Goedenavond, welkom allemaal, ook namens het Erasmus MC en

Verslag van de café BéBé, donderdagavond 13 februari 2012
Onderwerp: prenataal huisbezoek
Aanwezig: 12 verloskundigen, enkele onderzoekers en projectleiders van het programma Klaar voor
een kind vanuit GGD Rotterdam-Rijnmond, Verloskunde Academie Rotterdam en Erasmus MC.
Voorbereiding
De werkgroep van verloskundigen die de voorbereiding verzorgt van Café BéBé is 2x van te voren bij
elkaar geweest.
Tijdens deze 2 vergaderingen zijn de data en onderwerpen vastgesteld voor het komende jaar.
Gekozen is voor de uitwerking van de adviezen van de stuurgroep zwangerschap en geboorte. Het
eerste onderwerp is het prenatale huisbezoek.
Presentaties en programma
18.45 uur
19.00 uur
19.05 uur
19.25 uur
19.40 uur
20.00 uur
20.30 uur
Inloop met een broodje
Welkom en introductie op het programma
Richtlijn huisbezoek KNOV + ervaringen (Charity Looij, verloskundige Maashaven)
Richtlijn NVOG? (Veronique Karsdorp, gynaecoloog SFG)
Visie studenten VAR op prenatale huisbezoek
Groepsdiscussie
Afsluiting met een hapje en een drankje
Praktijk Maashaven / Charity Looij is betrokken bij de KNOV pilot prenatale huisbezoek (HB). De
KNOV heeft hiervoor een concept richtlijn opgesteld die nu getoetst wordt in 5 praktijken in NL, o.a. in
Maashaven. De pilot stopt in maart. Het is niet duidelijk wat de pilot moet opleveren en wat er precies
gemeten wordt en welke effecten men hoopt te verwachten.
Charity vertelt het doel van het huisbezoek, de inhoud, de organisatie / inbedding en de ervaringen
(zie ook de bijgevoegde presentatie).
Ook een praktijk uit Barendrecht heeft ervaring met het huisbezoek. Deze ervaringen zijn
meegenomen in het verslag.
Ervaringen:
Huisbezoek kost veel tijd, wordt vooral in de avonden gedaan als de partner er ook is. Duurt 40-60
minuten, inhoud volgens richtlijn van de KNOV. Er wordt besproken: inventarisatie en beoordeling van
de thuissituatie: sociaal en fysiek, en verder wordt uitgebreide informatie gegeven over de bevalling.
Meerwaarde:
Rust en tijd voor het gesprek. Er worden veel vragen gesteld door zwangere en partner, meer dan op
het spreekuur waar toch altijd de tijdsdruk wordt gevoeld door de verloskundige én de zwangere.
Soms wordt gesignaleerd dat er in de sociale situatie veel mis is: drugsgebruik, verwaarloosde
kinderen, een onveilige situatie om te bevallen. Er wordt dan een advies gegeven om aanpassingen te
maken of om op een andere plaats te bevallen. Er is geen mogelijkheid te controleren of de
aanpassingen in de thuissituatie zijn doorgevoerd. Soms is er ook geen geld voor poliklinische
bevalling of bevallen in kraamhotel/ geboortecentrum.
Het huisbezoek kost extra tijd, maar scheelt wel weer een consult.
Knelpunten
Huisbezoeken kosten veel tijd en moeten goed ingepland worden. Praktijken zien er tegen op te
beginnen met huisbezoeken vanwege de organisatie en de tijdsinvestering.
Niet altijd worden adviezen die gedaan zijn tijdens het huisbezoek opgevolgd maar daar kom je pas
achter als je weer in de thuissituatie komt. Dat kan zijn tijdens de bevalling of kraamvisite. Een tweede
huisbezoek ter controle is niet mogelijk.
2e lijn
Veronique Karsdorp: er is geen richtlijn vanuit de NVOG t.a.v. prenataal huisbezoek. Zij signaleert wel
het tekort aan voorlichting vanuit de 2e lijn tijdens de zwangerschap. Er worden wel
voorlichtingsavonden georganiseerd maar dat is niet voldoende. Zij ziet wel de meerwaarde van het
HB maar het is voor gynaecologen onmogelijk dit te doen, noch door de 2 e lijns verloskundigen.
SFG is in gesprek met kraamzorg Rotterdam (KR) over de uitvoering van het huisbezoek. KR is in
gesprek met de zorgverzekeraar Achmea over een tarief.
erwe
Pagina 1
24-07-2017
Presentatie studenten VAR
De studenten van de VAR vertellen over de ‘checklist beoordeling thuisbevalling’ die zij tijdens hun
stage voor een andere praktijk hebben ontwikkeld. Deze praktijk doet alleen een huisbezoek bij de
zwangeren die graag thuis willen bevallen. De checklist zou ook bruikbaar kunnen zijn voor de
verloskundigen in Rotterdam (zie bijgevoegde presentatie en checklist).
Discussie
Wie zou het HB moeten uitvoeren en bij welke zwangeren?
Nog niet alle verloskundigen zien het nut/ meerwaarde van een huisbezoek in. Discussie was of je bij
alle zwangeren een huisbezoek zou moeten doen, of alleen bij een eerste kind, of alleen bij de
mensen die thuis willen bevallen. Kraamzorg zou eventueel na training en met gebruik van een goede
checklist ook dit kunnen meenemen in hun eigen huisbezoek. Denk dan wel aan de privacy t.a.v. de
gegevensuitwisseling. Het CJG als mogelijke uitvoerder in het prenatale huisbezoek is niet direct een
mogelijkheid waar aan gedacht wordt door verloskundigen. Het CJG zou het kunnen doen maar niet
de beoordeling van de plaats van de bevalling, wel zou het goed zijn voor de beoordeling van de
sociale situatie omdat zij na de geboorte de zorg van verloskundigen/gynaecologen overnemen.
