult tijdens een bezoek van de patiënt aan de praktijk, per telefoon en per email.
 Consult tijdens visite bij de patiënt.
Ad 4. Verklaring
Volgens de “Eisen en voorwaarden NHG Praktijkaccreditering® 2011” hoort in het beleidsplan een
verklaring te staan dat de praktijk en alle medewerkers de standaarden en richtlijnen van de
wetenschappelijke vereniging waar mogelijk hanteren en dat aan geldende wetgeving wordt voldaan.
De eisen beperken zich niet tot een verklaring; de praktijk moet aantoonbaar werken volgens de
standaarden, richtlijnen en wetgeving. Afwijkingen van deze reguliere (medische) werkwijzen moet de
praktijk kunnen onderbouwen, dat kan onder andere met dossiervorming.
Verklaring professioneel handelen
Praktijk XYZ, alle huisartsen en overige medewerkers voeren hun werkzaamheden uit in overeenstemming met
de vastgestelde NHG-standaarden en richtlijnen, en binnen de kaders van de geldende wettelijke regelgeving.
Van de aldus gedefinieerde werkwijzen kan alleen worden afgeweken wanneer daarvoor gegronde redenen
© 2012
versie 1.1
pagina 3 van 5
Beleidsplan van een huisartsenpraktijk
voorbeeld
bestaan. Alle eventuele afwijkingen zullen onder vermelding van redenen worden geregistreerd in het dossier
van de betreffende patiënt.
In het beleid worden de belangrijkste uitgangspunten voor het handelen met betrekking tot kwaliteit
van de zorg en veiligheid beschreven. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een beleidsverklaring
waarin ook de, al eerder gepresenteerde, missie, visie en verklaring professioneel handelen zijn
opgenomen. Een dergelijke beleidsverklaring zal over het algemeen langere tijd ongewijzigd blijven.
Beleidsverklaring Praktijk XYZ
 Missie (zie eerder voorbeeld)
 Visie (zie eerder voorbeeld)
 Verklaring professioneel handelen (zie eerder voorbeeld)
Bij de realisatie van haar missie en visie hanteert Praktijk XYZ de volgende aanvullende beleidsuitgangspunten.
- Patiënten worden altijd bij de besluitvorming rond behandelingen betrokken.
- Onze zorg is gericht is op patiëntveilig handelen, doeltreffendheid, doelmatigheid en het voorkomen
van medicalisering.
- Praktijk XYZ en al haar medewerkers onderschrijven de noodzaak om de afspraken, zoals in het
kwaliteitssysteem van de praktijk vastgelegd, na te leven en te verbeteren.
Doelstellingen zijn een nadere uitwerking van het beleid en hebben over het algemeen een horizon
van minder dan een jaar en worden dan ook periodiek bijgesteld. Om te beoordelen of
doelstellingen bruikbaar zijn geformuleerd worden vaak de SMART-criteria gebruikt:
Specifiek
Meetbaar
Aansprekend
Realistisch
Tijdgebonden
Onderwerp en doel zijn precies omschreven; duidelijk is wat wel en niet onder de
doelstelling valt;
Het is mogelijk om objectief vast te stellen of het doel is bereikt of niet;
Het gekozen doel zet aan tot actie en motiveert;
Het gekozen doel is haalbaar en geen demotiverende onmogelijke ambitie;
Duidelijk is op welk moment het doel moet zijn bereikt.
Over het algemeen werkt een praktijk aan 3 tot 5 doelstellingen tegelijk.
Format doelstelling
Bereik dat op [datum] blijkt dat [omschrijving meetbaar resultaat in verandering ten opzichte van huidige
situatie] is bereikt, waarbij is voldaan aan:
-…
-…
[opsomming randvoorwaarden]
Actiehouder: [naam& functie medewerker]
Doelstelling 1
Bereik dat op 31 december 2011 blijkt dat de gemeten telefonische bereikbaarheid van de praktijk van 69%
binnen 30 seconden per 1 juli 2011 is verbeterd naar minimaal 85% binnen 30 seconden, waarbij
- de herhaalmeting, uitgevoerd door praktijkconsulent DEF, bestaat uit 40 telefoontjes op willekeurige
tijdstippen gedurende de openingstijden van de praktijk in 1 week;
- geen investeringen in apparatuur noodzakelijk zijn gebleken.
Actiehouder: mw. LMN, dokterassistente
Doelstelling 2
Bereik dat op 31 december 2011 blijkt dat uitgeschreven recepten, naast de huidige aanbieding op een
receptenbriefje ,ook digitaal worden aangeboden bij Apotheek GHI binnen 10 minuten na het uitschrijven van
het recept, waarbij
- de investering in software en hardware minder dan € 5000,- bedraagt;
- een schriftelijke instructie met betrekking tot de werking van het systeem beschikbaar is;
- een mondelinge instructie voor alle huisartsen is verzorgd.
Actiehouder: dhr. PQR, huisarts
© 2012
versie 1.1
pagina 4 van 5
Beleidsplan van een huisartsenpraktijk
voorbeeld
Ad 6. Externe overlegstructuur
De samenwerking van de eerste lijn met overige aanbieders van zorg wordt steeds belangrijker.
Daarom is inventarisatie, vastlegging en uitvoering van een overlegstructuur met alle
relevante partijen zinvol. De vastlegging van de externe overlegstructuur kan worden
opgenomen in het beleidsplan of de praktijk kan in het beleidsplan verwijzen naar een apart
document.
Onderstaande checklist kan worden gebruikt bij opzet van de overlegstructuur.
Leg per overleg vast:
 doel en de functie van het overleg;
 onderwerpen die aan de orde komen in het overleg;
 deelnemers aan het overleg;
 structureel of incidenteel overleg;
 frequentie van het overleg;
 eventueel de duur van de overlegbijeenkomsten;
 eventueel plaats en tijdstip van de overlegbijeenkomsten;
 eventueel een taakverdeling in het overleg (voorzitter, notulist);
 wie het overleg moet organiseren en voorbereiden;
 afspraken verslaglegging (wie maakt verslag, in welke vorm en waar verslagen opslaan).
Enkele mogelijke externe overleggen:
- Apotheken;
- Wijkverpleging;
- Thuiszorg;
- Maatschappelijk werk;
- Fysiotherapeut;
- Eerstelijns psycholoog;
- HAGRO;
- FTO;
- …
© 2012
versie 1.1
pagina 5 van 5