Slide 1 - Vilans

Stellingen
1. Patiënten zijn van mening dat de kwaliteit van zorg
is toegenomen, professionals echter niet.
2. Beter zelfmanagement van chronisch zieken leidt tot
een betere gezondheid.
3. Op korte termijn zijn de kosten van een disease
management programma hoger door een toename
van het zorggebruik.
Diseasemanagement chronische
ziekten; resultaten van 22
praktijkprojecten
Anna Nieboer, Jane Cramm, Apostolos
Tsiachristas, Bethany Walters, Samantha
Adams, Robbert Huijsman, Roland Bal,
Maureen Rutten-van Mölken
Evaluatie
• Implementatie van 22 praktijk projecten
diseasemanagement:
–
–
–
–
–
CVRM (9 DMPs)
Co-morbiditeit (Diabetes/CVRM; COPD/hartfalen)
COPD (4 DMPs)
Diabetes (3 DMPs)
Hartfalen, psychotische stoornissen, CVA, depressie,
eetstoornissen
• Evaluatie: om te leren van wat er gedaan wordt
– Wat zijn de effecten voor patiënten, professionals en de
organisatie van zorg?
– Waarom leiden interventies tot resultaten?
– Wat zijn de kosten?
Interventies gericht op patiënten
•
•
•
•
•
•
•
Zelfmanagement training
Folders en informatie over therapie
Meer regulier contact met verschillende zorgverleners
Gezondheidsmarkt
Websites en patiënten portals voor ondersteuning
Meer zorg in de eerste lijn
Hulp met lifestyle verbetering (stoppen met roken
programma's, bewegingsprogramma’s, voeding educatie,
hardlooptherapie, email ondersteuning)
Interventies gericht op professionals
• Training
• Nieuwe KIS systemen (met patiënten portals, voor
verschillende disciplines, samenwerking met de tweede lijn)
• Substitutie van zorg (van tweede naar de eerste lijn, van
arts/specialist naar een POH/verpleegkundige)
• Beter organisatie van zorg door betere documentatie,
planning en communicatie tussen verschillende professionals
• Keten DBC financiering
• Ondersteuning voor zorgverleners (invoeren van een
protocol, zorgstandaard)
Verbeteringen kwaliteit van chronische zorg:
Professionals aan het woord
10
8
6
4
2
2010
2011
0
Range 0-11
Communicatie binnen de DMPs (I)
3
2,5
2
1,5
2010
2011
1
0,5
Range 0-3
0
Frequentie
Tijdigheid
Nauwkeurigheid
Problemen
oplossen
Communicatie binnen de DMPs (II)
• Verbeterde communicatie en samenwerking tussen
professionals vanuit verschillende disciplines
In feite hebben we daar een heel mooi programma voor. Het is juist de
bedoeling dat je samenwerkt met de diabetes verpleegkundige, diëtiste,
podotherapeut, fysiotherapeut, oogarts en dat je zorgt dat de diabetes
patiënten gewoon één keer per jaar of vaker daarheen gaan waar ze heen
moeten. (POH, Diabetes project)
• Intensiever contact
Sowieso via het HIS en via Myra, maar ook via papieren of digitale
uitwisseling van informatie. Als ik iemand verwijs naar de diëtist dan zit daar
een kopie van mijn intake formulier bij, dus de diëtist heeft alle informatie dan
die ik op dat moment ook heb, met toestemming van de patiënt uiteraard.
(Projectleider en POH, CVRM project)
• Samen problemen oplossen
Er zijn verpleegkundige consulenten en adviseurs en die zijn naar alle
praktijken gegaan om daar de voortgang te monitoren en
vragen te beantwoorden. (Projectleider, COPD project)
Coördinatie binnen de DMPs (I)
Range 0-3
Coördinatie binnen de DMPs (II)
• Gedeelde kennis
We hebben twee informatieavonden gehad om alle professionals te laten
kennis maken met de zorgstandaard, het chronic care model en specifiek te
leren hoe we de risicofactoren gaan aanpakken (Projectmanager, CVRM
project)
• Verbeterde communicatie 1e en 2e lijn
Vaak wordt er door beide kanten argwanend naar elkaar gekeken. De
huisartsen hebben altijd zoiets van als ik iemand verwijs naar het ziekenhuis
dan houden ze die daar vast en het ziekenhuis heeft altijd het idee dat als ze
mensen verwijzen naar de 1e lijn dat die zorg dan niet goed is. Ik denk dat we
in dit project gezien hebben hoe het wel goed kan gaan. (Projectmanager,
CVRM project)
• Gedeelde doelstellingen
Binnen de GGZ zagen we dat er verschillende plannen in omloop waren, dat er
weinig uniformiteit was en dat het ook nog eens een keer verschillend werd
geïnterpreteerd. We hebben niet alleen de definitie van een signaleringsplan
heel duidelijk gemaakt aan iedereen, maar ook uniformiteit
gekregen in de signaleringsplannen binnen het EPD.
(Projectleider, GGZ project)
Patiënten
• T0: N= 3160, gem. leeftijd= 64.9 (±10.5), 47% vrouwen, 40%
laag opgeleid, 29% single
• T1: N= 2415, gem. leeftijd= 66.3 (±10.3), 46% vrouwen, 41%
laag opgeleid, 29% single
• Okt-dec 2010 T0-meting, T1-meting ca. 9-12 maanden daarna
• Complete cases T0 en T1: N=1638 (29% vd
onderzoekpopulatie), gem. leeftijd= 66.7 (±9.9), 46%
vrouwen, 39% laag opgeleid, 28% single
Patiëntervaringen per ziektebeeld (PACIC)
Veranderingen in gezondheidsgedrag
chronische patiënten?
