Natuurlijke Lichtbronnen

Periode 3 Licht en
ruimte
Licht
Lichtval
Vaak speelt lichtval een belangrijke rol in schilderijen. Het lijkt wel
of er licht in schijnt. Dat komt door de kleur- en lichtdonkerverschillen die zijn toegepast. Hoe groter het lichtdonkercontrast is, des te feller is de indruk die het licht in het
schilderij maakt.
Natuurlijke Lichtbronnen
Licht komt ergens vandaan. Een voorwerp dat licht geeft, noem je
een lichtbron. Je kunt de verschillende lichtbronnen in twee
groepen verdelen: kunstmatige en natuurlijke lichtbronnen.
Natuurlijke lichtbronnen zijn de zon, maan, sterren en bliksem.
Kunstmatige Lichtbronnen
Kunstmatige lichtbronnen zijn
kaarslicht, spots, lamplicht, tllicht of vuur.
De kleur van de
lichtbron
Elke lichtbron heeft zijn
eigen kleur. Natuurlijke
lichtbronnen verspreiden
meestal helder wit licht.
Wit licht van een
kunstmatige lichtbron is
meestal zwakker en geler
van kleur. Gekleurd
kunstlicht wordt toegepast
in etalages, als
straatverlichting en in voorstellingen.
Gespreid en gebundeld
licht
Licht dat alle kanten opgaat
noem je verspreid licht. Denk
maar aan een bewolkte dag:
geen zon en bijna geen
schaduwen. Als de
lichtstralen allemaal één kant
opgaan noem je dat
gebundeld licht. Een
zaklantaarn geeft dus
gebundeld licht.
< gespreid licht
Gebundeld licht
Licht en schaduw
Op plaatsen waar geen licht komt, ontstaan schaduwen. Hoe feller
het licht schijnt, hoe donkerder de schaduwlijnen lijken.
Eigen schaduw
Er zijn verschillende soorten
schaduwen. De schaduw op
een voorwerp zelf noem je
eigen schaduw.
Slagschaduw
De schaduw die niet op het
voorwerp zelf maar eronder,
erachter of ernaast zit, heet
slagschaduw.
Kernschaduw
Het donkerste gedeelte van
een schaduw noem je
kernschaduw.
Halfschaduw
Het lichtste gedeelte van een
schaduw noem je halfschaduw.
Gebroken schaduw
Een slagschaduw die door andere onderwerpen of oneffenheden
onderbroken wordt, verandert van richting of vorm. Zo’n
slagschaduw die op een oneffen ondergrond valt, noem je
gebroken schaduw.
Ruimte
Plat en Ruimtelijk
Een tekening is plat en beeldhouwwerk is ruimtelijk. Een tekening
heeft een bepaalde hoogte en breedte. 2 dimensies noemen we
dat. We korten dat af, als 2D. Een beeldhouwwerk heeft 3
dimensies. Namelijk een hoogte, een breedte en een diepte. We
noemen dat 3D.
Ruimtesuggestie
In veel tekeningen of schilderijen is sprake van ruimtesuggestie.
Het lijkt bijvoorbeeld net alsof gebouwen heel ver van elkaar
afstaan. Door een manier van tekenen of kun je ruimte in je
tekening laten ontstaan. De ruimte die ontstaat is natuurlijk maar
schijn en daarom noem je het ook wel ruimtesuggestie.
Aanzichten
Er zijn allerlei manieren
om zonder
ruimtesuggestie in een
tekening toch drie
dimensies uit te beelden.
Bijvoorbeeld door
verschillende aanzichten
van iets te tekenen.
Plattegrond
er is nog een manier om zonder ruimtesuggestie in een tekening
toch een ruimte uit te beelden. Denk maar aan een plattegrond of
bovenaanzicht: het principe van een luchtfoto.
Verkleining ;van groot naar klein
Er zijn verschillende manieren om ruimte in een tekening te laten
ontstaan. Bijvoorbeeld door dingen vooraan groot te tekenen en
dingen achteraan klein af te beelden. Verkleining noem je dat.
Overlapping
Ruimtesuggestie in een tekening
kan ook ontstaan door overlapping.
Dingen vooraan overlappen
(bedekken) gedeeltelijk de dingen
achteraan.
Ruimte door licht en
donker
Ook door toepassing van
licht en donker kun je
ruimte in een tekening
krijgen. Door bijvoorbeeld
alles vooraan een donkere
tint te geven en dingen
achteraan lichter te maken.
Vervaging
Dingen dichterbij lijken
scherper dan dingen in de
verte. Als dit in een
schilderij is toegepast,
noem je dat vervaging.
Door alles in de verte vager
te schilderen, ontstaat er
ruimtesuggestie.
Kleurperspectief
Warme kleuren vooraan en koele kleuren achteraan zorgen voor
ruimte in een schilderij. Kleurperspectief noem je dit verschijnsel.
Afsnijding
Niet alle vormen van een schilderij passen er helemaal op.
Bepaalde gedeeltes worden door de lijst van het schilderij
‘afgesneden’. Afsnijding heet dit verschijnsel. Het is net alsof je
door en raam of fototoestel naar een schilderij kijkt. Daardoor
ontstaat ruimte.
Schaduw
Een heel belangrijk begrip om
ruimte te suggereren is het
gebruik van schaduw. Door
schaduw te gebruiken in een
tekening of schilderij ontstaat
ruimte.
Lijn-perspectief
Lijn-perspectief is een wiskundige manier van diepte
tekenen; hierbij worden lijnen naar een
punt(verdwijnpunt) op de horizon getekend.
Atmosferisch perspectief
Je krijgt diepte door naar de horizon steeds lichter te schilderen