Framing oordelen en voordelen Sarah Gagestein Wat ga ik vertellen • Wie ben ik • Framing: hoe zat het ook alweer • Opzet onderzoek • Resultaten onderzoek • Wat heb je d’r aan • Casestudies en discussie Wie ben ik? • MA Retorica en argumentatie • Onderzoek naar de werking van taal en hoe dit in te zetten • Eigen interesse/specialisatie is framing in de politiek • Stage bij Landelijk Bureau GroenLinks gelopen tijdens GR-verkiezingen én TK-verkiezingen • www.taalstrategie.nl Framing: hoe zat het ook alweer? • Cognitieve kaders in ons hoofd: wereldbeelden • Verbanden leggen tussen verschillende dingen • Stuurt ons interpretatievermogen Definitie van een ‘frame’ 'Een frame is een specifieke bundel van talige en visuele elementen waarmee men bij een boodschap bepaalde delen naar voren brengt en andere delen verbergt, om de luisteraar naar de gewenste interpretatie van de boodschap te leiden' Net als bij een foto Net als bij een foto Wat doet het? • Sturing door middel van taal, beeld en volgorde • Bepaalde taal/beelden zorgen voor onbewuste associaties en gevoelens bij de ontvanger • Zorgt voor samenhang en overtuigingskracht • Neutraal taalgebruik bestaat niet Rutte belt Obama Wat doet het? Wat vormt een frame? • Cultuur, taalverwerving • Persoonlijke ervaringen • Herhaaldelijk aangeboden tekst/beeld Een talig voorbeeld Frames in het asielzoekersdebat Slachtofferframe Indringerframe In 2000 deden plots opvallend In 2000 begon het aantal veel mensen een beroep op asielaanvragen in ons land onze gastvrijheid. Eén van de schrikbarend te stijgen. De verklaringen voor die groei was verklaring voor deze dat mensenhandelaars explosieve groei was het kandidaat-vluchtelingen massale misbruik dat stimuleerden gebruik te maken vreemdelingen van de van het recht om asiel aan te toenmalige asielprocedure vragen. maakten Het woordgebruik roept specifieke gevoelens op Nog een talig voorbeeld PVV: Klimaatalarmisten moeten zich rustig houden en laten we geen miljarden belastinggeld verspillen. Het klimaat is de gemiddelde atmosferische en meteorologische gesteldheid in een bepaald gebied, die wordt bepaald door Moeder Natuur en dat is iets waar wij mensen geen invloed op hebben. (Geld uitgeven aan milieu is verspilling) GroenLinks: Groen ondernemen heeft de toekomst. Met schone technologie, uitmuntend onderwijs, toponderzoek en sterke groene bedrijven kan Nederland een voorsprong nemen in de wereldeconomie. (geld uitgeven aan milieu is investering) Een wereldveranderend voorbeeld President Bush op 21 september in het congres: On September the 11th, enemies of freedom committed an act of war against our country. Americans have known wars, but for the past 136 years they have been wars on foreign soil, except for one Sunday in 1941. Americans have known the casualties of war, but not at the center of a great city on a peaceful morning. Americans have known surprise attacks, but never before on thousands of civilians. All of this was brought upon us in a single day, and night fell on a different world, a world where freedom itself is under attack. Ten opzichte van: ‘cowardly act’ Hoe framing onderzoeken? • Goede methode: Baldwin van Gorp: - Reasoning devices (narratief frame) - Framing devices (uiting frame) • Destilleren van bestaande frames Uitleg devices • Reasoning devices: - Wat is het probleem? - Wie is verantwoordelijk? - Wat is de morele basis - Wat is de oplossing? • Framing devices - Metaforen - Stereotypen - Woordgebruik Conclusie: aanbevelingen 1. 2. 3. 4. Maak een bewuste keuze Wees consistent in die keuze Gebruik bij voorkeur positieve frames Wees bewust van eventuele nadelen van de keuze (wat veronderstelt het frame) Ethiek?! (verlichtingsidealen vs relativisme) Zijn er nog vragen? Casestudy I Familiefeestje Ik heb PVV gestemd omdat: • ‘Er echt iets moet veranderen in Den Haag. Hij gaat de boel daar omgooien’ • ‘Ik mijn baan kwijt ben aan een buitenlander. Wilders doet daar wat aan’ • ‘Ik vind dat de ouderen die zorg nodig hebben echt beter verzorgd moeten worden. Nu zijn ze eenzaam en krijgen ze nauwelijks aandacht en leven gevangenen nog in meer luxe’ Casestudy II Regeringsverklaring Voorzitter, de Haagse regentenkliek en de linkse grachtengordelelite die staan eigenlijk nu een beetje huiliehuilie te doen op de gang. En je moet ze daar staan piepen. Meisje Halsema met haar natte oogjes en haar kroeldoek verbeten in haar mond. En ze smijt met poppen. GL en hun voorganger CPN zitten al welgeteld 101 jaar in de oppositie en als het aan ons ligt zullen ze daar ook nooit uitkomen. Casestudy III Bericht NU.nl • Arjan El Fassed (GroenLinks) begrijpt dat in deze tijden de realisatie van nieuwe natuur langzamer gaat. ''Maar laten we de grond waar wel plannen voor zijn maar nog geen geld voor is, tenminste reserveren. Op z’n minst moet dit kabinet de ruimte reserveren voor een vernieuwde, klimaatbestendige EHS.’’ • El Fassed noemt het ontbreken van natuurbeleid bij dit kabinet zorgelijk. Het zorgt er volgens hem voor dat de afname van soorten planten en dieren wordt versneld. ''Biodiversiteit is geen luxe. Het is een noodzaak en een belangrijke economische waarde.’’ • GroenLinks vindt dat de economische waarde van natuur in Nederland moet worden meegewogen in het totaalplaatje van kosten en baten van de bezuinigingsronde. ''Inclusief het verlies van biodiversiteit en de investeringen die later nodig zullen zijn voor herstel’’, meent El Fassed. EHS = Ecologische Hoofdstructuur. Opkopen grond particulieren om natuur te realiseren. Contact? EMAIL [email protected] TWITTER @sarahgagestein WEBSITE www.taalstrategie.nl