Lichaamsbeweging
van 4,9 naar 5,2
dagen per week
Roken
van 24% naar 20%
Zelfmanagement
van 4,4 naar 4,2
Fysieke gezondheid (SF-36)
Mentale gezondheid (SF-36)
Draagt gezondheidsgedrag bij aan
gezondheid van chronische patiënten?
• Verbetering zelfmanagement verbetert fysieke
gezondheid en mentale gezondheid
• Meer beweging verbetert fysieke gezondheid en mentale
gezondheid
• Geen samenhang tussen (blijven) roken en verandering
fysieke gezondheid en mentale gezondheid van
chronische patiënten
Gemiddelde opnamekosten per patiënt in 3
maanden
€ 2,500
500
-2034
0
€ 2,000
-500
€ 1,500
-1000
-116
€ 1,000
-1500
-59
€ 500
106
-297
244
-122
€0
-2000
-2500
CVRM
COPD
Diabetes
Mellitus
2010
Hartfalen
2011
Stroke
verschil (T1-T0)
COPD/Hartfalen Diabetes/CVRM
Gemiddelde medicatiekosten per patiënt in
3 maanden
€ 250
40
35
3
3
€ 200
30
25
26
€ 150
1
7
37
€ 100
20
15
1
10
€ 50
5
€0
0
CVRM
COPD
Diabetes Mellitus
2010
Hartfalen
2011
Stroke
verschil (T1-T0)
COPD/Hartfalen
Diabetes/CVRM
Gemiddelde eerstelijnskosten per patiënt in
3 maanden
€ 600
100
-35
-106
€ 500
50
80
-12
€ 400
-22
-11
€ 300
0
6
-50
€ 200
-100
€ 100
€0
-150
CVRM
COPD
Diabetes Mellitus
2010
Hartfalen
2011
Stroke
verschil (T1-T0)
COPD/Hartfalen
Diabetes/CVRM
Gemiddelde totale kosten per patiënt in 3
maanden (gezondheidsperspectief)
€ 3,000
500
-2103
€ 2,500
0
€ 2,000
-500
-144
€ 1,500
-1000
-64
€ 1,000
-191
227
-132
-1500
113
€ 500
-2000
€0
-2500
CVRM
COPD
Diabetes Mellitus
2010
Hartfalen
2011
Stroke
verschil (T1-T0)
COPD/Hartfalen
Diabetes/CVRM
GGZ-projecten
Eetstoornissen (Ursula):
• T0: N= 86, T1: N= 60, T0&T1 N= 41, gem. leeftijd= 31.8, 18%
laag opgeleid, 65% single
• Fysieke gezondheid T0 45 en T1 45.9 en mentale
gezondheid T0 29.8 en T1 31.3
• Depressieve symptomen T0 9.5 en T1 8.8
• Patiëntervaringen verbeterd van 3.2 naar 3.5
Psychotische stoornissen (van Arkel):
• T0: N= 40, gem. leeftijd= 41.3, 55% vrouwen, 18% laag
opgeleid, 40% single
• Fysieke gezondheid T0 48.6 en mentale gezondheid T0 39.5
• Depressieve symptomen T0 6.2
• Patiëntervaringen 3.3
Hoe verder met de evaluatie?
Afronding evaluatie
• 1 x vragenlijst professionals (april/mei 2012)
• 1 x vragenlijst patiënten (mei/sep 2012)
• Check dataextractie
• Afronding inventarisatie implementatiekosten
• Interviews (case studies, projectleiders)
• 10 praktijkprojecten gaan een jaar langer door met de
evaluatie (en 1 project levert registratiedata)
(Voorlopige) conclusies (I)
• Opnieuw significante verbetering kwaliteit van DM zorg
(perspectief professionals)
• Outreach programma’s komen in de maatschappij zelden
voor, maar verschillende projecten zijn wel betrokken bij
maatschappelijke activiteiten
• In het algemeen geldt dat het zorgproces is verbeterd
door meer gestructureerde en georganiseerde
samenwerking bij het projectteam
• Betere communicatie en coördinatie in DMPs leidt tot
betere zorg
• Patiëntervaringen (nog) niet bij alle ziektebeelden
verbeterd (wel voor CVRM, Beroerte en Eetstoornissen)
(Voorlopige) conclusies (II)
• Fysieke gezondheid is verslechterd voor CVRM, COPD,
Hartfalen, en co-morbiditeit COPD/Hartfalen, maar is
verbeterd voor Beroerte
• Mentale gezondheid CVRM, COPD, Diabetes, Hartfalen, en comorbiditeit Diabetes/CVRM verslechterd
• Gezondheidsgedrag (roken, beweging) van patiënten is
verbeterd tijdens project
• Veranderingen in zelfmanagement en beweging van invloed
op veranderingen in fysieke en mentale gezondheid
• Totale kosten zorggebruik zijn niet toegenomen
• DMP als een duurzame verandering van de zorg; meer dan
een project, een nieuwe manier van werken
• Verspreiden als nieuwe uitdaging
Vragen?
Anna Nieboer ([email protected])
Projectleider evaluatie Diseasemanagement Chronische
Ziekten
Tel 010 4082804