In welke periode van de zwangerschap
Nu is 34 weken gekozen, maar voor sommige verloskundigen is dit laat. Stel dat er iets gesignaleerd
wordt dan is er weinig tijd meer daar iets aan te doen. Soms bevalt een zwangere eerder.
Wat mist er nog
Er zijn nog geen samenwerkingsprotocollen met andere disciplines (2e lijn, CJG), er is nog geen
checklist, er is nog geen consensus over het wel/niet uitvoeren van het huisbezoek. De meerwaarde
van het huisbezoek is nog niet duidelijk. De pilot van de KNOV zal hier meer duidelijkheid over moeten
geven.
Hoe verder
Enkele verloskundigen geven aan wel verder te willen met dit onderwerp en een plan klaar te willen
hebben voordat er een verplichting komt vanuit de overheid. Het kan ook een onderhandelpunt zijn
met de zorgverzekeraar. Men wil wel graag een gezamenlijk Rotterdams plan en niet weer opnieuw
het wiel uitvinden. Het onderwerp wordt nog een keer besproken met de verloskundigen kring
Rijnmond. De VAR is gevraagd betrokken te willen zijn bij de verdere ontwikkeling.
erwe
Pagina 2
24-07-2017
Schakel preconceptiezorg (Sevilay Temel)
Sevilay licht het project toe. De voormetingen zijn gedaan, de nametingen vinden plaats in 2012.
Er zijn 16 Tupperwarebijeenkomsten geweest in de deelgemeente Feijenoord met een bereik van 155
vrouwen. De laatste 4 bijeenkomsten worden nog gepland in 2011. De mannenbijeenkomsten zijn nog
in volle gang.
Het aantal PCZ consulten neemt toe, enkele huisartsen zijn er volop mee bezig in deelgemeente
Feijenoord, maar er wordt nog onvoldoende gedeclareerd bij de zorgverzkeraar. Roselie van den
Berg, verloskundige, geeft aan dat zij ook steeds meer PCZ consulten geven maar dat niet kunnen
declareren omdat zij buiten het pilotgebied vallen. Er zal worden nagegaan bij Achmea of zij ook hun
consulten kunnen declareren.
Tips: na een miskraam de vrouw uitnodigen voor PCZ, in het kraambed of bij de nacontrole de vrouw
een folder geven over PCZ en voorlichters perinatale gezondheid inzetten om vrouwen te informeren
over het aanbod.
Schakel zwangerschap (Hanneke Torij)
3 projecten zijn in volle gang. Vroeg begonnen veel gewonnen, gericht op het eerder in zorg komen
van de zwangere loopt nu goed. Vragenlijstonderzoek en focusgroep onderzoek moeten nog meer
inzicht geven in de belemmerende en bevorderende factoren voor het laat in zorg komen. Het tweede
deel van vroeg begonnen veel gewonnen, namelijk het verbeteren van de geïnformeerde beslissing
van zwangeren voor prentale screening, moet nog verder uitgewerkt middels interviews met
verloskundigen en een plan.
De R4U wordt nu uitgetest in 5 verloskundige praktijken en 2 ziekenhuizen. In deze fase wordt de
hanteerbaarheid van de R4U voor de zorgverlener getest. Ook zijn de eerste resultaten van het
voorkomen van bepaalde problematiek bij zwangeren bekend.
Verder worden de zorgpaden beschreven en enkele worden uitgetest.
Schakel geboorte (Babs van der Kooij)
De R4U post partum wordt geïmplementeerd.
Ook worden protocollen rond pijnbestrijding in het geboortecentrum geïmplementeerd en de
opvolgzorg door CJG geregeld van hoog risicogezinnen
In het geboortecentrum vindt permanente zorgevaluatie plaats.
Schakel kraamzorg (Isabel Fino dos Santos)
De voormeting nar het kraamzorggebruik en bereik is nog niet afgerond: Achmea heeft wel gegevens
aangeleverd over de verzekerden en het kraamzorggebruik. Ook de kraamzorgorganisaties zijn bezig
met de aanlevering van hun gegevens. Focusgroep onderzoek moet inzicht geven in het waarom
mensen wel / geen gebruik maken van kraamzorg. Dit onderzoek wordt eind dit jaar afgerond.
Begin 2012 is het interventieplan klaar om uitgevoerd te worden.
Schakel jeugdgezondheidszorg (Lianne Blaas, ziek)
Info: 60% van de kinderen wordt via mail of fax overgedragen aan het CJG.
Dit wordt in 2012 geïmplementeerd. Nog extra aandacht moet besteed worden aan de overdracht van
risicogezinnen, en de overdracht van de 2e naar de 1e lijn.
Interculturalisatie (Ingrid Peters)
Zie presentatie. Er wordt nauw samengewerkt met de schakel kraamzorg omdat er een overlap in
doelstellingen en doelgroep is; zowel in klanten als participerende organisaties.
Verbinding met werkzaamheden van verloskundigen, groepsdiscussie (Ernie van der Weg)
Zie notulen. Eén praktijk heeft deze avond aangegeven mee te willen werken met het programma
Klaar voor een kind. Men vond het wel jammer dat er een grote overlap was in het programma van
deze avond met het programma van het Symposium Grootstedelijk Perinatale Gezondheid. Naar het
blijkt zijn verloskundigen voor 1 van deze 2 bijeenkomsten geweest en niet naar beide.
erwe
Pagina 3
24-07-2017